3. Logistika kontseptsiyasi
Amaliy holda xalq xo’jaligida kuchli va samaradorligi yuqori darajada bo’lgan infratuzilma rivojlanayapti. Rivojlangan mamlakatlarda ishlab chiqaruvchilar bozor kon’yukturasi, raqobatni ko’zda tutib ish qilish zarurligini tushunib olganliklari, tez - tez o’zgarib turadigan iqtisodiy vaziyatga moslashishga intilishlari logistikaning rivojlanishiga sabab bo’ldi.
"Logistika" terminining aniq tavsifini berish oson emas. Logistika o’ziga bir necha yo’nalishlarni qamrab oladi. Katta firma boshlig’i nuqtai nazaridan logistikaga berilgan tavsif muhandis yoki iqtisodchi nuqtai nazaridan berilgan tavsif bir - biridan farqlanishi mumkin. Bunday ahvol har bir mutaxassisning xalq xo’jaligi bozor iqtisodiyoti tizimida tutgan o’rniga bog’liq bo’ladi.
Masalan, marketing doirasida ish tutayotgan menejer yoki tadbirkor nuqtai nazaridan logistika quyidagicha izohlanadi:
Logistika - ma’lum maqsadlarni hal qilish uchun zarur bo’lgan mablag’ va xizmatlarni maqsadga muvofiq tayyorlash, foydalanishni tashkil qilish va boshqarish. Logistikaning maqsadi - ma’lum tovarni ma’lum vaqtda eng kam (minimal) xarajatlar bilan oldindan tayyorlash. Logistikani iqtisodiyotning ishlab chiqarish infratuzilmasi, desa ham bo’ladi. Logistikaning tuzilishi quyidagicha bo’ladi (2-chizma):
2-chizma. Logistik tizimning tuzilishi
Logistika:
a) ehtiyoj;
b) ishlab chiqarish;
v) transport;
g) mahsulot taqsimlashning o’zaro bog’lanishiga asoslangan.
Logistika kontseptsiyasining bir necha kategoriyalari bor, ulardan asosiylari quyidagilar.
1. Taqsimlash kategoriyasi deganda-faoliyatning bir turi va reklama qiladigan, (realizatsiya), mahsulotni sotadigan, transportirovka qiladigan va xaridorlarga xizmat ko’rsatadigan tashkilotlar tushuniladi.
2. Logistika - material va mahsulotlar oqimini boshqarish, xomashyo bilan ta’minlashdan boshlab, to oxirgi iste’molchiga tayyor mahsulot yetkazib berilgunga qadar, shu bilan birga materiallar harakatiga yordam qiluvchi axborot oqimi kategoriyasi.
Odatda har bir firma o’z mahsulotining taqsimlanishini nazorat qiladi va boshqaradi. Logistika tizimi esa xalq xo’jaligida material va mahsulotlar oqimini boshqaradi.
Makrologistika kategoriyasi.
Mikrologistika kategoriyasi.
Nazorat savollari
1. Logistika deganda nima tushinasiz?
2. Logistika atamasining tarixi?
3. Logistikaning kontseptual va uslubiy asoslari.
Logistikaning vujudga kelish tarixi qanday ?
Logistikaning rivojlanish bosqichlari qaysi yillarga to’g’ri keladi ?
Korxonani boshqarishda logistika roli qanday ?
Do'stlaringiz bilan baham: |