Ichma-ich joylashgan siklik algoritmlar . Ba’zan, takrorlanuvchi algoritmlar bir nechta parametrlarga bog‘liq bo‘ladi. Odatda bunday algoritmlarni ichma-ich joylashgan algortmlar deb ataladi.
Misol sifati berilgan nxm o‘lchovli aij –matritsa elementlarining yig‘indisini hisoblash masalasini qaraylik.
Bu yig‘indi hisoblash uchun, i ning har bir qiymatida j bo‘yicha ko‘paytmani hisoblab, avval yig‘indi ustiga ketma-ket qo‘shib borish kerak bo‘ladi. Bu jarayon quyidagi blok–sxemada aks ettirilgan. Bu yerda i-tashqi sikl - yig‘indi uchun, j-esa ichki sikl-ko‘paytmani hosil qilish uchun foydalanilgan.
10-rasm. Ichma-ich joylashgan siklik algoritmga doir blok-sxema
Amaliy qism. Quyida keltirilgan blok sxemalarning har biri algoritmning qaysi turiga kirishini va qaysi amalni bajarishini yozing.
1-rasm 2-rasm 3-rasm 4-rasm 5-rasm 6-rasm 7-rasm 8-rasm
1. Algoritm nima? Misoilar keliiring. 2. Algoritmning qanday xossaiarini biiasiz? 3. Boshlang'ich qiymatlar deganda nimani tushunasiz? 4. Hamma bajara olishi uchun algoritm qanday xossaga ega bo'lishi kerak? 5. Tushunarlilik xossasi bajariladigan va bajarilmaydigan ko ‘rsatmalar ketmaketligiga misollar keltiring. 6. Ko 'rsatmalar ijrochiga tushunarli bo ‘lishi uchun qanday sistemadan olinishi kerak? 7. Ijrochi algoritmni so ‘zsiz bajarishi uchun qanday xossa ahamiyatli ? Javobingizni izohlang. 8. Algoritmning diskretlilik xossasini misollar yordamida tushuntiring. 9. Algoritmning natijaviylik xossasini misollar yordamida tushuntiring. 10. Natijaviylik xossasi bajariimaydigan ko'rsatmalar ketma-ketligiga misollar keltiring. 11. Algoritmning ommaviylik xossasini misollaryordamida tushuntiring. 12. Algoritmning qanday tasvirlash usullari bor? 13. Algoritmning so ‘zlar orqali ifoda etilishiga hayotiy misollar keltiring. 14. Qaysi fanlarda algoritmni formulalar yordamida berish qulay? 15. Algoritmning formulalar orqali ifoda etilishiga fizika fanidan misollar keltiring. 16. Algoritmning jadval ko ‘rinishida berilishiga misollar keltiring. 17. Algoritmning grafik shaklda berilishiga misollar keltiring. 18. Blok-sxemaning asosiy elementlariga misollar keltiring 19. Algoritmning dastur shaklida berilishiga misollar keltiring. 20. Qanday algoritmlar chiziqli algoritm deb ataladi? Chiziqli algoritmlarga hayotiy misotlar keltiring. 21. Qanday algoritmlar tarmoqlanuvchi algoritm deb ataladi? Tarmoqlanuvchi algoritmlarga hayotiy misollar keltiring. 22. Qanday algoritmlar takrorlanuvchi algoritm deb ataladi? Takrorlanuvchi algoritmlarga hayotiy misollar keltiring. 23. Chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi algoritmlaming bir-biridan farqini tushuntiring. 24. Uchta sondan kattasini (UKT) aniqlab beruvchi algoritm tuzing. 25. Berilgan sonning ishorasini aniqlovchi algoritm tuzing. 26. Quyidagi ko ‘rsatmalar ketma-ketligi qanday algoritm ruriga misol bo ‘ladi? Algoritmlar natijasini aniqtang: a) a:=3, x:=2*a+a *a; a=?,x=? 27. Quyidagi ko 'rsatmalar ketma-ketligi qanday algoritm turiga misol bo ‘ladi? Algoritmlar natijasini aniqlang: a) 1) a:=3; 2) agar a > 2 bo ‘Isa, u holda x:=2*a+a *a va 4-bandga o ‘tilsin; 3) x:= 9-a*x; 4) javobi xyozilsin; 5) iugatilsin; b) 1) x: = l; 2) agarx > 2 ho ‘Isa, u holda x:=x+ 11 va 4-bandga n ‘tilsin; 3) x:=x*x-4; 4) javobi x yozilsin; 5) tugatilsin, d) 1) a:=l5; 2) b:= a; 3) agara > b bo ‘Isa, u holda a:=a-b va 5-bandga o ‘tilsin; 4) a:=a+b; 5) javobi a, b yozilsin, 6) tugatilsin. b) x:=J, x:=x+11, x =x *x-4; d) a:=15, b:=a, a:=a-h; x=? a=?, b=? 28. Sohalarizga doir chiziqli algoritm tuzing. 29. Sohalarizga doir tarmoqlanuvchi algoritm tuzing. 30. Sohalarizga doir takrorlanuvchi algoritm tuzing. 31. Sohalarizga doir takrorlanishlar soni ma’lum bo’lgan algoritm tuzing. 32. Sohalarizga doir takrorlanishlar soni noma’lum bo’lgan algoritm tuzing. 33. Sohalarizga doir ichma-ich joylashgan siklik algoritmlar tuzing va algoritm natijasini aniqlang. 34. Sohalarizga doir rekurrent algoritmlar tuzing va algoritm natijasini aniqlang. 35. Sohalarizga doir takrorlanishlar soni oldindan no’malum algoritmlar tuzing va algoritm natijasini aniqlang. 36. Sohalarizga doir ketma-ket yaqinlashuvchi algoritmlar tuzing va algoritm natijasini aniqlang. Topshiriq: Quyida berilgan funksiyalarning blok-sxemalarni tuzing:
1-variant
1.
2. y=
3. y=
2-variant
1.
2. y=
3. y=
3-variant
1.
2. y=
3. y=
4-variant
1.
2. y=
3. y=
5-variant
1.
2. y=
3. y=
6-variant
1.
2. y=
3. y=
7-variant
1.
2. y=
3. y=
8-variant
1.
2. y=
3. y=
9-variant
1.
2. y=
3. y=
10-variant
1.
2. y=
3. y=
11-variant
1.
2. y=
3. y=
12-variant
1.
2. y=
3. y=
13-variant
1.
2. y=
3. y=
14-variant
1.
2. y=
3. y=
15-variant
1.
2. y=
3. y=
Xulosa Biz bugungi birinchi labaratoriya ishida algoritmlash asoslari haqida ma’lumotga ega bo’ldik,o’rgandik, soha bilan bog’ladik. Algoritmlarni grafik tasvirlash(blok sxema)larni o’rgandik, soha bilan bog’lab blok sxemalar yaratdik . Chiziqli , tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi algoritmlarni tuzishni o’rgandik, sohaga doir algoritmlar tuzdik. Dasturlash tizimlari muhitida ishlashni o’rgandik. Bugungi mavzuni tahlil qildik va natija oldik. Bugungi mavzu juda qiziqarli o’tdi, sohamiz bilan bog’ladik, tizimli tahlil qildik va natijalar oldik.
