1 Fluktuatsiyaning termodinamik nazariyasi 2

2. Bir jinsli sistemalarda termodinamik kattaliklar fluktuatsiyasi
Fluktuatsiyaning miqdoriy o'lchovi ish ekanligini ko'rib chiqdik.
Bajarilgan ish sistemani boshlang'ich muvozanat holatdan oxirgi fluktuatsiya holatiga o'tkazadi. Fluktuatsiyalar kichik bo‘lganligi sababli bunday o'tishní qaytuvchi deb qarash mumkin.
Bu holda termostatning bir bo'lagi bo'lgan sistema ustida bajarilgan ishning umumiy ko'rinishini, odatdagidek, quyidagicha yozish mumkin:
(12)
Bu yerda E, S va V - muvozanat holatdan fluktuatsiya holatiga o‘tishda sistemaning energiyasi, entropiyasi va hajmining o'zgarishlaridir.
0‘zaro bog'lanmagan o'zgaruvchilar sifatida qaysi kattaliklarni olishga bog‘liq holda bajarilgan ishning aniq ko'rinishini olish mumkin. (11) natijadan foydalanib, turli termodinamik kattaliklarning fluktuatsiyasini topamiz:

• 0‘zaro bog'lanmagan o'zgaruvchanlar sifatida V va T ni olaylik:

(13)
(14)
Bu ifodalarni (11) ga qo'yish natijasida
(15)

Bu ifoda faqat T va V ga bog'liq bo'lgan ikkita ko‘paytuvchiga ajraladi. Demak, temperatura va hajm fluktuatsiyasi statistik holda bog'lanmagan.