1-лаборатория ишини бажаришда керак бўладиган Electronics Workbench дастурининг компонентлари



Download 5,99 Mb.
bet9/24
Sana25.02.2022
Hajmi5,99 Mb.
#290207
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   24
Bog'liq
1-лаб (1) 2424

Назорат саволлари.

    1. H (jω) занжирининг комплекс ўтказадиган функцияси деб нимага айтилади?

6.2 Занжирнинг амплитуда-частотавий ва фазочастотавий ҳарактеристикасига таъриф беринг?

    1. Тебранма контурнинг ўтказгич чизиғи деб нимага айтилади?

6.4. Тебранма контурнинг хусусий частотаси деб нимага айтилади?

    1. Ишончлиликни физик маноси нимадан иборат? Ишончлиликни ўлчами қандай?

    2. Контурнинг ишончлилигини қандай аниқлаш мумкин?

    3. Тебранма контурнинг издан чиқиши нимага айтилади? Контурнинг қандай издан чиқишлари ҳақида биласиз? Улар орасидаги фарқ қандай?

    4. Қандай холатларда контурда резонанс ҳосил бўлади?

    5. Нима учун параллел тебранма контурдаги резонансни токлар резонанси деб аташади?

    6. Тебранма контур кучайтиргичли элемент хисобланадими ?

    1. Резонанс частотадаги контур қаршилигини характери қандай? Резонансдан паст частотада? Резонансдан баланд частотада?

    1. Контурнинг характеристик қаршилиги деб нимага айтилади?

    2. Резонанс пайтида контурнинг токлари орасидаги фазлар силжишини катталиги қандай

    3. Резонанс пайтида занжирнинг тармоқланмаган қисмида оқаётган ток ҳақида нима айтиш мумкин?

    4. Генераторнинг ички қаршилиги контурнинг параметрларига қандай таъсир кўрсатади?

7 - ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ
ДИФФЕРЕНЦИАЛЛОВЧИ ЭЛЕКТР ЗАНЖИРЛАРИНИ ТАДҚИҚ ЭТИШ


Ишнинг мақсади - кириш сигналининг кўринишлари турлича бўлган пассив ва актив дифференциалловчи занжирларни назарий ва тажриба йўллари билан текшириш.


7.1. Назарий маълумотлар
Дифференциалловчи занжир (ДЗ) деб шундай тўртқутбликка (ТҚ) айтиладики, уларнинг чиқишидаги кучланишнинг функцияси кириш кучланиши ҳосиласига тенг бўлсин. Бунда a - ўзгармас коэффитсиэнт.



a - ДЗнинг умумий белгиланиши; b - пассив RC-DZ ва v - пассив RL-DZ.

7.1-расм. Дифференциалловчи занжирлар:


Амалиётда пассив ва актив ДЗлар мавжуд. Оддий икки элементли RC- ва RL-занжирлар (7.1, а ва б-расмлар) маълум шартлар бажарилиши билан пассив ДЗлар деб қаралиши мумкин. Ушбу шартни қаноатлантирувчи RC-занжирлар (7.1,б-расм) анча кенг қўлланади. Улар кириш қисми учун Кирхгофнинг иккинчи қонуни қуйидагича ёзилади


.
Шунда қаршиликдаги кучланишлар пасаюви сиғим кучланишидан анча кичик uR<C бўлса, у ҳолда


(7.1)
бўлади, бунда τ = RC – занжирнинг вақт доимийси дейилади.
Бундан кўринадики, RC-занжир uR<C бўлганда, ва занжирнинг вақт доимийси τ сигнал давомийлиги ti дан анча кичик τ<i бўлганда дифференциалловчи занжир бўлар экан.
Барқарор режимдаги гармоник таъсир учун RC-занжир (7.1,б-расм) комплекс узатиш функцияси қуйидагича бўлади:


(7.2)
Бунда бўлгандаги RC-DZнинг комплекс узатиш функцияси қуйидагича бўлади:
(7.3)
бунда занжирнинг AChTдир;
эса, занжирнинг FChT.
Пассив RC-DZнинг камчилиги шундаки, барча талабларга жавоб берувчи дифференциаллаш амалини бажариш учун жуда кичик вақт доимийсi τ = RC бўлиши талаб этилади, оқибатда, сиғим С нинг миқдори жуда кичик бўлишига, дифференциалланувчи сингалнинг катта кучсизланишига ва катта хатолигига олиб келади.
Операцион кучайтиргичли (OK) актив DZ анча кичик дифференциаллаш хатосига эга (9.2,а-расм).
7
.2-rasm. OKли актив DZ
Принципиал схемаси - а) ва оператор схемаси - b)
Оператор узатиш функциясини алмаштириш схемасидан (7.2,б-расм) оламиз
(7.4)
бунда ОКнинг кучланиш бўйича кучайтириш коэффитсиэнти;
DZ шохобчалари оператор ўтказувчанлиги.
ОКли актив RC-ДЗнинг операцион узатиш функцияси қуйидаги ифода билан аниқланади
(7.5)
7.2,а-расмда келтирилган занжирнинг тавсифий тенгламаси

Бу тавсифий тенгламанинг илдизи қуйидагича аниқланади

Агар бўлса, актив дифференциалловчи RC-занжирнинг вақт доимийси

пассив РC-занжирнинг вақт доимийсидан анча кичик бўлади τa<<τ. (7.5) ифодадан шуни кўриш мумкинки, бўлганда актив (7.2,а-расм) DZнинг (7.2,а-расм) комплекс узатиш функцияси



актив ДЗникидан (7.3) фақат ишораси «минус» билан фарқ қилади. Бунга сабаб инверсияли (элементлари ўрни ўзгартирилган) ОК ишлатилганлигидир.
Шуни таъкидлаш зарурки, ОКли актив DZ (7.2,а-расм) кучланишнинг кучайтириш коэффитсиэнти жуда катта (μq105-106) ва ОКнинг кириш қаршилиги юқори (Rvxq1…3 MOm) бўлиши шарти сабабли унинг шовқиндан ҳимояси паст бўлганлиги учун амалиётда ишлатилмайди.
ДЗнинг чиқишидаги сигнал шаклини аниқлаш зарур бўлганда унинг кириш клеммаларидаги сигналдан вақт бўйича олинган ҳосилага мос келувчи графикни чизиш зарур. Бунинг учун, кириш кучланиши графигининг бир нечта нуқталарига уринма ўтказиб, улар оғиш бурчаклари тангенсига пропорционал бўлган оний қийматлар графигини чизиш керак.
Бундай графиклар намунаси 7.3-расмда келтирилган.



7.3-расм. Киришдаги кучланишлар вақт диаграммаси
ва уларнинг ҳосилалари
Вақт доимийси qRC қийматлари турли бўлган пассив DZ (7.1-b расм) киришига бир қутбли тўғри бурчакли импульслар даврий кетма-кетлиги кўринишидаги кучланиш у1 берилгандаги чиқиш клеммаси кучланишлари u2 7.4-расмда келтирилган.
Импульс техникасида  tu бўлгандаги (7.4-расмга қаранг) бўлгандаги иш

7.4-расм. S=50 nF va R = (0,5; 1; 1,5; 2) , U =1 V va f =1 kHz бўлгандаги ДЗнинг кириш u1 ва чиқиш u2 кучланишлари вақт диаграммалари


Биринчи ҳолда ДЗ тўғри бурчакли импульсларни қисқа биполяр импульсларга айлантириш учун хизмат қилади. Иккинчи ҳолда ДЗ ажратувчи занжир бўлиб хизмат қилади.

Download 5,99 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish