1-Laboratoriya ishi Mavzu: Xavfsizlik talablari. Squere (Security Quality Requirements Engineering) metodologiyasi Ishdan maqsad

1-Laboratoriya ishi
Mavzu: Xavfsizlik talablari. SQUERE (Security Quality Requirements Engineering) metodologiyasi
Ishdan maqsad: Dasturiy ta’minot yaratishda xavfsizlik talablarini o‘rganish. SQUERE (Security Quality Requirements Engineering) metodologiyasi bilan tanishish.
Nazariy qism
Dasturiy mahsulotlarga qo‘yilgan xavfsizlik talablari.
Dasturiy ta’minotni ishlab chiqishda unga ko‘plab talablar qo‘yiladi.
Dasturiy mahsulotlarga qo‘yiladigan talablar uch turga bo‘linadi:

• 
  vazifaviy talablar:
  

• 
  tizim amalga oshirilishida kerak bo‘lgan vazifalar.
  

• 
  novazifaviy talablar:
  

• 
  tizimning xususiyatlariga qo‘yilgan talablar.
  

Vazifaviy talablar. Bu talablar quyidagilami o‘z ichiga oladi:

• 
  tizim kutgan kirishga qo‘yilgan talablar;
  
• 
  tizimdan chiqqan natijaga qo‘yilgan talablar;
  
• 
  kirish va chiqishga aloqador bo‘lgan talablar.
  

Novazifaviy talablar. Novazifaviy talablarga quyidagilar taalluqli:

• 
  audit qilish imkoniyati;
  
• 
  kengaytirish mumkinligi;
  
• 
  foydalanishga qulayligi;
  
• 
  bajarilishi;
  
• 
  ixchamligi;
  
• 
  ishonchliligi;
  
• 
  xavfsizligi;
  
• 
  testlash imkoniyati;
  
• 
  foydalanuvchanligi va h.
  

Xususiy xavfsizlik talablariga quyidagilar taalluqli:

• 
  maxfiylik talabiga misol:
  

• 
  tizim ruxsat berilgan foydalanuvchigagina .doc fayllarni ko‘rsatishi kerak;
  
• 
  xavfsiz aloqa kanalidan foydalanish.
  

• 
  ruxsatlami nazoratlash talabiga misol:
  

• 
  tizim paroldan foydalanishni talab etishi kerak;
  
• 
  rollarga asoslangan foydalanishga ruxsatlami nazoratlash amalga oshirilishi kerak.
  

• 
  butunlik talabiga misol:
  

• 
  ochiq (public) turdagi foydalanuvchilar uchun faqat o‘qish, maxfiy (private) turidagi foydalanuvchilar uchun ham o‘qish ham yozish huquqi berilishi.
  

• 
  foydalanuvchanlik talabiga misol:
  

• 
  barcha qayd yozuvlarda parol bo‘lishi shart;
  
• 
  3 ta muvaffaqqiyatsiz urinishdan so‘ng qayd yozuvi blokirovkalanishi shart;
  
• 
  qayd yozuviga 5 min davomida tahdid amalga oshirilmasa u blokirovkadan yechilishi shart.