1. Инвестицияларнинг моҳияти


Ўз маблағлари рентабеллиги коэффициенти (Кўр)



Download 448,96 Kb.
bet70/110
Sana23.02.2022
Hajmi448,96 Kb.
#126663
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   110
Bog'liq
iNVST111

Ўз маблағлари рентабеллиги коэффициенти (Кўр) бевосита инвесторлар манфаатини номоён қиладиган кўрсаткичлардан биридир. Ушбу кўрсаткични аниқлаш учун фойда сўммасини (Ф) ўз маблағларининг ўртача йиллик қийматига (Ўм) бўлиш кифоя. Бу учун қуйидаги формуладан фойдаланиш мақсадга мувофиқдир:

  • Ф

  • Кўр = -----------;

  • Ўм


  • Ушбу кўрсаткичнинг миқдори:


  • бир сўм ўз маблағлари (инвестиция қиймати) бир йил давомида қанча фойда келтиришини;

  • ўз маблағлари (инвестиция қиймати) неча йилда ўзининг қийматини тўлиқ қоплай олишини;

  • уларнинг динамикасини, яъни фойда ёки ўз маблағларининг жадал ўсаётганлиги каби хулосаларни қилиш учун асос бўлади.

  • Ушбу кўрсаткичнинг миқдори қанча баланд бўлса корхона ва инвесторлар учун шунча яхши. Шу туфайли унинг доимий ўсиб боришини, ҳеч бўлмаганда камайишга йўл қўймаслигини таъминлаш лозим. Шундагина корхона инвестициясининг жозибадорлигини, унинг иқтисодий самарадорлигини оширишга мувоффақ бўлади.


  • Асосий ва айланма маблағлар рентабеллиги коэффициенти (Камр) фойда сўммасини (Ф) асосий ва айланма маблағларнинг ўртача йиллик қийматига (Ав, Ам) бўлиш йўли билан аниқланади, яъни қуйидаги формуладан фойдаланилади:

  • Ф

  • Камр = --------------;

  • Ав + Ам

  • Аксарият ҳолда инвестиция асосий ва айланма маблағларга қўйилади. Уларнинг ишлатилиши корхонага ҳам, инвесторга ҳам фойда келтиради. Уларнинг келтирадиган фойдаси инвестор манфаатини ифодалайди. Шу туфайли инвестиция лойиҳасини таҳлил қилганда мазкур энг анъанавий кўрсаткичдан ҳам фойдаланиш мумкин.

  • Ушбу кўрсаткични баҳолаб ва солиштириб қуйидаги хулосаларга келиш мумкин:

  • бир сўм асосий ва айланма маблағларга қанча фойда тўғри келганлиги тўғрисида;

  • асосий ва айланма маблағларнинг самарадорлиги ҳақида;

  • агар уларнинг динамикаси аниқланса шу учта кўрсаткичдан қайсилари жадал ўсаётганлиги тўғрисида ва ҳ.к.

  • Юқорида молиявий коэффициентларнинг аниқланиш йўллари ва мазмуни кўриб чиқишди. Ушбу коэффициентларнинг моҳияти шу таъкидланганлар билан чекланмайди, чунки уларни мазкур ишда инвестиция лойиҳасини амалга оширишда


  • корхонанинг инвестиция жозибадорлигини кўтариш ва инвесторнинг манфаатини ифодалаш нуқтаи назаридан қараб чиқилди.

  • Ушбу коэффициентларнинг бир қанча ютуқлари билан бирга ўзларига яраша айрим камчиликлари ҳам мавжудки, уларни таҳлил жараёнида албатта инобатга олиш лозим. Чунки лойиҳа таҳлилида асосан бўладиган келгуси жараёнлар ўрганилади. Аммо мазкур коэффициентларни бўлғуси жараёнлар учун аниқлаш қийин. Шу туфайли, лойиҳа таҳлили нуқтаи назаридан, мазкур молиявий коэффициентларнинг қуйидаги камчиликларини инобатга олиш лозим:

  • коэффициентлар ҳақиқий маълумотларга, яъни ҳисоботда ифода этилган маълумотларга асосан ҳисобланади. Бу уларни солиштиришда баъзи қийинчиликларни туғдириши мумкин;

  • коэффициентлар ўтган даврни ифодалайди. Бу эса аниқланган камчиликларни бартараф қилиш имконини бермайди. Бу камчиликларни фақат келгусида инобатга олиш лозим, холос;

  • коэффициентлар инфляция даражасини инобатга олмайди;

  • уларнинг йўналиши турли бўлганлиги бир хил хулоса чиқаришни қийинлаштиради;

  • уларнинг миқдори жуда кичик рақамларда ифодаланади. Бу катта иқтисод учун ҳеч аҳамиятсиздек туюлиши мумкин;

  • коэффициентларни ҳисоблаш учун турли ҳисоботлардан фойдаланишни, қўшимча таҳлилий жадваллар тузишни тақозо қилади ва ҳ.к.

  • Аммо бу камчиликлар корхона молиявий хўжалик фаолиятини, инвестициянинг ҳолатини, инвестиция жозибадорлигини баҳолашга салбий таъсир қилмайди. Шу туфайли ушбу коэффицентлар билан ишлаганда уларга тўғри ва одилона ёндошиш лозим бўлади. Зеро таҳлилчининг хулосаси корхонани бошқаришда муҳим аҳамиятга эга. Қачонки ахборотлар тўғри бўлса, тўғри хулоса чиқарилади. Тўғри хулоса корхонани одилона бошқариш имконини беради. Ҳамиша САҲТХОБ томойили амал қилади (С-софлик, Аҳ-ахборотлар ҳаққонийлиги, Тх - тўғри хулоса, ОБ-одилона бошқарув).



  • Download 448,96 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   110




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling

    kiriting | ro'yxatdan o'tish
        Bosh sahifa
    юртда тантана
    Боғда битган
    Бугун юртда
    Эшитганлар жилманглар
    Эшитмадим деманглар
    битган бодомлар
    Yangiariq tumani
    qitish marakazi
    Raqamli texnologiyalar
    ilishida muhokamadan
    tasdiqqa tavsiya
    tavsiya etilgan
    iqtisodiyot kafedrasi
    steiermarkischen landesregierung
    asarlaringizni yuboring
    o'zingizning asarlaringizni
    Iltimos faqat
    faqat o'zingizning
    steierm rkischen
    landesregierung fachabteilung
    rkischen landesregierung
    hamshira loyihasi
    loyihasi mavsum
    faolyatining oqibatlari
    asosiy adabiyotlar
    fakulteti ahborot
    ahborot havfsizligi
    havfsizligi kafedrasi
    fanidan bo’yicha
    fakulteti iqtisodiyot
    boshqaruv fakulteti
    chiqarishda boshqaruv
    ishlab chiqarishda
    iqtisodiyot fakultet
    multiservis tarmoqlari
    fanidan asosiy
    Uzbek fanidan
    mavzulari potok
    asosidagi multiservis
    'aliyyil a'ziym
    billahil 'aliyyil
    illaa billahil
    quvvata illaa
    falah' deganida
    Kompyuter savodxonligi
    bo’yicha mustaqil
    'alal falah'
    Hayya 'alal
    'alas soloh
    Hayya 'alas
    mavsum boyicha


    yuklab olish