1-Maruza : Maqsad tili tushunchasi va arxitekturalar. Reja: Dasturlash tillari rivojlanishi Mashinalar tillari

4.Yuqori darajadagi dasturlash tillari 
Yuqori darajadagi dasturlash tillari haqida so'z borar ekan, eng avvalo 
ularning tarixiga nazar tashlab o'tishni lozim deb bildim.
Dastlab 1950-yillarda yuqori darajadagi dasturlash tillarining yangi 
avlodi paydo bo'ldi. Yuqori darajadagi til bizga qudratli va murakkab dasturlarni 
yaratishga imkon beradi. Bundan tashqari, aksariyat yuqori darajadagi dasturlash 
tillarida oson tushuniladigan so'zlardan foydalaniladi. 1950-yillarda yaratilgan eng 
yuqori darajadagi tillardan biri COBOL dasturlash tili hisoblanadi. 
Ushbu dasturlash tilida monitorda "Salom dunyo!" xabarini aks ettirish 
uchun dasturchi quyidagi ko'rsatmalarni yozish kerak bo'lgan. Masalan 
DISPLAY "Salom dunyo!" 
Hozirgi kunda bunday dasturlash tillariga ko'plab misollar keltirishimiz 
mumkin. Ada, BASlC, FORTRAN, COBOL, Pascal, С, С++, С#, Java, Python, 
Visual Basic v boshqa tillar shular jumlasidandir.
Endi, Ushbu dasturlash tillariga qisqacha izoh berib o'tamiz: 
ADA. 1970-yillarda asosan Amerika Qo'shma Shtatlarining mudofa 
vazirligi tomonidan qo'llaniladigan dasturlar uchun yaratilgan dasturlash tili 
hisoblanadi. Til nufuzli tarixiy shaxs grafinya Ada Lavlasning nomi berilgan. 
BASIC. 1960 yillarning boshlarida yangi boshlovchilar o'rganishi uchun 
juda oson dasturlash tili hisoblanib, universal ramziy kodlash tizimi (Beginners 
Allpurpose Symbolic Instruction Code) hisoblanadi.
FORTRAN. Matematik hisob-kitoblar uchun 1950-yillarda ishlab 
chiqilgan Formulali tarjimon (FORmula TRANslator) birinchi yuqori darajadagi 
dasturlash tili hisoblangan. 
PASCAL. Bu dasturlash tili 1970 yilda yaratilgan va dastlab dasturlashni 
o'rgatish uchun mo'ljallangan. Ushbu til matematik, fizik va faylasuf Blez Paskal 
nomi bilan atalgan. 
C va C++. C va C ++ bu kuchli umumiy maqsadli tillar hisoblanib, Bell 
Laboratories tomonidan ishlab chiqilgan. C tili 1972 yilda, C ++ tili esa 1983 yilda 
chiqarilgan. 

---

C # "o'tkir" deb talaffuz qilinadi. Ushbu dasturlash tili Microsoft 
tomonidan 2000 yilda Microsoft.NET platformasi asosida dasturlarni ishlab 
chiqish uchun yaratilgan. 
Java. U 1990-yillarning boshlarida Sun Mikrosystems tomonidan yaratilgan 
va bitta kompyuterda veb-serverdan yoki Internet orqali ishlaydigan dasturlarni 
ishlatish uchun ishlatiladi. 
JavaScript. U 1990-yillarda yaratilgan. Uning JavaScript nomiga ega 
bo’lishiga qaramay, Java bilan hech qanday aloqasi yo'q. 
Hozirgi kunda eng ommabop, eng ko'p foydalanuvchiga ega, eng sodda deb 
tariflanayotgan PYHTON ni eslamasdan iloji yo'q. Python bu universal 
professional dasturlash tili bo'lib uni har qanday turdagi dasturiy mahsulotlar ishlab 
chiqish maqsadida foydalanish mumkin. 
Nazorat savollari 
Dasturlash tillari rivojlanishi 
Mashinalar tillari. 
Assembler tili