1. Konfessiya va din o'rtasidagi farq

Jabariylar – arabcha «jabr» dan olingan bo'lib, bu oqim VII asr oxiri VIII asr boshkarida islom ilohiyotida paydo bo'lgan ilk yo'nalishlardan biri hisoblanadi. Jabariylar inson taqdirini xudo mutloq oldindan belgilab qo'yadi,hech qanday iroda va faoliyat erkinligi yo'q. Bular faqat Allohdagina mavjud, inson esa anashu faoliyatni o'zlashtirib olish imkoniyatiga ega , degan ta'limotni ilggari suradi. Qodiriylar – bu oqim tarafdorlari «taldir» so'zining inson o'z xatti harakati taqdirining hukumdori deb talqin qilishadi. Bu – ilk ilohiyot oqimlaridan biri «ular inson o'z hatti-harakatining yaratuvchisi» deb tushuntiradi.