1-маъруза Avtomatlashtirish sistemalarini loyihalash va sozlash

4.Elektr satx balandligi ulchagich.
Elektr satx balandligi ulchagichlarda suyuklik satx balandligining xolati biror elektr signaliga uzgartiriladi. Elektr satx ulchagichlar orasida eng kup tarkalgani sigimli va aktiv karshiliklarning uzgarishiga muvofik ulchashga asoslangan asboblardir.

Suyuklik satxi balandligining uzgarishi bilan boglik ravishda elektrodlar elektr sigim uzgarishiga asoslangan asbob sigimli satx ulchagich deb ataladi. Bunda suyuklikning dielektrik xususiyatlari nazorat kilinadi. Suyuklik satx balandligini sigimli satx ulchagich yordamida ulchashning printsipialь sxemasi kursatilgan. Bu ulchagich tsilindrik kondensator va ulchov asbobidan iborat. Satx balandligi ulchanish kerak bulgan suyuklik kuyilgan idish 1 ga izolyatsion material bilan koplangan elektrod 2 tushiriladi. Elektrod idish devorlari bilan birgalikda tsilindrik kondensatorni xosil kiladi, uning sigimi suyuklik satxi balandligi uzgarishi Bilan uzgaradi. Sigimning kattaligi elektron kuchaytirgich 3 orkali kuchaytirilib, signalizator yoki ulchov asbobi 4 ga uzatiladi.

Elektr utkazuvchanlikka (aktiv karshiligining uzgarishiga) asoslangan satx balandligi ulchagichlar elektr utkazuvchan suyukliklar satx balandligini nazorat kilish, signalizatsiya va rostlash uchun xizmat kiladi. Solishtirma karshiligi Re<10⁶ Om m va dielektrik utkazuvchanligi bulgan suyukliklar elektr utkazuvchan suyuklik deyiladi.

Sochiluvchan moddalar satxining balandligi ulchash.

Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishda turli shakldagi va xajmdagi idishlardagi sochiluvchan muxitlar satxini nazorat kilish ancha murakkab masaladir. Bu sochiluvchan materiallarning idishlarni tuldirishda va bushatishda gorizontal sirga ega bulmay, balki sochiluvchan materialning zarrachalari orasidagi ishkalanish va ma’lum bir ilashish natijasida kiyaliklar xosil kilishi Bilan boglik. Sochiluvchan muxitlarning idish tubiga va devorlariga bosimi satxning balandliga proportsional emas, chunki sochiluvchan materiallarga Paskalь konuni ta’sir etmaydi. Kupchilik, sochiluvchan materiallar (ayniksa tsement, kum, selitra, shakar, un, tuz va shularga uxshash) saklashda sochiluvchanligini yukotadi, ya’ni yopishuvchanlik xossasiga ega buladi. Bulardan tashkari, ular idishlarning sirtiga va satx uzgartirgichlari sezgir elementlariga yopishishi mumkin, bu esa yopishoklik Bilan birga materialning kiya va ba’zi xollarda kertikal tekisliklarda osilib turishiga olib keladi.