1-Kompyuter tizimlarining tuzilish turlari(23-36). docx

PARALLEL DASTURLASH VAZIFALARI

---

26
2. Kompyuter apparat ta’minoti
Kompyuter apparat ta’minoti
- bu kompyuterlar va kompyuter tarmoqlari
ishlaydigan qurilmalarning umumlashtirilgan nomi.
Apparat ta’minoti odatda quyidagilarni o’z ichiga oladi: markaziy protsessor;
operativ xotira; periferiya qurilmalari (K/Ch qurilmalari); tarmoq qurilmalari.
1.1.2-rasm. Kompyuter apparat ta’minoti.

---

27
Kompyuter apparat ta’minoti hisoblangan tizim bloki quyidagilarni o'z ichiga
oladi:
Ona plata:
1) Chipset - bu o'zaro bog'liq bo'lgan mikrosxemalar to'plami.
2) Markaziy protsessor
3)
BIOS
— ona plataning ROM dagi dasturiy ta’minot.
4) Protsessorni sovutish uchun kuller
5) operativ xotira va kesh
6) Shinalar —
PCI
,
PCI-E
,
USB
,
FireWire
,
AGP
(eskirgan),
ISA
(eskirgan),
EISA
(eskirgan)
7) Saqlash qurilmalari kontrollerlari:
IDE
,
SCSI
,
SATA
,
SAS
yoki boshqa
turdagi.
8) Signalni monitorga uzatuvchi video kontroller
9) Ovoz kontrolleri
10) Tarmoq interfeysi (tarmoq platasi)
Quvvatlantirish manbai (
блок
 
питания
)
sovutish tizimi – qo’shimcha sovutish elementlari (ventilyatorlar)
Protsessor –
bu hisoblash tizimi ichidagi ma’lumotlarni qayta ishlaydigan
blok.
Protsessor quyidagilarni bajaradi: arifmetik funksiyalar (qo’shish, ko’paytirish
va boshqalar), mantiqiy funksiyalar (almashtirish, taqqoslash, kodlarni niqoblash va
boshqalar), kodlarni vaqtincha saqlash (ichki registrlarda), mikroprotsessor tizimining
tugunlari orasida kodlarni yuborish va boshqa ko’plab vazifalar.
1.1.3- rasm. Protsessor.
Kompyuter xotirasi (axborotni saqlash qurilmasi, xotira qurilmasi) - bu ma’lum
bir vaqt davomida hisob-kitoblarda ishlatiladigan ma’lumotlarni saqlash uchun
kompyuterning bir qismi, fizik qurilma yoki vosita.
Xotira turlari
: Registr – registr xotira; Kesh – kesh xotira; RAM (
ОЗУ
) –
Tezkor xotira qurilmasi; ROM (
ПЗУ
) – doimiy xotira qurilmasi.

---

28
1.1.4-rasm. Tezkor xotira.
Registrlar.
Odatda registrlarning o’lchamlari bir xil; Registrlarga yozish va
o`qish juda tez amalga oshiriladi, buning sababi ular markaziy protsessorning ichida
joylashganligidir;