1-ma'ruza: Arifmetik amallarni o’rgatish metodikasi O'qib tayyorlanishingiz uchun 1-ma'ruza!

1-reja: Boshlang’ich sinf o’quvchilarni algebraik masalalar bilan tanishtirishning umumiy masalalari

Boshlang’ich sinf matematika o’quv dasturida algebraik material arifmetik material bilan uzviy bog’liqlikda o’rganilishi qayd etilgan.Boshlang’ich sinf o’quvchilarida son, arifmetik amal tushunchasi shakllanishi bilan ifoda,sonli ifoda,harfiy ifoda,sonli tenglik,sonli tengsizlik,tenglama kabi algebraik tushunchalar ham shakllanadi.Boshlang’ich sinf matematika kursida o’rganiladigan algebraik tushunchalarni quyidagi chizmada ko’rish mumkin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

            

Boshlang’ich matematika kursi tuzilishida shu narsa inobatga olinganki, o’qitishning dastlabki kunlaridanoq bu algebraik tushunchalar o’quvchilarda arifmetik amallarni o’rganish bilan bog’liq holda shakllantirib boriladi. Bu tushunchalar ko’plab arifmetik materiallar matematik tushunchalarni chuqur o’rganishga, qoidalarni umumlashtirishga asos bo’ladi.

             Sonlarni harflar bilan belgilash, kelajakda o’quvchilarning o’zgaruvchi, funktsiya tushunchalarini o’rganishiga zamin tayyorlaydi. Kichik maktab yoshidagi o’quvchilarni tenglama va masalalarni tenglama tuzib yechishga o’rgatish, masalalarni turli usulda yechishni takomillashtirishda, masalalarni to’g’ri tushunib mulohaza yuritishda muhim o’rin tutadi. Algebraik material boshlang’ich ta’limning to’rt o’quv yilida o’rganiladi. Algebraqik material o’quv dasturida rejali asosda deyarli barcha arifmetik materialni o’qitishda o’z tadbig’ini topganligini qayd etish zarur. Har bir o’rganiladigan algebraik material to’g’risidagi tushuncha o’quvchilar tomonidan ongli o’zlashtirilishi,  uning mazmun-mohiyatlarini tushunishlari zarur. Hech bir tushuncha shunchaki mexanik tarzda o’quvchiga yetkazilmasligi kerak. Har bir o’rganiladigan algebraik tushuncha kelgusi o’quv yillarida o’z rivojini topib borishi, takomillashib borishi, mustahkamlanib borishi nazarda tutiladi. Boshlang’ich sinflarda o’rganiladigan algebraik tushunchalar yuqori sinflarda o’rganiladigan algebra fani uchun dastlabki poydevor vazifasini o’taydi. Chunki, boshlang’ich sinflarda o’rganilgan algebra elementlari 5-6 sinflarda takomillashib, murakkablashib 7-sinfda o’qitiladigan, tizimli algebra kursi uchun tayyorlov vazifasini bajaradi.

             Shunday ekan bizni “Bo’lajak boshlang’ich sinf o’qituvchisi bu borada nimalarni bilishi va nimalarni bajara olishi kerak?” degan savol qiziqtiradi.