1– Laboratoriya ishi cho’yan ishlab chiqarish jarayonini o’

Domna pechi va yordamchi qurilmalari

Domna pechini ishga tushirish va unda kechadigan jarayonlar.

3.Domna pechidan olinadigan mahsulotlar


Ishni bajarish tartibi:


Domna pechi va uning tuzilishini o’rganish


Ish xaqida xisobot;
Xisobotda olinadigan detalning modelni ikki opokani yig’indnsini va tayyor detalning chizmalarini chizib xisobot yozish.

Nazorat savollari:

1.Ruda nima?
2.Domna pechining yordamchi qurilmalariga qaysilar kiradi?
3.Domna pechidan olinadigan mahsulotlar qaysilar?


PO’LATLARNI ISHLAB CHIQARISH JARAYONINI
O’RGANISH


Ishdan maqsad: Turli usullarda po’lat ishlab chiqarish jarayonini o’rganish.
Umumiy ma’lumotlar: Po’lat asosiy konstrukstion material bo’lib, u cho’yanga nisbatan puxta, plastik, qoniqarli oquvchanlikka, payvandlanuvchanlikka va kesib ishlanuvchanlikka ega. Lekin solishtirma og’irligining kattaroqligi, korroziyaga tezroq berilishiga qaramay mashinasozlikdaa ulardan cho’yanlardek turli shaklli quymalar, prokat mahsulotlar olishda keng foydalaniladi. Ayniqsa, ularning yuqori sifatli, legirlangan maxsus xossali navlariga talab borgan sari ortmokda. Metallurgiya korxonalarida hozirda po’latlarni asosan konvertorlarda suyuq cho’yan sathiga kislorod haydash yo’li bilan, marten va elektr pechlarda ishlab chiqarilmokda. Bu usullarda shixta tarkibidagi S, Si, Mn, R elementlari oksidlanadi, oksidlar esa birikib shlak hosil qiladi. Natijada ularning mikdori keskin kamayadi. Bunda boruvchi kimyoviy reakstiyalar tezligi shixta tarkibiga, temperaturaga bog’liq bo’ladi.


Konvertordagi suyuq cho’yan sathiga kislorod haydash yo’li bilan po’lat ishlab chiqarish



Bu usulning oddiyligi, yoqilg’i talab etmasligi, ish unumining yuqori-ligi, ularning sifatiga putur etkazuvchi gazlar (N₂, H₂) ning ozligi, kapital mablag’lar sarfiningkamligi, chiqindi metallarni ko’proq qayta ishlashga imkon berishi bu usulning sanoatda borgan sari keng qo’llanishiga sabab bo’lmoqda. Lekin bu usul ayrim kamchiliklardan ham xoli emas. Jumladan, suyuq cho’yanni ko’proq talab etishi (1 t po’lat olish uchun 820—830 kg cho’yan), metall kuyindining ko’pligi (6—9%) va ancha miqdorda changlarning ajralishi va boshqalar.