1. Jilvirlashning o’ziga xos xususiyatlari. Jilvirlash turlari. Jilvirtosh qattiqligi

Mavzu:
Jilvirlash,abraziv ishlov berishning o’ziga xos xususiyatlari

Reja:

1. Jilvirlashning o’ziga xos xususiyatlari.
2. Jilvirlash turlari.
3. Jilvirtosh qattiqligi.
4.Abraziv asboblarning yeyilishi.
5. Jilvirlashda moylash-sovitish suyuqliklari o’rni.

1. Jilvirlashning o’ziga xos xususiyatlari.
Metallarga jilvirlash dastgohlarida abraziv asbob yordamida qirqib ishlov berish jarayoniga jilvirlash deb aytiladi. Abraziv kesuvchi asboblar ixtiyoriy joylashgan, bog’lovchi bilan mahkamlangan juda ko'p abraziv materiallar donalaridan tashkil topgan. Abraziv materiallar g'ovak jismlar bo’lib, ularning g'ovakligi asbobning butun hajmini qamrab oluvchi g’ovaklar va mikroyoriqlar tizimi ko‘rinishida ifodalanadi. Abraziv asboblar ish va bo‘sh vuzalarning rivojlangan mikrorelyefiga ega. Abraziv asboblar bilan jilvirlash metallarga tig‘li asboblar bilan ishlov berilgandagiga qaraganda va undan ortiq marta tezlikda bajariladi. Jilvirlash ishlov berilayotgan zagotovka materialini qirqish burchaklarining doimiy emasligi bilan ajralib turuvchi, ko’pincha qirqish tekisligiga nisbatan noqulay yo'naltirilgan, ko‘p sonli abraziv donalar tomonidan ommaviy ravishda jadal qirqish jarayonidir.
Har bir abraziv donasi bilan xuddi qirquvchi tish singari metaning yupqa qatlamini kesish jilvirlashning o‘ziga xos tomoni boiib, natijada detal yuzasida cheklangan uzunlikdagi va ko’ndalang kesimli juda kichik maydonga ega bolgan tilingan joy hosil bo’ladi. Jilvirlash orqali ishlov berilgan detal yuzasi ko'plab tilingan joylarning yig‘indisidan iborat bo’laib, ular abraziv asbobning qirquvchi yuzasida joylashgan barcha abraziv donlarning qirqish izlardir. Jilvirlashning yana bir o'ziga xos xususiyati shuki, ayrim abraziv donlarning ishlash hududida ko'pincha po’latning erish haroratidan yuqori bo’lgan yuqori kontakt haroratlar rivojlanadi, ishlov berilayotgan zagotovkaning hosil bo’lgan issiqlikning katta qismini yutuvchi yuza qatlamlari sekundning mingdan bir ulushi davomida 150... 1500°C gacha qiziydi, keyin shunday tezlikda 20...350°C- gacha soviydi. Jilvirlashda hosil boladigan issiqlikning umumiy miqdori tig’li asboblar bilan ishlov bergandagi issiqlik hosil bo’lishiga qaraganda ancha ortiqdir.
Jilvirlash detallarga uzil-kesil ishlov berishda qo’llaniladi va R = 0,08...0,32 mkm g‘adir-budurlik va 6...7 kvalitetlar bo'yicha o’lcham aniqligiga ega bo’lgan yuzalar hosil qilish imkonini beradi.