1. Ko‘p oraliqli balkalarda ta’sir chiziq chizish tartibi. Ko‘p oraliqli balkaning zo‘riqishlarini ta’sir chizig‘ini chizish

Echish: 1) Ko‘p oraliqli balkaning qavatli tarhi tuziladi. U 4.1-rasm, b da ko‘rsatilgan.

1. 
   RB tayanch reaksiyasining ta’sir chizig‘ini chizamiz.
   

R
B tayanch reaksiyasi SH₂VSSH₃ asosiy konsolli balkaning tayanch reaksiyasi

bo‘lganligi sababli avvalo P=1 ko‘chma yukni shu asosiy balka ustida harakatlanishi qaraladi. P=1 yuk SH₂VSSH₃ asosiy konsolli balka ustida harakatlanganda RB ta’sir chizig‘i konsolli balka tayanch reaksiyasi kabi chiziladi. P=1 yuk SH₁ SH₂ osma balka bo‘ylab chap tomonga harakatlansa RB reaksiyasining qiymati kamayib boradi va SH₁ sharnirda RB = 0 bo‘ladi. P=1 yuk ASH₁ asosiy balkada harakatlanganda RB=0 bo‘ladi. CHunki, P=1 yuk ASH₁ asosiy balkada harakatlanganda uning ta’siri osma SH₁ SH₂ balka orqali RB tayanchga uzatilmaydi. P=1 yuk SH₃D yordamchi balka bo‘ylab o‘ng tomonga harakatlanganda RB reaksiyaning qiymati kamayib borib, yuk D tayanch ustida bo‘lganda nolga teng bo‘ladi. Demak, SH₃ sharnir bilan D tayanch oralig‘ida RB reaksiyasining ta’sir chizig‘i to‘g‘ri chiziq bo‘ylab o‘zgarishi sababli, bular ostidagi ordinatalarni to‘g‘ri chiziq bilan birlashtirib uni konsol oxirigacha davom ettiramiz (4.1-rasm, v).

3) va ta’sir chiziqlarini qurish.
S₁ kesim ASH₁ asosiy balkaning ko‘ndalang kesimi bo‘lganligi sababli, avval P=1 yukning ASH₁ asosiy konsol balka bo‘ylab harakatlanishini tekshiramiz. U holda va ning ta’sir chizig‘i o‘ng konsol balkadagi ko‘ndalang kuch va eguvchi moment ta’sir chiziqlariga o‘xshab chiziladi. P=1 kuch kesimdan chap tomonda harakatlanganda , bo‘ladi. Demak, chap chiziq sanoq chizig‘i ustiga tushadi. P=1 yuk kesimdan o‘ng tomonda harakatlanganda bo‘ladi; bo‘lsa, ; bo‘lsa, bo‘ladi.
Agar P=1 yuk osma SH₁ SH₂ balkaning SH₁ sharnirida bo‘lsa, =1 va
= -2; SH₁ sharnirdan uzoqlashib SH₂ sharnirga kelganida esa =0, =0, bo‘ladi.
P=1 yuk SH₂VSSH₃ asosiy balka va SH₃D yordamchi balkalar ustida harakatlanganda, u asosiy balka ASH₁ ga hech qanday ta’sir ko‘rsatmaydi va =0, = 0 bo‘ladi.
Bu ordinatalarni sanoq chizig‘iga qo‘yib, hamda to‘g‘ri chiziqlar bilan tegishli ravishda birlashtirib va larning ta’sir chiziqlarini chizamiz (4.1 - rasm, g va d).