1. iqtisodiyotga kirish

Bank – bu tijorat korxonasi bo‘lib, uning maqsadi foyda olish, uni iloji boricha ko‘paytirish. Ammo banklar har doim ham o‘z foydasi hisobidan qarzini o‘z vaqtida to‘lashni ta’minlay olmasligi mumkin. Juda ko‘p miqdorda ssuda bergan yoki qarzni o‘z vaqtida to‘lashni ta’minlamagan banklar ayrim hollarda to‘lash qobiliyatiga ega bo‘lmaydi. Bu hol ularning sinishiga olib kelishi mumkin. Binobarin, banklar aholi, korxonalar, boshqa muassasalar qo‘yilmalarining barchasini qarzga bera olmaydi. Chunki ular o‘z qo‘yilmalarini har qanday vaqtda qaytarib olishlari mumkin.

Shuning uchun o‘zlarining xavfsizliklarini ta’minlash maqsadida banklar o‘sha qo‘yilmalarning bir qismini zaxira sifatida ajratib qo‘yadilar. Bu fondlar bank zaxiralari deyiladi. Tijorat banklari majburiy zaxirasi miqdori va bank tomonidan qo‘yilmalar bo‘yicha berilgan majburyatlar o‘rtasidagi nisbatga bank zaxirasi me’yori deyiladi.

Bank zaxirasi me’yori = tijorat banki majburiy zaxirasi / muddatsiz qo‘yilmalar bo‘yicha tijorat bankining majburyatlari * 100%

Bankning asosiy hujjatlaridan biri - balans hisobotidir. U aktiv va passiv qismdan iborat bo‘ladi.