1 Geodeziya fanning vazifasi nima?

1) Geodeziya fanning vazifasi nima?

A)dala sharoitida geodezik asboblar bilan mustaqil ishlash va ular yordamida o‘lchash ishlarini olib borish yo‘llarini o‘rgatish.
B)yer yuzasini topografik jihatdan o‘rganish maqsadida uning planini va kartasini olish nazariyasi va amaliyoti bilan shug‘ullanadi gan fandir.
C)“geo” yer, “grapho” tasvirlayman
D) barcha javoblar to’g’ri
2)Geodezik o‘lchashlar qayerlarda olib boriladi?
A)Yer bag’rida
B) Samoda
C)dengiz sathida
D)Barcha javoblar to’g’ri
3) Geodeziya” so’zining lug’aviy ma’nosi nima?
A)ge –Yer, daizo – o’lchayman
B) ge –Yer, daizo – bo’lish
C)ge –Yer, daizo – tasvirlayman
D) ge –Yer, daizo – suratga olaman
4)Yerning shakli va kattaligini aniqlash, geodezik tayanch shaxobchalarni barpo qilish…-deyiladi.
A)oliy geodeziyaning vazifalari
B)geodezik metod
C)Geodezik tayanch shaxobchalari
D)Barcha javoblar to’g’ri
5)MDH da Yerning birinchi sun’iy yo‘ldoshi nechanchi yilda uchirildi?
A)960
B)961
C)1958
D)1957
6)Hozirgi vaqitda …… dengiz va havo navigatsiyasining asosi hisoblanadi.
A)radiolakatsiya
B)kosmik geodeziya
C)oliy geodeziya
D)radiogeodeziya
7)Topografiya-?
A) Yer yuzasini topografik jihatdan o‘rganish maqsadida uning planini va kartasini olish nazariyasi va amaliyoti bilan shug‘ullanadi gan fandir.
B) Yer yuzasini geodezik jihatdan o‘rganish maqsadida uning planini va kartasini olish nazariyasi va amaliyoti bilan shug‘ullanadi gan fandir.
C)Yer yuzasini geografik jihatdan o‘rganish maqsadida uning planini va kartasini olish nazariyasi va amaliyoti bilan shug‘ullanadi gan fandir.
D)Yer yuzasini matematik jihatdan o‘rganish maqsadida uning planini va kartasini olish nazariyasi va amaliyoti bilan shug‘ullanadi gan fandir.
8)Oyning yerda turib olingan suratlarni qayta ishlash asosida karta yoki plan tuzish ishlari bilan qaysi fan shug’ullanadi?
A)Ayerofototopografiya
B)Kosmofototopografiya
C)Fototopografiya
D)kartografik genyeralizatsiya
9)Binobarin, plan olishda joydagi obyektlarni tanlash va bu obyektlarning detallarini kartada umumlashtirib ko‘ratish ……. deyiladi?
A) Ayerofototopografiya
B) kosmofototopografiya
C) Fototopografiya
D)kartografik genyeralizatsiya
10) ……….- geogrfik kartalar haqida fan bo‘lib, uning vazifasi kar talarning mohiyati va xususiyatlarini har tomonlama o‘rganish, ularnituzish hamda geografik kartalardan foydalanish usullarini ishlab chiqarishdan iboratdir.
A) Topografiya
B) Kartografiya
C)Geodeziya
D) Barcha javoblar to’g’ri
11) Arxeologlarning aniqlashicha qysi hududlarda o’z ehtiyojlari uchun dehqonchilik qilish va sug’orish kanallarini qazish, turli bino va inshootlarni qurish, ekin maydonlarini o’zaro taqsimlash kabi masalalarni yechishda geodezik o’lchash ishlaridan foydalangan.
A) Shimoliy va Janubiy Afrika, Avsraliya, Argentina
B) Qadimiy Misr, Mesopotamiya, Hindiston, Xitoy, Gretsiya, O’rta Osiyo
C) Shimoliy va Janubiy Afrika , Shimoliy Yevropa, Mongoliya
D) Qadimiy Misr, Mesopotamiya, Hindiston, Xitoy, Karib havzasi
12) Miloddan ….. yil ilgari Misrdagi Nil daryosi havzasida yerni o’lchash ishlari olib borilgan.
A) 3500
B) 4000
C) 3000
D) 2000
13) Nil daryosini Qizil dengiz bilan tutashtirish maqsadida kanal qurilishi qaysi vaqtga to’g’ri keladi
A) miloddan VI asr avvalgi
B) miloddan IV asr avvalgi
C) miloddan V asr avvalgi
D) miloddan III asr avvalgi
14) Kim tomonidan kartalarni yaratishda proeksiyalash usullari joriy qilinib, Yevropa va Osiyo kartalarini tuzishda ulardan foydalanilgan.
A) Yeratosfen
B) Ptolemey
C) Strabon
D) Palladiy
15) Kimlar miloddan VII-VI asr ilgari hozirgi Iroq janubida yashagan Yerni shar deb faraz qilib, uning radiusi (R) uzunligini hisoblab chiqadi?
A) Oriylar
B) Xoldiylar
C) Yoriylar
D) Boldiylar
16) Shuni alohida ta’kidlash joizki, vatandoshimiz Abu Rayhon Byeruniy (973 — 1048 yy.) o’z hayotida yozgan 150 ta asaridan nechtasini geodeziya faniga bag’ishlagan?
A) 50tasini
B) 30 tasini
C) 40tasini
D) 55tasini

17) 1775 yilda kim Geografiya departamentida kartalarni yangilash, tuzish hamda takomillashtirilgan geodezik asboblarni yaratish ishlarini olib borgan.

A) Vyernandskiy
B) Mendeleyev
C) Krasovskiy
D) Lomonosov
18) XVII asr boshida kim tomonidan ko’rish trubasi, menzulaning ixtiro etilishi, trigonometriya va analitik geometriya hisoblashlarining joriy etilishi tufayli, yer qismlarini o’lchash va tasvirlash usullari ancha takomillashtirilgan.
A) Galiley
B) Mendeleyev
C) Krasovskiy
D) Lomonosov
19) Xalifa Xorun Al-Rashid o’g’li Al-Ma’mun farmoyishiga binoan, 827 yili „Hikmat uyi“ a’zolaridan nechta ekspeditsiya tuzilgan.
A) 1 B)2 C) 3 D)4
20) Qayerlik olimlar “Surat-al-arz” (“Yer surati”) nomli asar muallifi Al-Xorazmiy hamda Al-Farg’oniy, Al-Marvoziy, Al-Marvarudiy kabi olimlar ham turli geodezik ishlarni olib borgan.
A) Afrikalik B) Avstraliyalik C) Amyerikalik D)O’rta Osiyolik
21) Joyda boshlang’ich deb qabul qilingan nuqta yoki chiziqqa nisbatan o’z o’rnini aniqlashga nima deyiladi.
A) Vizirlash B)Qutblash C) Kordinatlash D) Orientirlash
22) Orientirlash so’zining ma’nosi nima?
A) lotincha “oriens” o’rinma’nosini bildiradi
B) lotincha “oriens” sharq ma’nosini bildiradi
C) yunoncha “oriens” sharq ma’nosini bildiradi
D) yunoncha “oriens” o’rin ma’nosini bildiradi
23) Kompas kashf etilganga qadar gorizont tomonlari ko’pincha nimaga qarab aniqlangan.
A) Daraxt B) Muz C) Quyosh D) Qum uyumlari
24) Plan olishda yo’nalishlar oralig’idagi burchaklar o’lchanadi, bu burchaklar nima deyiladi?
A) orientirlash burchaklari
B) Vizirlash burchaklari
C) Qutb olish burchaklari
D) Barcha javob to’g’ri
25) Yerning markaziga tushirilgan chiziq bilan ekvator tekisligi orasida hosil bo’lgan burchak nima deyiladi?
A) (λ) geografik uzoqlik
B) (φ) geografik kenglik
C) azimut burchagi
D) Barcha javob to’g’ri
26) Bosh meridian tekisligi bilan biror P nuqtadan o’tkazilgan myeridional tekislik orasida hosil bo’lgan burchak nima deb ataladi?
A) (λ) geografik uzoqlik
B) (φ) geografik kenglik
C) azimut burchagi
D) Barcha javob to’g’ri
27) Geografik meridianning shimol tomoni bilan yo’nalish chizig’i orasida hosil bo’lgan orientirlash burchagi nimadeyiladi?
A) orientirlash burchaklari
B) Vizirlash burchaklari
C) Qutb olish burchaklari
D) azimut burchagi
28) Agar boshlang’ich yo’nalish magnit meridianining shimol tomonidan o’lchansa nima deyiladi?
A) magnit azimuti
B) magnit og’ish burchagi
C) azimut burchagi
D) Barcha javob to’g’ri
29) Magnit azimuti bilan haqiqiy azimut o’rtasidagi farq nima deyiladi?
A) magnit azimuti
B) magnit og’ish burchagi
C) azimut burchagi
D) Barcha javob to’g’ri
30) Meridianning shimol tomoni bilan yo’nalish chizig’i orasida hosil bo’lgan burchak nima deyiladi?
A) magnit azimuti
B) magnit og’ish burchagi
C) azimut burchagi
D) rumb burchagi
31) Biron-bir chiziq yo‘nalishini aniqlashda asosiy yo‘nalish qilib geogra fik meridian qabul qilinsa, ular orasidagi hosil bo‘lgan burchagi nima deyiladi?
A) haqiqiy azimut
B) burchak azimuti
C) magnit azimuti
D) barcha javob to’g’ri
32) Xavo bosimini aniqlaydigan asbob-?
A) Nivelyer B) Tyermometr C) Taxeometr D) Barometr
33) To‘g‘ri burchakli koordinataning abssissa o‘qi qabul qilinsa – nima deyiladi?
A) haqiqiy azimut B) burchak azimuti C) magnit azimuti D) dreksion burchak
34) Geografik meridianning shimol tomoni bilan chiziq yo‘nalishi orasidagi soat strelkasi yo‘nalishi bo‘yicha 0⁰ dan 360⁰ gacha o‘lchanadigan burchak nima deyiladi?
A) haqiqiy azimut
B) burchak azimuti
C) magnit azimuti
D) dreksion burchak
35) Magnit meridianining shimol tomoni bilan chiziq yo‘nalishi orasidagi burchak bo‘lib soat strelkasi yo‘nalishi bo‘yicha 0⁰ dan 360⁰ gacha o‘lchanadigan burchak nima deyiladi?
A) haqiqiy azimut
B) burchak azimuti
C) magnit azimuti
D) dreksion burchak
36) Haqiqiy azimut bilan direksion burchak bir-biridan haqiqiy meridian va shu nuqtadan o‘tkazilgan abssissa chizig‘i orasida hosil bo‘lgan burchakka farq qiladi. Bu burchakni nima deyiladi.
A) meridianlarning yaqinlashishi burchagi
B) burchak azimuti
C) magnit azimuti
D) dreksion burchak
37) Meridianning shimol yoki janub tomoni bilan chiziq yo‘nalishi orasidagi burchak bo‘lib, u 0⁰ dan 90⁰ gacha hisoblanadigan burchak nima deyiladi?
A) meridianlarning yaqinlashishi burchagi
B) burchak azimuti
C) magnit azimuti
D) rumb burchagi
38) Rumb magnit meridianidan boshlab hisoblansa – nima deyiladi?
A) magnit rumbi
B) haqiqiy rumb
C) meridianlarning yaqinlashuv rumbi
D) barcha javoblar to’g’ri
39) Agar yo‘nalish birinchi chorakda bo‘lsa, rumb nomi nima deyiladi?
A) shimoli-sharq (Sh,Shq)
B) janubi-sharq (J,Shq)
C) janubi-g‘arb (J,G‘)
D) shimoli-g‘arb (S,HG‘)
40) Agar rumb burchagi ikkinchi chorakda bo‘lsa nima deyiladi?
A) shimoli-sharq (SHShq)
B) janubi-sharq (JShq)
C) janubi-g‘arb (JG‘)
D) shimoli-g‘arb (SHG‘)
41) Rumb burchagi uchinchi chorakda bo‘lganda nima deyiladi?
A) shimoli-sharq (SHShq)
B) janubi-sharq (JShq)
C) janubi-g‘arb (JG‘)
D) shimoli-g‘arb (SHG‘)
42) Rumb burchagi to’rtinchi chorakda bo‘lganda nima deyiladi?
A) shimoli-sharq (SHShq)
B) janubi-sharq (JShq)
C) janubi-g‘arb (JG‘)
D) shimoli-g‘arb (SHG‘)
43) Yer yuzasining yassi deb qabul qilingan bo’lagining qog’ozga tushirilgan tasviri nima deyiladi?
A) Plan B) Globus C) Masshtab D) Gorizontal proyektsiya

44) Yer yuzasi gorizontal proyeksiyasining qog’ozdagi tasviri nima deyiladi?

A) Plan B) Globus C) Masshtab D) xarita
45) Nimada joydagi chiziqlarning uzunligi obyektlarning konturlarning maydoni va yo’nalishilar orasidagi burchaklar to’g’ri tasvirlanadi?
A) Plan B) Globus C) Masshtab D) xarita
46) Xarita masshtabi 1:5000 va undan yirik bo’lsa nima deyiladi?
A) Topografik xarita
B) Topografik plan
C) Geografik xarita
D) Obzor topografik xaritalar
47) Xarita masshtabi 1:10 000 – 1:500 000 bo’lsa nima deyiladi?
A) Topografik xarita B) Topografik plan
C) Geografik xarita D) Obzor topografik xaritalar
48) Xarita masshtabi 1:1000 000 va undan kichik bo’lsa nima deyiladi?
A) Topografik xarita B) Topografik plan
C) Geografik xarita D) Obzor topografik xaritalar
49) Xarita masshtabi 1:200000 - 1:500000 gacha bo’lsa nima deyiladi?
A) Topografik xarita B) Topografik plan
C) Geografik xarita D) Obzor topografik xaritalar
50) Yer yuzasidagi obyektlardan tashqari turli tabiiy va ijtimoiy xodisalar ham tasvirlanadigan xaritalar nima deyiladi?
A) Maxsus xaritalar
B) Kompleks xaritalar
C) Geografik xaritalar
D) Barcha javoblar to’g’ri
51) Kartografik to’r, masshtab , nomenklatura topografik kartaning qanday elementlari deyiladi ?
A) Matematik elementlar
B) Geografik elementlar
C) Qo’shimcha elementlar
D) Yordamchi elementlar
52) ………… hududning relyefi , gidrografiyasi, o’simlik va tuproq grunt ko’rsatkichlari aholi punktlaridan iborat.
A) Globus elementlari
B) Topografik elementlar
C) Kompas elementlari
D) Geografik elementlar
53) Uzunliklarni kichraytirib yoki kattalashtirib tasvirlashda nimadan foydalaniladi?
A) chiziqli masshtab
B) Sonli masshtab
C) nomli masshtab
D) Yunalish masshtabi
54) Planning masshtabi xaritaning turli nuqtalarida ……… bo’ladi?
A) Turlicha B) Bir xil C) Joining geografik o’rniga qarab D) TJY
55) Surati bir xil bo’lib maxraji kichraytirish darajasini ko’rsatuvchi oddiy kasrga nima deyiladi?
A) Masshtab B) Plan C) Xarita D) proyeksiya
56) Planning asosiy masshtabi …….
A) 1:5000, 1:10000
B) 1:2000, 1:5000
C) 1:500, 1:1000
D) 1:10000, 1:15000
57) Yer tuzish amaliyotida ko’proq foydalaniladigan masshtablar?
A) 1:10 000
B) 1:25 000
C) 1:5000
D) A va B javoblar to’g’ri
58) Masshtablarni so’z bilan ifodalanishi nima deyiladi?
A) Nomli masshtab
B) Chiziqli masshtab
C) Sonli masshtab
D) Ko’ndalang masshtab
59) Chiziqli masshtabning chap tomonidagi 1- kesma teng necha bo’lakka bo’lingan?
A) 5 B) 8 C) 10 D) 15
60) Ko’ndalang masshtabning aniqliligi qancha?
A) 0.1 B) 0.01 C) 0.001 D) A-B javoblar to’g’ri
61) Topografik kartalar plan olish natijasida yuzaga kelgan yoki ular asosida tuzilgan yirik masshtabli ….. kartalardir.
A) Umumgeografik
B) Globus
C) Masshtab
D) Busssol
62) Yer shari 180⁰ meridiandan boshlab 6⁰ li nechta zonaga bo’linadi. ?
A) 10 B) 20 C) 30 D) 60
63) Topografik kartalarning har bir varag’i to’rt tomonidan chegaralangan. Ana shu chiziqlarga kartaning …. deyiladi
A) Ramkasi B) Yuzasi C) Qirrasi D) Barcha javoblar to’g’ri
64) Topografik kartalarning …… ramkasi bo’ladi.
A) Tashqi B) Ichki C) Minutli D) Barcha javoblar to’g’ri

65) .….. ramka yo’g’on chiziqdan iborat bo’lib, kartani bezab turadi.

A) Tashqi B) Ichki C) Minutli D) Barcha javoblar to’g’ri
++++
66) .…….ramka ikki meridian va ikki parallel chiziqdan iborat bo’lib, parallel chiziqlar kartaning shimoli va janubidagi, meridian chiziqlar esa g’arb va sharqdagi chegarasi hisoblanadi.
A) Tashqi B) Ichki Cl Minutli D) Barcha javoblar to’g’ri
67) Masshtabi 1:100 000 va undan yirik masshtabdagi kartalar – …… deb yuritiladi.
A) Topografik B) Bosim C) Bussol D) Geografik
68) Hozirgi vaqtda plan olish natijasida asosan hududlarning …..masshtabli kartalari tuziladi
A) Kichik B) O’rta C) Yirik D) Barcha javoblar to’g’ri
69) Topografik kartalarning varaqalarga bo’linishi va nomenklaturasi ham uning …… elementlariga kiradi.
A) Geografik B) Geometric C) Matematik D) Topos
70) Topografik kartada tasvirlanadigan yer yuzasi tafsilotlariga uning …….(mazmuni) elementlari deyiladi
A) Geografik B) Geometric C) Matematik D) Topos
71) Topografik xaritalarni varaqlarga bo’lish, hamda bu varaqlarni belgilash, ya’ni ularga nom byerish sistemasi …… deyiladi
A) Bo’laklash
B) Nomenklatura
C) Masshtablash
D) Bo’g’inlash
72) Topografik xaritalarining nomenklaturasi 1:1000000 masshtabli xarita nomenkla turasiga asoslangan. 1:1000000masshtabli xarita varag’ining o’lchami …… teng
A) meridian bo’yicha 4 va parallel bo’yicha 6 ga
B) meridian bo’yicha 6 vaparallelь bo’yicha 4 ga
C) meridian bo’yicha 10 vaparallelь bo’yicha 24 ga
D) meridian bo’yicha 24 vaparallelь bo’yicha10 ga
73) Necha gr li meridiandan boshlab 6 dan meridianlar o’tkazilib -kolonnalar hosil qilinadi
A) 60° B) 120° C) 180° D) 360°.
74) Kolonnalar 180 li meridiandan boshlab …. bilan belgilanadi
A) 1 dan 60 gacha arab raqamlari
B) 1 dan 10gacha arab raqamlari
C) 1 dan 30 gacha arab raqamlari.
D) 1 dan 20gacha arab raqamlari
75) 1:1000000 masshtabli xarita har bir varag’ining nomenklaturasi qatorni belgilovchi ……, dan va kalonnalarni ifodalovchi …… dan iborat bo’ladi.
A) harf B) Raqam C) Gradus D) a va b javoblar to’g’ri
76) 1:500000masshtabli xarita varag’ining nomenklaturasini keltirib chiqarish uchun 1:1000000 masshtabli xarita varag’ini nechta teng bo’lakka bo’lamiz.
A) 10 B) 15 C) 4 D) 2
77) 1:200000 masshtabli xarita nomenklaturasini keltirib chiqarishuchun nechta ten bo’lakka bo’li.
A) 24 B) 4 C) 36 D) 18
78) 1:300000 masshtabli xarita varag’ining nomenklaturasini keltirib chiqarish uchun 1:1000000 masshtabli xarita varag’ini nechta teng bo’lakka bo’lamiz
A) 9 B) 8 C) 4 D) 2.
79) 1:100000masshtabli xarita varag’ini nomenklaturasini keltirib chiqarish uchun, 1:1000000 masshtabli xarita varag’ini nechta teng bo’lakka bo’lamiz?
A) 36 B) 144 c. 14 d.10
80) ……. masshtabli topografik xaritaning nomenklaturasibarcha yirik mashtabli topografikxaritalar va planlarningnomenklaturasi uchun asos qilib olingan.
A) 1:100000
====
B) 1:1000000
====
C) 1:10000000
====
D) barcha javoblar to’g’ri

81) Topografik xaritalarda joy rel’efi …. bilan, qolgan barcha tafsilotlar shartli belgilar bilan tasvirlanadi.

A) Sirkul bilan B) Kompas bilan C) Gorizontallar bilan D) barcha javoblar to’g’ri
82) Topografik …. xususiyatlari hamda vazifalariga qarab bo’linadi.
A) masshtab
B) shartli belgilar
C) gorizontallar
D) barcha javoblar to’g’ri
83) ……. belgilar bilan uzinasiga davom etgan ob’ektlar – daryo, ko’l va dengizlarning qirg’oq chiziqlari, siyosiy-ma’muriy chegaralar, yo’llar, telefon hamda telegraf liniyalari va boshqa ob’ektlar tasvirlanadi.
A) Chiziqli shartli belgilar
B) masshtabli (konturli),
C) masshtabsiz
D) tushuntiruvchi shartli
84) Xarita masshtabida ko’rsatib bo’lmaydigan kichik ob’ektlar, masalan, yakka daraxt, buloq, quduq, ko’prik va boshqalar ……. shartli belgilar bilan tasvirlanadi.
A) Chiziqli shartli belgilar
B) masshtabli (konturli),
C) masshtabsiz
D) tushuntiruvchi shartli
85) Konturli va masshtabsiz shartli belgilar bilan tasvirlangan tafsilotlarni qo’shimcha ravishda xaraktyerlash va ularning turini ko’rsatish uchun …… belgilar ishlatiladi.
A) Chiziqli shartli belgilar
B) masshtabli (konturli),
C) masshtabsiz
D) tushuntiruvchi shartli
86) O’rmon konturlari ichida byeriladigan - o’rmonning turini ko’rsatuvchi shartli belgi, daryo oqimini ko’rsatuvchi, strelka - ….. belgiga misol bo’la oladi.
A) Chiziqli shartli belgilar
B) masshtabli (konturli),
C) masshtabsiz
D) tushuntiruvchi shartli
87) Topografik xaritada byeriladigan barcha raqamlar, harflar, qisqartirilgan va to’la byerilgan yozuvlar ...... belgilar bo’lib hisoblanadi
A) Chiziqli shartli belgilar
B) masshtabli (konturli),
C) masshtabsiz
D) tushuntiruvchi shartli
88) Topografik xaritalarda tasvirlangan tafsilotlarni bir- biridan farq qilish va tez tushinilishi uchun o’zining tabiiy rangiga mos keladigan rangga bo’yaladi. Masalan, o’rmon, bog’, tokzor - yashil rangga, ko’l, darѐ, kanal, xovuz, buloq - havo rangga, rel’ef va uning elementlari, jar, qum - …..rangga bo’yaladi.
A) malla B) jigarrang C) qizil D) Oq
89) Fabrika shartli belgisi yoniga yozib qo’yilgan “meb” so’zi shu fabrikada mebelь ishlab chiqarishini, zavod shartli belgisi yoniga yozib qo’yilgan “mash” so’zi bu zavodning mashinazozlik zavodi ekanligini, qudud shartli belgisi yoniga “art.q” so’zi shu quduqning artizan qudug’i ekanligini, shosse shartli belgisi o’rtasiga qo’yilgan A harfi, bu yo’lning tushamasi ….. ekanligini bildiradi.
A) asfalt B) shag’al C) tosh D) Barcha javoblar to’g’ri
90)Topografik kartalarda dengiz ko’l va yirik suv omborlarning qirg’oq chiziqlari suvning ………ko’rsatadigan chiziq bilan tasvirlanadi.
A) eng ko’tarilgandagi sathini
B) eng pasaygandagi sathini
C) o’rtacha sathini
D) barcha javoblar to’g’ri
91) Topografik kartalarda kartaning masshtabida qancha kv mm dan katta joyni egallaydigan ko’l va sun’iy suv havzalari ko’rsatilad
A) 0,5 kv mm
B) 1kv mm
C) 1,5 kv mm
D) 2kv mm
92) 1:100 000 masshtabli topografik kartada……… kichik bo’lgan ko’l yoki sun’iy suv havzalarini ko’rsatish mumkin emas.
A) 1 gektardan
B) 10 gektardan
C) 100 gektardam
D) 0.5 gektardan
93) Kengligi … m dan katta bo’lgan barcha daryo va soylarning kengligi, chuqurligi va uzani tagining xaraktyeri byeriladi. Bunday yozuvlar kechuvlar hamda aholi punkitlarining yonida va boshqa xaraktyerli joylarda byeriladi.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
94) Topografik kartada daryo yoki soy tutash chiziqlar bilan ko’rsatilagn bo’lsa, bu daryo yoki soyning suvi doimiy oqadigan, uzuq ko’k chiziqlar bilan ko’rsatilgan bo’lsa – suvi qurib qoladigan, qator ko’k nuqtalar bilan ko’rsatilgan bo’lsa – ? bildiradi.
A) yer ostiga singib, yana yer betiga oqib chiqadigandaryo yoki soy ekanligini bildiradi.
B) Buloqlardan boshlanishini
C) Krik daryolarni
D) Daryo oysimon ya’ni meandra hosil qilganligini
95) Daryolarning ayrim qismlarida ko’rsatilgan…. doiracha yonida byerilgan raqamlar daryoning shu nuqtadagi suv sathining mutloq balandligini bildiradi.
A) Qora B) Ko’k C) Sariq D) Qizil
96) Daryo yoki soylar uzanining xaraktyeri …. bilan tasvirlanadi.
A) maxsus shartli belgilar
B) qisqartma yozuvlar
C) gorizontallar
D) a va b javoblat to’g’ri
97) Kema qatnaydigan daryo yoki kanalni kema qatnamaydigan daryo yoki kanaldan nimasi bilan farq qiladi?
A) Kema qatnay oladigan daryo yoki kanallarning nomi bosh harflar bilan (masalan, SOTЬ)
B) kema qatnay oladigan daryo yoki kanallarning nomlari birinchi harfi bosh harf bilan, qolganlar esa kichik harflar bilan yoziladi (masalan, Qorasuv).
C) Farq qilmaydi
D) A va b javoblat to’g’ri
98) Ma’lum masshtabli topografik xarita uchun qabul qilingan kesim balandligiga muvofiq chizilgan gorizontallar …..gorizontallar deyiladi.
A) Yordamchi B) Asosiy C) Ikkilamchi D) Birlamchi
99) Ayrim joylarning rel’efini asosiy gorizontallar bilan to’la ko’rsatib bo’lmagan hollarda kesim balandligining yarmiga teng gorizontallar chiziladi. Ular qo’shimcha gorizontallar deyiladi. Yarim gorizontallar xaritada ……. chiziqlar bilan byeriladi.
A) Byerg shtrix B) Maxsus C) Punktir D) Barcha javoblar to’g’ri
100) Ba’zan kesim balandligining …. teng bo’lgan va yordamchi gorizontal deb ataladigan gorizontal chizilishi ham mumkin.
A) 1/2 B) 1/4 C) 1/8 D) 1/10
101) Topografik kartada masofalarni o’lchash uchun qanday ishlar bajariladi?
A)masofasi aniqlanayotgan chiziq kartada o’lchanadi
B)karta masshtabidan foydalanib, o’lchangan chiziqning yer yuzasidagi uzunligi aniqlanadi.
C) Formuladan foydalaniladi
D) A va b javoblar to’g’ri
102) Kartadagi chiziq to’g’ri bo’lsa….bilan o’lchanadi.
A) millimetrlarga bo’lingan chizg’ich
B) o’lchagich sirkul
C) teodaliy yoki menzula
D) A va b javoblat to’g’ri
103) Kartada egri chiziqlar uzunligini aniqlash uchun ko’pincha ….foydalaniladi.
A) Teodalit
B) Kurvimetr
C) Dala sirkuli
D) Barcha javoblar to’g’ri
104) Topografikkartada maydonlarni …..bilan o’lchanadi.
A) Paletka
B) Planimetr
C) grafik usul
D) Barcha javoblar to’g’ri
105) Maydon aniqlanayotgan kontur oddiy geometrik shakillarga bo’linca…. deyiladi
A) Paletka B) Planimetr C) grafik usul D) Barcha javoblar to’g’ri
106) sm² va mm² larga bo’lingan shaffof qog’oz .... deyiladi.
A) Paletka B) Planimetr C) grafika D) Barcha javoblar to’g’ri
107) Qutbiy richag va aylanma richaglardan iborat asbob… deyiladi.
A) Paletka B) Planimetr C) Grafika D) Barcha javoblar to’g’ri
108) Nuqtaning geografik koordinatasini (kenglik va uzoqligini)aniqlashda topografik kartada chizilgan ….. ramkadan foydalaniladi.
A) Tashqi
B) Minutli
C) Soatli
D) TJY
109) Tashqi va ichki ramka orasida chizilgan qora va oq rangga bo’yalgan ramka nima deyiladi?
A) Sekundli B) Minutli C) Soatli D) TJY
110) A_x = 4960 km + KA = 4961 km – AL
A_y = 309 km + MA = 310 km – AN
Kabi hisoblashda qanay kordinatadan foydalaniladi?
A) geografik koordinata (kenglik va uzoqlik)
B) to’g’ri burchakli koordinata
C) sekundli ramkadan
D) a va b javoblar to’g’ri
111) Agar biror nuqta, ikki gorizontal orasida joylashgan bo’lsa uning balandligi qanday aniqlanadi?
A) intyerpolyatsiya usuli.
B) pyerpendikulyar chiziq asosida
C) dalnomyer bilan
D) Gorizontallar qiymati asosida
112) Bir nuqtaga nisbatan ikkinchi nuqtaning balandligini aniqlash uchun dastlab bu nuqtalarning nimasi topiladi.
A) Nisbiy balandligi aniqladi
B) ular orasidagi farq aniqlanadi
C) Qarama-qarshi tomoni aniqlanadi
D) Barcha javoblar to’g’ri
113) Topografik kartada byerilgan chiziqning qiyalik burchagi qanday aniqlanadi.
A) Qiyalik burchagi nisbiy balandligi asosida
B) Qiyalik burchagi balandligi asosida
C) qiyalik burchagi grafigi asosida
D) a va b javoblar to’g’ri
114) Kartada tasvirlangan chiziqning qiyaligi, joyning ….xaraktyerlaydi.
A) Nisbiy balandligi
B) Mutlaq balandligi
C) qiyalik burchagi
D) nishabligini
115) Suv havzasi daryoga suv to’planadigan maydondan iborat bo’lib, uni chegaralovchi chiziqqa ….. deyiladi.
A) Suv havzasi
B) Suv ayirg’ich chizig’i
C) Absolut balandligi
D) Barcha javoblar to’g’ri
116) Kartadagi biror joyning byerilgan chizig’i bo’yicha vertikal tekislik bilan kesilishidan hosil bo’lgan tasviri …deyiladi.
A) Joyning qutbi
B) Joyning profili
C) Joyning vertikali
D) Barcha javoblar to’g’ri
117) Profil tuzish uchun dastlab profili tuzilayotgan ikki nuqta kartada to’g’ri chiziq bilan tutashtiriladi. Bu chiziq …. deyiladi.
A) Vizirlash chizig’i
B) Profil chizig’i
C) Vertikal chiziq
D) Barcha javoblar to’g’ri
118) Kartaning masshtabini o’zgartirmay undan nusxa olishda … dan foydalaniladi.
A) Kal’ka
B) Grafitlangan qog’oz
C) Dyeraza oynasi
D) Barcha javoblar to’g’ri

119) Tiniq, shaffof qog’oz bo’lib, u kartadan nusxa ko’chirishda ko’p ishlatiladigan qog’oz nima deb yuritiladi?

A) Politka B) Kal’ka C) Plyonka D) Barcha javoblar to’g’ri

120) Joyda gorizontal burchakni o’lchashda ishlatiladigan asbob-?

A) Nivelyer
B) Teodalit
C) Dalnomyer
D) Barcha javoblar to’g’ri
121)Teodolit nuqtaga ….. yordamida o’rnatiladi
A)Shtativ
B)Shovun
C)Alidade
D)A va b javoblar to’g’ri

122)Teodolit to’g’ri o’rnatilganligi - ….yordamida tekshiriladi.

A)Shtativ
B)limp
C)Alidade
D)adelak
123)Vertikal burchak - …. deb ham ataladi
A)Vizirlash burchagi
B)Gorizontal burchak