1-Лаборатория иши

Konglomerat  va  shag‘al  yirik  bo‘lakli  jinslar  orasida  keng  tarqalgan 

bo‘lib, 

silliqlangan 

bo‘laklardan 

(10-100 

mm) 

tashkil 

topgan. 

Konglomeratlar    sekin-asta  brekchiyaga  va  gravelitga  o‘tib  boradi.  Ular 

hosil bo‘lish sharoitiga ko‘ra dengiz, daryo, tog‘    oldi va morena turlarga 

bo‘linadi. 

Dengiz  shag‘al    va  konglomeratlari  dengiz  to‘lqinlarini  qirg‘oq  qa 

urilish joylarida, daryoni dengizga quyilish joyida va tez oq adigan suv osti 

oqimlari  yo‘lida  hosil  bo‘ladi.  Bu  jinslarga  bo‘laklarning  yaxshi 

silliqlanganligi  va  ularning  katta-kichikligi  bir  xilligi  xosdir.  Dengiz 

konglomeratlarining  geologik  kesimda  uchrashi  cho‘kindilarning  hosil 

bo‘lish  vaqtida  o‘zilish  bo‘lganligidan  dalolat  beradi.  Ularning  qalinligi 

uncha  katta  bo‘lmaydi.  Konglomeratlar  cho‘kindi  qatlamlarning  ostki 

qismida  joylashgan  bo‘lib,  bazal  gorizontlarini  hosil  qiladi,  shu  sababdan 

ularni bazal konglomeratlari deyiladi. 

---

57 

 

Kontinental  konglomeratlarni  geologik  kesimda  uchrashi  jins  hosil 

bo‘lish davrida yosh va baland tog‘larni kuchli suv oq imlari yuvganligini 

ko‘rsatadi. Tog‘   oldi hududlarida konglomerat qatlamlarining qalinligi bir 

necha  yuz  metrga,  ayrim  davrlarda  ming  metrgacha  yetishi  mumkin. 

Bo‘laklarni  o‘rganish  natijasida  birlamchi  jins  nuragan  yerni,  bo‘laklarni 

qayta  yotqizilishi  uchun  ta'sir  etuvchi  omilni,  qatlamlarning  yoshini 

aniqlash mumkin. Tog‘jinsining tarkibida gil bo‘laklari bo‘lib,  ular qirrali 

bo‘lsa,  bo‘laklar  bilan  ta'minlovchi  birlamchi  jinsning  yaqinligini 

ko‘rsatadi.