1. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик корхоналарини ташкил этиш ва давлат рўйхатидан ўтказиш

1.Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик корхоналарини ташкил этиш ва давлат рўйхатидан ўтказиш

Тадбиркорлик фаолияти амал қилаётган қонунлар ва бошқа меъёрий ҳужжатлар талабларига мувофиқ расмийлаштирилиши лозим. Тадбиркорлик фаолиятини расмийлаштириш уни ташкил этиш ва рўйхатдан ўтказиш учун керак бўладиган ҳужжатларни тайёрлаш ва тегишли органга тақдим этиш, мазкур орган томонидан рўйхатга олиш ва ҳужжатларни расмийлаштириш жараёнидан иборат.

Тадбиркорлик субъэктларини давлат рўйхатидан ўтказиш, ҳисобга қўйиш ва тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун рухсат берувчи ҳужжатларни расмийлаштириш. Тадбиркорлик субъэктларини давлат рўтказиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 20 августдаги “Тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш учун рўйхатдан ўтказиш тартиботлари тизимини тубдан такомиллаштириш тўғрисида”ги 357-сонли қарори ва шу қарор билан тасдиқланган “Тадбиркорлик субъэктларини давлат рўйхатидан ўтказиш, ҳисобга қўйиш ва рухсат берувчи ҳужжатларни расмийлаштириш тартиби тўғрисида НИЗОМ”га мувофиқ амалга оширилади. Ушбу қарорда барча келишиб олиш тартиботлари тадбиркорлик субъэктларини амалдаги қонун ҳужжатларига риоя қилган ҳолда рўйхатдан ўтказадиган фақат битта ташкилот доирасида амалга оширилиши белгилаб берилган эди.

Тадбиркорлик корхоналарини барпо этиш ва уни рўйхатдан ўтказиш қуйидаги тартибда амалга оширилади:

Тадбиркорлик субъэктларини рўйхатдан ўтказувчи органларннг вазифалари умумийдир. Тадбиркорлик субъэктларининг асосий қисми туман ва шаҳарда рўйхатдан ўтказилади. Шунинг учун туман (шаҳар) даражасида рўйхатдан ўтказиш органи ва унинг вазифаларига батафсил тўхтаб ўтамиз.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 25 ноябридаги “Тадбиркорлик субъэктларини Интернет тармоғи орқали давлат рўйхатидан ўтказиш механизмини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 312-сонли Қарорига асосан 2014 йилнинг 1 январидан бошлаб Ягона интерактив давлат хизматлари портали (мй.гов.уз)да электрон тарзда тадбиркорлик субъэктларини давлат рўйхатдан ўтказиш хизмати ишга туширилган. Қарорга мувофиқ, ушбу хизмат мониторингини таъминлаш юзасидан Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси ва бошқа масъул вазирлик, ташкилотлар масъул этиб белгиланган.

Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президентининг «Хусусий мулк, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ишончли ҳимоя қилишни таъминлаш, уларни жадал ривожлантириш йўлидаги тўсиқларни бартараф этиш чора-тадбирлари тўғрисида» 2015 йил 15 майдаги ПФ-4725-сонли Фармонининг ижросини таъминлаш ва тадбиркорлик тузилмаларига замонавий ахборот-коммуникатсия технологияларидан кенг фойдаланган ҳолда давлат хизматларини кўрсатиш сифати ҳамда улардан фойдаланиш имкониятларини тубдан ошириш ва шаффофлигини таъминлаш мақсадида “Тадбиркорлик субъэктларига «ягона дарча» тамойили бўйича давлат хизматлари кўрсатиш тартибини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” Ўзбекистон республикаси Президентининг 2412 - сон Қарори қабул қилинди.

Туман (шаҳар) ҳокимликлари ҳузуридаги тадбиркорлик субъэктларини рўйхатдан ўтказиш инспектсиялари негизида тадбиркорлик субъэктларига «ягона дарча» (кейинги ўринларда «ягона дарча» марказлари) тамойили бўйича давлат хизматлари кўрсатиш ягона марказлари ташкил этилсин.

Бунда, вазирликлар, давлат қўмиталари, бошқа давлат органлари ва ташкилотларида мавжуд «ягона дарча» хизматларининг фаолияти 2016 йилнинг 1 январидан бошлаб тўхтатилади.

2. «Ягона дарча» марказларининг асосий вазифалари этиб қуйидагилар белгилансин:

«ягона дарча» тамойили бўйича давлат хизматларини кўрсатиш;

тадбиркорлик субъэктларига рўйхатдан ўтказиш, рухсат бериш ва литсензиялаш тартиб-таомилларидан ўтишда шаффофликни таъминлаш;

тадбиркорларга давлат хизматларини кўрсатишда бюрократик ғов-тўсиқларга йўл қўймасдан давлат хизматлари кўрсатаётган давлат органлари ва бошқа ташкилотлар билан яқин ҳамкорлик ўрнатиш;

аризачиларга информатсион ёрдам кўрсатиш, шунингдек давлат хизматларини кўрсатиш тартиби ва муддатлари тўғрисида бепул консультатсия бериш.

тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланишни мўлжаллаётган шахсларнинг рўйхатдан ўтказиш тўғрисидаги аризаси ва бош

1.Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик корхоналарини ташкил этиш ва давлат рўйхатидан ўтказиш

Тадбиркорлик фаолияти амал қилаётган қонунлар ва бошқа меъёрий ҳужжатлар талабларига мувофиқ расмийлаштирилиши лозим. Тадбиркорлик фаолиятини расмийлаштириш уни ташкил этиш ва рўйхатдан ўтказиш учун керак бўладиган ҳужжатларни тайёрлаш ва тегишли органга тақдим этиш, мазкур орган томонидан рўйхатга олиш ва ҳужжатларни расмийлаштириш жараёнидан иборат.

Тадбиркорлик субъэктларини давлат рўйхатидан ўтказиш, ҳисобга қўйиш ва тадбиркорлик фаолиятини юритиш учун рухсат берувчи ҳужжатларни расмийлаштириш. Тадбиркорлик субъэктларини давлат рўтказиш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 20 августдаги “Тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш учун рўйхатдан ўтказиш тартиботлари тизимини тубдан такомиллаштириш тўғрисида”ги 357-сонли қарори ва шу қарор билан тасдиқланган “Тадбиркорлик субъэктларини давлат рўйхатидан ўтказиш, ҳисобга қўйиш ва рухсат берувчи ҳужжатларни расмийлаштириш тартиби тўғрисида НИЗОМ”га мувофиқ амалга оширилади. Ушбу қарорда барча келишиб олиш тартиботлари тадбиркорлик субъэктларини амалдаги қонун ҳужжатларига риоя қилган ҳолда рўйхатдан ўтказадиган фақат битта ташкилот доирасида амалга оширилиши белгилаб берилган эди.

Тадбиркорлик корхоналарини барпо этиш ва уни рўйхатдан ўтказиш қуйидаги тартибда амалга оширилади:

Тадбиркорлик субъэктларини рўйхатдан ўтказувчи органларннг вазифалари умумийдир. Тадбиркорлик субъэктларининг асосий қисми туман ва шаҳарда рўйхатдан ўтказилади. Шунинг учун туман (шаҳар) даражасида рўйхатдан ўтказиш органи ва унинг вазифаларига батафсил тўхтаб ўтамиз.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 25 ноябридаги “Тадбиркорлик субъэктларини Интернет тармоғи орқали давлат рўйхатидан ўтказиш механизмини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 312-сонли Қарорига асосан 2014 йилнинг 1 январидан бошлаб Ягона интерактив давлат хизматлари портали (мй.гов.уз)да электрон тарзда тадбиркорлик субъэктларини давлат рўйхатдан ўтказиш хизмати ишга туширилган. Қарорга мувофиқ, ушбу хизмат мониторингини таъминлаш юзасидан Ўзбекистон Савдо-саноат палатаси ва бошқа масъул вазирлик, ташкилотлар масъул этиб белгиланган.

Ўзбекистон Республикаси Биринчи Президентининг «Хусусий мулк, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ишончли ҳимоя қилишни таъминлаш, уларни жадал ривожлантириш йўлидаги тўсиқларни бартараф этиш чора-тадбирлари тўғрисида» 2015 йил 15 майдаги ПФ-4725-сонли Фармонининг ижросини таъминлаш ва тадбиркорлик тузилмаларига замонавий ахборот-коммуникатсия технологияларидан кенг фойдаланган ҳолда давлат хизматларини кўрсатиш сифати ҳамда улардан фойдаланиш имкониятларини тубдан ошириш ва шаффофлигини таъминлаш мақсадида “Тадбиркорлик субъэктларига «ягона дарча» тамойили бўйича давлат хизматлари кўрсатиш тартибини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” Ўзбекистон республикаси Президентининг 2412 - сон Қарори қабул қилинди.

Туман (шаҳар) ҳокимликлари ҳузуридаги тадбиркорлик субъэктларини рўйхатдан ўтказиш инспектсиялари негизида тадбиркорлик субъэктларига «ягона дарча» (кейинги ўринларда «ягона дарча» марказлари) тамойили бўйича давлат хизматлари кўрсатиш ягона марказлари ташкил этилсин.

Бунда, вазирликлар, давлат қўмиталари, бошқа давлат органлари ва ташкилотларида мавжуд «ягона дарча» хизматларининг фаолияти 2016 йилнинг 1 январидан бошлаб тўхтатилади.

2. «Ягона дарча» марказларининг асосий вазифалари этиб қуйидагилар белгилансин:

«ягона дарча» тамойили бўйича давлат хизматларини кўрсатиш;

тадбиркорлик субъэктларига рўйхатдан ўтказиш, рухсат бериш ва литсензиялаш тартиб-таомилларидан ўтишда шаффофликни таъминлаш;

тадбиркорларга давлат хизматларини кўрсатишда бюрократик ғов-тўсиқларга йўл қўймасдан давлат хизматлари кўрсатаётган давлат органлари ва бошқа ташкилотлар билан яқин ҳамкорлик ўрнатиш;

аризачиларга информатсион ёрдам кўрсатиш, шунингдек давлат хизматларини кўрсатиш тартиби ва муддатлари тўғрисида бепул консультатсия бериш.

тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланишни мўлжаллаётган шахсларнинг рўйхатдан ўтказиш тўғрисидаги аризаси ва бош

қа ҳужжатларини қабул қилиш ва қайд этиш;

тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш мақсадида муҳандислик -коммуникатсия (газ, электр, иссиқлик, сув, канализатсия, телефон) тармоқларига уланиш, турар жойни нотурар жой тоифасига ўтказиш, объэктларни қуриш ва реконструксия қилиш учун рухсат берувчи ҳужжатларни расмийлаштирувчи ташкилотларни аниқлаш;

мазкур ташкилотлардан тегишли рухсат берувчи ҳужжатларни расмийлаштириб олиш;

ариза берувчининг ўз ҳужжатлари ва рухсат берувчи ҳужжатларни ,

экспертизадан ўтказиш;

тадбиркорлик субъэктини давлат рўйхатидан ўтказиш;

ариза берувчи тадбиркорлик субъэкти сифатида давлат рўйхатидан ўтказилганлиги

тўғрисида гувоҳнома бериш;

рўйхатдан ўтказилган тадбиркорлик субъэктини солиқ ва статисти-ка органларида ҳисобга қўйиш учун уларга хабар бериш ва керакли маълумотларни тақдим этиш;

тадбиркорлик субъэктларининг давлат реэстрини юритиш.

Тадбиркорлик субъэктларини рўйхатдан ўтказиш учун бир қатор ҳужжатлар талаб қилинади. Уларни таъсисчилар хоҳишларига кўра икки йўл билан тайёрлаш мумкин:

Таъсисчилар кучлари билан тайёрлаш;

Савдо саноат палаталари ва рўйхатдан ўтказиш инспексиялари ҳузурида ташкил этилган ахборот-маслаҳат марказлари, консалтинг фирмалари ва бошқалар томонидан шартнома асосида тайёрлаш.

Тадбиркорлик субъэктини юридик шахс сифатида рўйхатдан ўтказиш учун қуйидаги ҳужжатлар талаб қилинади:

рўйхатдан ўтказиш тўғрисида белгиланган шаклда ариза (ариза-хабарнома);

нотариал тасдиқланган таъсис шартномасининг асл икки нусхаси;

рўйхатдан ўтказиш учун белгиланган давлат божи ёки йиғим тўланганлиги тўғрисида банк тўлов ҳужжати (деҳқон хўжаликлари ва давлат корхонаси негизида ташкил этиладиган аксиядорлик жамиятларидан ташқари);

Юридик шахс мақомига эга бўлган тадбиркорлик субъэктлари учун муҳим ҳужжатлардан бири таъсис ҳужжатлари ҳисобланади. Уларга низом ва таъсис шартномаси киради. Лекин улар турли шаклдаги субъэктлар учун турлича талаб қилинади: тўлиқ ва коммандит ширкатлари учун фақат таъсис шартномаси, машулияти чекланган ва қўшимча машулиятли жамиятларда низом ва таъсис шартномаси, аксиядорлик жамиятлари, хусусий корхоналар, фермер ва юридик шахс бўлган деҳ-қон хўжаликлари учун низом.

Низом - бу корхонанинг ташкил этилиши расмийлаштириладиган, унинг ҳуқуқий мақоми ва ташкилий - ҳуқуқий шакли белгиланадиган юридик ҳужжатдир. Низомнинг асосий мақсади мазкур корхона билан муносабатга киришадиган органлар, ташкилотлар, шахсларни ва бошқа қизиқувчиларни корхонанинг фаолият соҳалари ва турлари, ҳуқуқий ҳолати ва имкониятлари тўғрисида хабардор қилишдан иборат. Низомда қуйидаги маълумотлар акс эттирилади:

корхонанинг тўлиқ ва қисқартирилган номи;

фаолиятининг мақсади вавазифалари, уларни амалгаоширишйўллари;

фаолият соҳаси, йўналишлари ва турлари;

корхона манзили, телефон ва телефакс рақамлари;

корхонанинг низом жамғармаси ва мол-мулки;

корхонанинг қонунларга биноан ҳақ-ҳуқуқлари;

корхонанинг бошқаруви, раҳбарияти, раҳбари, уларнинг ҳуқуқлари ва вазифалари;

корхонани қайта ташкил этиш ва тугатиш тартиби.

Агарда корхона икки ва ундан ортиқ шахслар томонидан ташкил этиладиган бўлса, уни ташкил этувчи таъсисчилар ўртасида таъсис шартномаси тузилади.

Таъсис шартномасида қуйидагилар кўрсатилади:

корхонани тузиш бўйича томонларнинг розилиги;

корхонанинг мақсади;

юридик шахс ҳақ-ҳуқуқларини эгаллаш шартлари;

низом жамғармаси ва эгалик ҳуқуқи;

томонларнинг низом жамғармасида улушлари;

томонларнинг манфаатлари ва низоларни ҳал қилиш тартиби;

корхонани бошқариш тартиби.

архитектура - режалаштириш топшириғи;

объэктларни қайта ихтисослаштириш ёки реконструксия қилиш учун рухсатнома;

кўчмас мулкнинг рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида гу-воҳнома;

туман (шаҳар) ҳокимининг турар жойни нотурар жой тоифасига ўтказиш тўғрисидаги қарори;

эр участкасига эгалик ҳуқуқи берилганлиги ва рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида гувоҳнома.

Якка тадбиркорлар рўйхатдан ўтишлари учун керакли ҳужжатларни тайёрлаб, яшаш жойидаги “Ягона дарча” марказига шахсан бориб тақдим этишлари ёки электрон почта орқали юборишлари мумкин. Якка тадбиркор рўйхатдан ўтиши учун қуйидаги ҳуж