1. Kar’era tushunchasi va bosqichlari Personal kar’erasini rejalashtirish va rivojlantirish Kar’era tushunchasi va bosqichlari

2-rasm. Kar’erani tanlashda hisobga olingan omillar
Vertikal va gorizontal kar’era xodimlarning ikki toifasini farqlaydi:

1. “Mansabparast shaxs". Bu toifa xodimlar ijtimoiy va xizmat darajalarida yuqoriroq mavqega ega bo’lishga intiladilar. Bu xodimlar fikricha, o’zlariga etarlicha huquq, imkoniyat, vakolat, mansab berilmaganligi ularning o’z salohiyatlarini to’liqroq namoyon etishlariga to’sqinlik qiladi. Bu ularda o’z mehnat faoliyatidan qoniqmaslik hissini uyg’otadi. Bunday xodimlar yuqoriroq lavozimda imkoniyatlar katta, deb o’ylaydilar. Biroq bu toifa xodim xizmat vazifasi va lavozimda o’sgani sari aniq faoliyatdan tobora uzoqlasha boshlaydi va rasmiyatchilik bilan bog’liq holatga tushib qoladi.

Buning natijasida, ko’p hollarda kar’era boshida rejalangan g’oyalarni amalga oshirishning umuman imkoniyati bo’lmaydi. Ijodkorlik sifatlariga ega xodimlarni bu o’ta og’ir ahvolga solib qo’yadi. Quyidagi jadvalda rahbar xodimlar lavozimda ko’tarilgan sari ularga talablar darajasi va mazmunining o’zgarishi yaqqol aks etgan. Bevosita xuddi shunday mansabparast shaxslar vertikal kar’erada ko’proq muvaffaqiyat qozonadilar.

3-jadval