1-laboratoriya mashg’uloti Sudralib yuruvchilar sinfi. Ildam kaltakesakning tashqi va ichki tuzilishi

5- topshiriq.Venna-diagrammasidan foydalanib Sudralib yuruvchilar va amfibiyalar skeleti o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik va farqni aniqlang.


6 – topshiriq. Bilimni baholash va mashg’ulotni yakunlash (20 min).
1. Laboratoriya ishlari bajarilishi sifatini tekshirish
2. Talaba faoliyatini baholash
Uyga vazifa berish.
1. Bajarishga ulgurmagan topshiriqlarni to’liq bajarish
2. «Ildam kaltakesakning ichki tuzilishi» mavzusiga tayyorgarlik ko’rish


3 – ish. Ildam kaltakesaakning ichki tuzilishi.
Laboratoriya mashg’ulotining maqsadi: Ildam kaltakesakning ichki tuzilishini o’rganish orqali sudralib yuruvchilar tuzilishi va hayot kechirishini, quruqlik muhitiga moslashuvi xususiyatlarini tushunib olish.
Laboratoriya mashg’uloti uchun jihozlar: Kaltakesak (iloji bo’lsa o’ldirilgan kaltakesak berilsin), vannachalar, scalpel, qaychi, pinset, preparoval nina-2 dona, ninalar 10-15 dona, paxta, doka ro’molcha 2 dona.
Ishni bajarish tartibi:
1 – topshiriq. Mavzu bo’yicha boshlang’ich bilimni aniqlash (5 min).
1. Kaltakesakni yorish tartibi:

1. 
   Kaltakesakni, ichiga mum quyilgan vannachaga qornini yuqoriga qilib (chalqanchasiga) yotqiziladi so’ng oyoqlarini nina (bulavka) bilan vanna tubiga qadang.
   
2. 
   Kloaka teshigidan to engak ostigacha terisini qaychi bilan bo’yiga kesib chiqing.
   
3. 
   Oldingi va orqa oyoqlarga yaqin joyda, terini ko’ndalang kesib, hosil bo’lgan teri parchalarini vanna tubiga qadang.
   
4. 
   Teri qay tartibda kesilgan bo’lsa, qorinning muskul devorini ham shu tariqa bo’yiga va ko’ndalangiga kesing (kesish vaqtida ichki organlar shikastlanmasin).
   
5. 
   Qorinning muskul devorini bo’yiga kesish vaqtida chanoq va yelka kamarlarini ham kesib, ikkiga ajrating.
   
6. 
   Kesilgan muskul parchalarini ham teri singari vanna tubiga bulavka bilan qadang.
   
7. 
   Kaltakesakning ichki organlari umumiy tuzilishi bilan tanishing va ayni bir vaqtda uning ichki bo’shliq devorini qoplab yotgan qora, pigmentlashgan qorin pardasiga e’tibor bering.
   
8. 
   Ichak ostidagi organlarni ko’rish uchun ichakni sekin-asta kaltakesak yon tomoniga surib qo’ying. (bu ishni bajarishda ichakni kesib yubormaslikka va ichakni ushlab turgan ichak tutgichning uzilib ketmasligiga harakat qiling).
   
9. 
   Yurak oldi xaltasidan yurakni ajratish uchun xaltacha devorini pinset bilan ushlab, qaychida kesiladi.
   
10. 
    Endi ma’lum tartibda navbatma-navbat har bir ichki organlarning tuzilishi
    

bilan tanishib chiqing (43-rasm).