1-laboratoriya ishi


Qattiq jismlarning solishtirma  issiqlik sig’imini aniqlash



Download 1,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/24
Sana28.09.2021
Hajmi1,65 Mb.
#188071
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   24
Bog'liq
fizika molekulyar bolimidan laborotoriya ishlarini bazharish bojicha uslubij korsatma (1)

Qattiq jismlarning solishtirma  issiqlik sig’imini aniqlash. 

 

Tajriba qurilmasi 

 

Ishning maqsadi 

-  Qizdirilgan  mis,  qo’rg’oshin  va  shishani  sovuq  suv  bilan  aralashtirish  va  

aralashmaning temperaturasini o’lchash.  

- Mis, qo’rg’oshin va shishaning issiqlik sig’imini aniqlash. 

 

Nazariy ma’lumotlar. 

Jism  qizishida  yoki  sovushida    yutilgan  yoki  ajralgan  issiqlik  miqdori  ΔQ 

temperaturaning o’zgarishiga ΔT va massaga m proporsional: 

 

ΔQ = cm⋅Δ



ϑ   (I). 

 

Bu  yerda  proporsionallik  koeffisiyenti  c  –  jismning solishtirma  issiqlik sig’imi  



deyiladi  va uning  qiymati materialning turiga bog’liq.  

Mazkur    tajribada    pitra    shaklidagi    turli  materiallarning  solishtirma  issiqlik 

sig’imi  koeffisiyenti  aniqlanadi.    Har  bir  hol  uchun    pitralar  torozida  tortiladi  va 

ϑ 1  temperaturagacha  qizdiriladi,  keyin  massasi torozida  tortib  aniqlangan  ϑ 2  

temperaturali    suv  quyiladi.    Yaxshi    aralashgandan    keyin    issiqlik  almashinuvi  

evaziga    pitra    bilan    suv    umumiy  temperaturaga  erishadi 

ϑ m.  Bunda  pitradan 

ajralgan issiqlik miqdori ΔQ

1

  

 



ΔQ

1

=c



1

⋅m

1



⋅(ϑ

1

-



ϑ

m

)   (II), 



 

(bu    yerda    m1    pitra    massasi,    c

1

-    pitraning  solishtirma    issiqlik    sig’imi)    suv  



yutgan  issiqlik miqdoriga ΔQ

2

 teng 



 

ΔQ

2



=c

2

⋅m



2

⋅(ϑ


m

 –

ϑ



2

)     (III), 

 



bu  yerda  m

2

  –  suv  massasi.  Bu    yerda    suvning    solishtirma    issiqlik    sig’imi 



koeffisiyenti  c

2

  aniq,  temperaturasi  esa  bug’ temperaturasiga  teng  deb  faraz  



qilinadi. No’malum c

1

 ning qiymati o’lchangan 



ϑ

m



ϑ

2

, m



1

 va m


2

 ning qiymatlari 

bo’yicha quyidagi formula orqali hisoblanadi: 

 

)



(

)

(



1

1

2



2

2

1



m

m

v

v

m

v

v

m

c

c

      (IV) 

 

Kalorimetrning    idishi    ham    pitradan    ajralgan  issiqlikning    bir    qismini    yutadi.  



Demak,  kalorimetrning  issiqlik  sig’imi  quyidagiga  teng bo’ladi  

 

C



K

=C

2



⋅m

k

  (V) 



Shunday  qilib,  kalorimetr  idishining  suv ekvivalenti  mK hisoblashlarda hisobga 

olinadi.  (III)    formula    bilan    hisoblangan    yutilgan  issiqlikning  miqdori  ancha 

aniqroq hisoblanadi  

 

ΔQ



2

=c

2



⋅(m

2

+m



k

) ⋅(


ϑ

m

 –



ϑ

2

)     (VI), 



 

va uni hisobga olgan holdagi  (IV) formula quyidagi ko’rinishga keladi: 

 

)

(



)

)(

(



1

1

2



2

2

1



m

m

k

v

v

m

v

v

m

m

c

c

 

 




Download 1,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish