1-Лаборатория иши

Karbonat tog‘    jinslari 

Karbonatli jinslar. Karbonat tarkibli jinslarga turli ohaktoshlar, bur, 

ohakli  tuf,  dolomitlar  kiradi.  Ular  katta  qalinlikdagi  qatlamlar  (bir-necha 

ming  metrgacha),  linzalar,  konkretsiyalar  ko‘rinishida  kalsit  yoki  ohakli 

organizm  skeletlaridan  tashkil  topadi.  Karbonat  jinslaridagi  jins  hosil 

qiluvchi  minerallarga  kalsit,  dolomit,  qisman  aragonit,      temir-magniyli 

karbonatlar  kiradi.  Aralash  tarkibli  jinslarda  esa  angidrit,  gips,  opal, 

xalsedon, 

kvars 

uchraydi. 

Gilli 

minerallardan 

gidroslyuda 

va 

montmorillonit  (mergel)  uchraydi.  Karbonat  jinslar  kimyoviy  va  organik 

bo‘lishi mumkin. 

---

61 

 

Ohaktosh karbonat tog‘   jinslari orasida eng ko‘p tarqalgan bo‘lib, 

kalsitdan  tashkil  topgan.  Ohaktoshning  rangi  tarkibidagi  qo‘shimchalarga 

bog‘liq  bo‘lib,  u  oq  ,  kulrang,  ayrim    hollarda  qora  bo‘ladi.  Kimyoviy 

ohaktoshlarning pelitomorfli,  mikrodonali, oolitli, pizolitli turlari  mavjud. 

Pelitomorfli ohaktoshlar juda  mayda (<0,0005  mm)  kalsit donachalaridan 

tashkil topgan. U zich, mustahkam, afanit jins bo‘lib, chig‘      anoqsimon 

sinadi.  Oolitli  ohaktoshlar  konsentrik  radial-nursimon  yoki  sferik  shaklga 

ega  bo‘lgan  kalsitdan  tashkil  topgan.  Oolitlar  millimetrning  ulushidan 

tortib  bir  necha  millimetrgacha  bo‘lishi  mumkin.  Ularning  miqdori 

jinslarning ayrim  turlarida sementdan (kalsit) ko‘p, ayrim hollarda esa oz 

bo‘ladi.  Oolitli  ohaktoshlar  dengizning  litoral  zonasida  sedimentog‘      

enez  bosqichida,  ularning  ma'lum  qismi  diagenez  bosqichi  davrida  hosil 

bo‘ladi.