1-Ma’ruza : Kirish. Chizmachilik fanining qisqacha tarixi. Chizmachilik asboblari va ulardan foydalanish. Standartlar, formatlar, asosiy yozuv o’rni. Mashtablar. Shriftlar. Chiziq turlari

Qalamni ishga tayyorlash. Qalamning tamg′asi ko′rsatilgan tomonining teskari uchidan konus shaklida ochiladi. Qalamning ochilgan yog′och qismining uzunligi 25–30 mm, grafitning uzunligi 8-10 mm ga to′g′ri kelishi lozim. Qalam uchi grafitini mayda qum (jilvir) qog′ozdan foydalanib, unga ishqalab o′tkirlanadi. Sirkulda ingichka chiziqlarni chizish uchun qalamning sterjenini bir tomonlama qum qog′ozga ishqalab o′tkirlanadi. Ingichka chiziqlarni qalam uchini konus shaklida o′tkirlanadi. Chizilgan chizmani ustidan bosib chizishda qalam uchi kurak shaklida tayyorlanadi. Hozirgi vaqtda turli yog′onlikdagi grafit sterjenli sangali qalamlar sotilmoqda, chizmalar chizishda ulardan samarali foydalanish mumkin. Ingichkaroq sterjenlardan foydalanib ingichka chiziqlarni, yog′onroq sterjenlarda kontur chiziqlarni chizish mumkin.

• Xalq xo′jaliganing barcha sohalariga o′xshab chizmachilik ham standartlashtirilgan. Standart O′zbekiston Respublikasining konstruktorlik hujjatlari yagona tizimi (O’zKHYT) 17.11.2003 yilda qabul qilingan va O’zDSt_2.001:2003 deb belgilanadi. O’zKHYT Standartlarning barchasi standartlashtirish tarmoqlararo tizimining 2 klassiga kiradi.
• O’zKHYT Standartining belgilanishiga misol: