|
2-bob. Moliya organlari va davlat soliq xizmati organlarining o‘zaro hamkorligini tashkil etish
4. Mahalliy budjetlar daromadlar qismini shakllantirish masalalari bo‘yicha moliya bo‘limi rahbarining o‘rinbosari har oyda ishlab chiqarish dinamikasi va tendensiyalariga, hajmlarining o‘zgarishiga, yangi ishlab chiqarish quvvatlari ochilishiga va soliq to‘lovchilarning sonini tanqidiy baholashga asoslangan baholash ko‘rsatkichlari tizimidan kelib chiqib O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetiga va davlat maqsadli jamg‘armalariga soliqlar va majburiy ajratmalar tushumlari prognozining hisob-kitobini amalga oshiradi.
5. Mahalliy budjetning prognoz parametrlarini ishlab chiqishda moliya bo‘limlari aniqlangan qo‘shimcha tushumlar manbaini, shu jumladan aniqlangan tadbirkorlik subyektlarini, shuningdek tuman (shahar) davlat soliq inspeksiyasining ma’lumotlar bazasida hisobga olinmagan soliq solish obyektlarini ham hisobga oladi.
6. Moliya bo‘limi rahbari har chorakda oyma oy taqsimlangan mahalliy budjet parametrlari prognozini tasdiqlatish uchun tumanlar hokimlariga kiritadi, keyinchalik tuman (shahar) davlat soliq inspeksiyalariga ijro etish uchun yetkazadi.
7. Tumanlar moliya organlari va davlat soliq xizmati organlarining o‘zaro hamkorligi o‘zaro hamkorlik yo‘nalishlari, mas’ul xodimlar va oyma oy taqsimlangan mahalliy budjet daromadlari parametrlarining prognozi ilova qilingan o‘zaro hamkorlik natijalari bo‘yicha tayyorlanadigan hujjatlar shakllari belgilangan tuman (shahar) moliya bo‘lim va davlat soliq inspeksiyasining qo‘shma buyrug‘i asosida tashkil etiladi.
8. Tumanlar moliya organlari va davlat soliq xizmati organlarining o‘zaro hamkorligi:
jismoniy shaxslarning mol-mulk solig‘i va jismoniy shaxslardan olinadigan yer solig‘i to‘lovchilarni va tushumlarni to‘liq qamrab olishni;
bozorlar va savdo komplekslari faoliyatidan, shuningdek yakka tartibdagi tadbirkorlarning qat’iy belgilangan soliq tushumlarini to‘liq qamrab olishni;
investitsiya loyihalarini, Mahalliylashtirish dasturi doirasidagi loyihalarni amalga oshirish hisobidan tushumlarni oshirishni;
faoliyat ko‘rsatmayotgan korxonalarning faoliyatini tiklash hamda past rentabelli va zarar ko‘rib ishlayotgan korxonalarning moliyaviy ahvolini yaxshilashni;
debitorlik va kreditorlik qarzlarning o‘sishini qisqartirishni va mahalliy budjetlarga tushumlarni oshirishni ta’minlash ishlarini olib borish doirasida amalga oshiriladi.
9. Tuman moliya bo‘limi va nazorat-taftish boshqarmasi xodimlari monitoring natijalari bo‘yicha tuman (shahar) hokimi birinchi o‘rinbosariga aniqlangan qo‘shimcha zaxiralar to‘g‘risidagi axborotlarni alohida shakl bo‘yicha yozma yoki elektron tarzda taqdim etadilar. Bir vaqtning o‘zida soliqlar va to‘lovlar manbalari, to‘lovchilar, hisobga olinmagan soliq solish obyektlari, shuningdek davlat ro‘yxatidan o‘tmasdan faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari bo‘yicha aniqlangan zaxiralar to‘g‘risidagi ma’lumotlar tuman (shahar) davlat soliq inspeksiyalariga to‘lovlarni undirish va hisobga qo‘yish choralarini ko‘rish uchun yuboriladi.
10. Moliya bo‘limlari tomonidan taqdim etilgan ma’lumotlar asosida tuman (shahar) davlat soliq inspeksiyasi aniqlangan qo‘shimcha manbalarni soliq solish bazasiga kiritish bo‘yicha barcha choralarni ko‘radi va ko‘rilgan choralar bo‘yicha alohida shaklda ma’lumotlarni yozma tarzda yoki elektron shaklda moliya bo‘limiga taqdim etadi.
11. Moliya organlari va davlat soliq xizmati organlari, shuningdek iqtisodiy kompleksning boshqa bo‘linmalari faoliyatini muvofiqlashtirish uchun tuman (shahar) hokimining birinchi o‘rinbosari tomonidan mazkur Vaqtinchalik nizom ijrosini ta’minlash uchun har kuni tezkor xizmat yig‘ilishlari o‘tkaziladi.
“MAHALLIY BUDJETLARNING DAROMADLAR BAZASINI KENGAYTIRISH ZAXIRALARINI ANIQLASH ISHLARINI TASHKIL ETISH CHORA-TADBIRLARI TO‘G‘RISIDA” O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING
QARORIda mahalliy budjetning asosiy daromadlariga quyidagilar kiradi.
Mahalliy budjetning vazifalari:
Mahalliy boshqaruv organlari faoliyatini moliyaviy taminlash
Mahalliy iqtisodiyot tarmoqlariga shakllantirilgan pul fondlarini taqsimlash
Mahalliy moliyaga qarashli korxonalar tashkilotlar muassalarni moliyaviy xo’jalik faoliyatini nazorat qilish
O‘zbekiston Respublikasida mahalliy budjetlarga biriktirilgan daromadlar, mahalliy soliq va tushumlardan hamda har yili yangi budjet yili uchun davlat budjetini tasdiqlash mobaynida davlat tomonidan mahalliy budjetlarga biriktirilgan daromadlardan tashkil topadi.
Mahalliy budjetlarga biriktirilgan daromadlarning ko‘p qismini, avvalambor, mahalliy soliq va yig‘imlar tashkil qiladi. Mahalliy soliqlar va yig‘imlar mintaqani ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish manbaini vujudga keltirish, tabiiy va boshqa resurslarni qayta ishlab chiqarish, davlat hokimiyati va boshqaruvi mahalliy idoralarining faoliyat ko‘rsatishi uchun shart-sharoit yaratish maqsadini ko‘zlaydi
O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksini 23-moddasida O‘zbekiston Respublikasi hududida amal qiladigan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar turlari keltirib o‘tilgan bo‘lib, ulardan quyidagilari mahalliy budjetlarning daromadlarini shakllantirish maqsadida ularga biriktirilgan: 1. Mol - mulk solig‘i; 2. Er solig‘i; 3. Avtotransport egalaridan benzin, dizel yoqilg‘isi va suyultirilgan gazdan foydalanganlik uchun soliq; 108 4. Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig‘i; 5. Ayrim turdagi tovarlar bilan chakana savdo qilish va ayrim turdagi xizmatlarni ko‘rsatish huquqi uchun yig‘im. Iqtisodiy islohotlarni yangi bosqichida va uning chuqurlashuvida mahalliy hokimiyat organlarining davlat boshqaruvidagi, mahalliy budjetlarning hududlarini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish-dagi rolini oshirish, mahalliy budjetlarni o‘z daromad bazalarini yanada mustahkamlab borishini talab qiladi. Mahalliy budjetlarning daromadlari shuningdek, tartibga soluvchi daromadlardan ham tashkil topadi.
Respublikamizda mahalliy soliqlar va soliqsiz tushumlaridan shakllangan daromadlari mahalliy budjetlar xarajatlarining juda kam qismini qoplaganligi tufayli, mahalliy budjetlar daromadlarining asosiy qismi budjetlararo tartibga solish orqali shakllantiriladi.
Tartibga soluvchi daromadlar - bu yuqori budjetlardan quyi budjetga, ularning daromad va xarajatlarini boshqarib turish (balanslashtirish) maqsadida beriladigan pul mablag‘lari majmuasidir. Tartibga soluvchi daromadlarga ushbu maqsadlar uchun ishlatiladigan barcha moliyaviy resurslar, ya’ni alohida umumdavlat ahamiyatidagi soliqlardan o‘tkazmalar, dotatsiyalar, subvensiyalar, yuqori budjetdan o‘zaro xisob-kitob asosida olingan mablag‘lar kiradi.
Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki, mahalliy budjetlarning biriktirilgan daromadlari va umumdavlat ahamiyatidagi soliqlardan beriladigan ajratmalardan tushumlari ularning xarajatlarini qoplashga yetmaydi. Mahalliy budjetlarga yuqori budjetlan beriladigan dotatsiya va subvensiyalar hajmini kamaytirish uchun budjet bo‘g‘inlari o‘rtasidagi xarajat vakolatlari taqsimotini ham qayta ko‘rib chiqish maqsadga muvofiq bo‘ladi
Foydalanilgan adabiyotlar:
https://lex.uz/ru/docs/-3255436?ONDATE=10.07.2017%2000
2. ‘’Soliq kodeksi’’
3.Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва Mahalliy budjetlarning daromadlari va xarajatlari
4.“moliya” majmua
Do'stlaringiz bilan baham: |
