1. iqtisodiyotga kirish

Yalpi (umumiy) xarajatlar (TS) - bu ishlab chiqarishning har bir aniq darajasida doimiy va o‘zgaruvchan xarajatlar yig‘indisi. Grafikda (6.2-rasm) VC va FC yig‘indisi VC chizig‘ining OF qiymatga ordinata o‘qi bo‘ylab yuqoriga siljishini anglatadi.

Yalpi xarajatlarning notekis o‘zgarishi, ishlab chiqarish hajmi o‘sishi va mahsulot birligiga sarflanadigan xarajatlar yoki o‘rtacha xarajatlar o‘zgarishiga olib keladi. Bunda o‘rtacha xarajatlar yalpi xarajatlarni ishlab chiqarilgan mahsulot miqdoriga bo‘lganga teng bo‘ladi (AC = TC / Q). Bozor muvozanatini tushunish uchun ushbu turdagi AC xarajatlar alohida ahamiyatga ega, chunki tadbirkor ularni minimallashtirishga intiladi. O‘rtacha xarajatlar egri chizig‘i odatda U shaklida bo‘ladi ( 6.3 - rasm ).