9. Intellektual Harakat.
Inson hayoti davomida bilish faolligiga tegishli bo’lgan barqaror o’ziga xos va rivojlanib boruvchi xususiyatlar va sifatlar tizimi, uning ichki va tashqi hayotiy holatlar, jumladan ijtimoiy muhitda ham oqilona mo’ljal ola bilishdir. Odatda sub’yektning faoliyat sohasiga bog’liq holda sotsial intellekt, gumanitar,texnik,verbal ya’ni o’g’zaki, noverbal intellektlarni farqlashadi.
10. Ong haqida tushuncha va uning xossalari
Psixikaning yuqori bosqichi faqat insongagina xos bo’lgan, uning eng yuksak darajasi shisoblanmish ongda o’z aksini topadi.Ong psixikani yaxlit tarzda ifodalovchi yuksak shakli shisoblanib, insonning yakka va hamkorlik faoliyatining (muloqot nutq, til vositasida, ijtimoiy tarixiy taraqqiyotning mashsuli sifatida yuzaga kelgandir.U ijtimoiy mashsul bo’lishidan tashqari, unga muayyan munosabat bildirish maqsadni ko’zlash, o’zlikni anglash kabilarni namoyon etish imkoniyatiga egadir. quyidagi mulohazalarimizda ongning tarkibiy qismlarining moshiyatini yorituvchi va ularning shukm surishiga ta'sir etuvchi omillarga doir ayrim manbalar xususiyatini tavsiflashga harakat qilamiz. Odatda inson ongi uni qurshab turgan tevarak- atrof shaqidagi bilimlar majmuasidan iborat bo’lib, uning tuzilishi tarkibiga shunday bilish jarayonlari kiradiki, qaysiki ularning bevosita yordami bilan shaxs o’z axborotlari ko’lamini uzliksiz ravishda boyitib boradi.Insondagi bilimlar sezgi, idrok, xotira, tafakkur, xayol singari bilish jarayonlari bilish asta- sekin ular anglashinish darajasiga ko’tariladi, keyinchalik esa muayyan turkumlarning tarkibiga kiradiHarakatli shissiy tub ma'nodagi shissiy bilish bosqichlariga taalluqli sezgi, idrok, appersepsiya, tanish, bilib olish va tasavvur kabi bilish jarayonlari ko’magi asosida miyaga bevosita ta'sir o’tkazuvchilarning aks ettirishi natijasida inson ongida borliqning mazkur daqiqasida shaxsning tasavvurida ularning shissiy manzarasi yuzaga keladi.
11. Ong va Ongsizlik
Aniq, ravshan anglash nazorati uchun predmeti bo’la olmaydigan ko’plab psixik hodisalar to’plami—ongsizlik deya ataladi. Ongda har bir daqiqada bir vaqtning o’zida cheklangan miqdordagi tasavvurlar bo’lishi mumkin. Bunda ushbu damdagi anglamanmagan tasavvurlarni biz aniq ong zonasiga oson ‘’chaqirishimiz’’ mumkin , lekin juda ko’plab psixik boshqarib turuvchilar shunday ishlaydilarki, bunda inson nafaqat o’z-o’ziga hisob bermasligi mumkin,balki buni u hattoki xohlagan taqdirda ham uni qilolmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |