1-kurs magistranti Topiljonova Namunaning “Matn tilshunosligi” fanidan tayyorlagan Taqdimoti

Stilistikaning vazifasi u yoki bu stilda yoki nutq formasida, ya’ni og`zaki va yozma nutqda, qanday til hodisalari ko`proq qo`llanilishini aniqlashdan iboratdir . Olim til stillarini yozma va og`zaki so`zlashuv stillariga ajratgan.

A. Sulaymonov

• G`.Abdurahmonov tasnifida ham shunday yondashish mavjud: «Ma’lumki, nutq ikki xil (yozma va og`zaki) nutqdan iborat. Yozma nutq: 1) badiiy nutq, 2) ilmiy nutq, 3) publisistik nutq, 4) rasmiy nutq, 5) neytral nutqdan iboratdir. (Bu nutq turlari ayrim adabiyotlarda stilistik qatlamlar sifatida talqin qilinadi. Og`zaki nutq esa turli ijtimoiy qatlamlarning nutqlaridan, turli sheva nutqlaridan tashkil topadi.
• Nutq stili quyidagi qatlamlardan iborat bo`ladi:
• 1) neytral stil, 2) tantanali stil,
• 3) intim stil, 4) yumoristik va satirik stil,
• 5) rasmiy stil. Nutqda (xoh yozma, xoh og`zaki bo`lsin) bu stil qatlamlari aralashib keladi, nutq janriga ko`ra biror stilistik qatlam yetakchi, asos bo`ladi».

Olimning tadqiqotlarida publisistik uslub ommaviy axborot vositalari, xususan, gazeta, jurnal, radio, televideniye materiallari uslubi ekanligi qayd etilgan. Gazeta va jurnallarning materiallari adabiy tilning o`ziga xos ko`zgusi hisoblanadi.

Olimning tadqiqotlarida publisistik uslub ommaviy axborot vositalari, xususan, gazeta, jurnal, radio, televideniye materiallari uslubi ekanligi qayd etilgan. Gazeta va jurnallarning materiallari adabiy tilning o`ziga xos ko`zgusi hisoblanadi.

T. Qurbonov
. O`zbek vaqtli matbuotida ham XX asr boshidan janrlar yuzaga keldi. Vaqtli matbuot rivojlanishi bilan janrlarning o`ziga xos xususiyatlari, farqli tomonlari, yangi turlari paydo bo`ldi va taraqqiy etdi.
Rus tilshunosligida gazeta materiallari janrlari bo`yicha aniq tasnifiga ega
O`zbek tilshunosligi va jurnalistikasidagi mavjud adabiyotlarda ular turlicha miqdorda umumiy tarzda sanaladi, xolos. Gazeta materiallarini janrlar bo`yicha guruhlarga ajratish e’tibordan hamon chetda qolib kelmoqda.
Tilshunoslik va jurnalistikada "publisistika janrlari", "gazeta janrlari" terminlari hozirgi vaqtda kam ishlatilmoqda. Adabiyotshunoslikda esa "publisistika janrlari" terminining qo`llanishi mustahkam o`rnini egallagan. Lekin o`zbek tilshunosligida "gazeta janrlari" termini hozirgacha o`zining aniq ifodasini, obyektini topgan emas, u "publisistika janrlari" termini bilan birga parallel qo`llanmoqda. Yana bir muammo shundaki, gazeta materiallari janrlar bo`yicha aniq o`z tasnifiga ega emas.