1. Fanning mohiyati. Fan


Fan qadriyat. “Fan etosi” R.Merton konsepsiyasi



Download 117,48 Kb.
bet28/36
Sana24.02.2022
Hajmi117,48 Kb.
#205228
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   36
Bog'liq
1. Fanning mohiyati. Fan

39.Fan qadriyat. “Fan etosi” R.Merton konsepsiyasi.
Маълумки, инсон томонидан яратилган жаъми моддий ва маънавий неъматлар, жамиятнинг хаёти учун зарур бўлган жаъми нарсалар қадрият хисобланади. Фан ижтимоий онгнинг махсус шакли,инсоннинг олам хақидаги билимлари мажмуи. Илмий билимлар, фан жамияттараққиёти ва инсон камолотининг мухим омили хисобланади.Шунинг учунхам инсон ва жамиятга хизмат қиладиган илмий билимлар (фан) қадриятхисобланади.
Фан - қадрият, чунки у биринчидан, инсоннинг оламга фаол муносабатини ифодалайди, инсон ва жамият интеллектуал салохияти ривожини таъминлайди. Иккинчидан фан кашфиётлари, илмий билимлар жамият аъзоларининг мақсад - манфаатларига хизмат қилади.
Фан - қадрият. У катта илмий салохиятни, ижодий куч-қудратнибирлаштиради, миллат, халқ дунёқарашини шакллантиради, унинг доирасидатаълим-тарбия, ахлоқ меёърлари ишлаб чиқилади.
Фаннинг ахлоий жихатларининг мухим томонини “фан этоси” ташкилэтади. Фан этоси-бу фандаги ахлоқий нормалар. Фан этоси тушунчаси муайянилмий жамоатчилик томонидан қабул қилинган, олим (тадқиқотчи)нинг хулқ-атворини белгилайдиган ахлоқиймеъёрла мажмуини ифодалайди.
Фан этоси олимларнинг касбий фаолият ва хулк-атворига куйиладиганасосий талаблар мажмуи хисобланади. Уларга риоя килиш ёки уларни хисобгаолмаслик (менсимаслик) олим масъулиятида уз ифодасини топади.
Фанга куйиладиган талаблар фан этосида уз ифодасини топади. Фанэтоси- муайян илмий жамоатчилик томонидан кабул килинган олимнинг хулк-атворини белгилайдиган меъёрлар мажмуи.
Инглиз олими Р.Мертон олимлар орасида авлоддан авлодга утадиган, фанкишиси учун зарур булган кадриятлар ва меъёрларни “фан этоси” тушунчасидаифодалайди. У узининг “Фаннинг меъёрий таркиби (1942) номли асарида фанмазмуни турт кадрият асосида курилмоги лозимлигини, уларда билимгакуйиладиган талаблар: а) универсаллик; б) умумийлик; в) хакикатни бегаразизлаш, беминнатлик, манфаатнинг йуклиги ва г) скептицизмдан иборатбулмогилозимлигини таъкидлайди.
Универсаллик талаби: фаннинг максади- оламдаги нарса ваходисаларнинг мохиятини аниклаш, конунларни очиш. Бу талабда оламдагинарса ва ходисалар орасидаги энг умумий, ички алокаларни акс эттиришлозимлиги. Улар шунинг учун хам универсаллик мохиятини касб этади. Тадкикотчиоламдаги нарса ва ходисаларни объектив жараёнлар сифатида урганади ва шуасосда қўлга киритилган билим умуман шу типдаги барча ходисаларнитушунтиради, уларнинг конуниятларини аниклайди. Айни чокда бу билимларобъектив билимлар булгани учун хам уларнинг чинлигини махсус усулларбилан текшириш мумкин.Бу билимлардан муайян ходисалар туркумига хосконунларда уз ифодасинитопади ва улар ёрдамида оламни тушуниш мумкинбулади.

Download 117,48 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   36




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish