1. «Etnogenez» atamasining ma‘nosi
A) Xalqning ma‘naviy madaniyati
B) Xalqning moddiy madaniyati
C) Etnoslar xo’jaligi
D) Bir nechta etnik komponentlar asosida yangi etnosning vujudga kelishi.
2.Markaziy Osiyo xalqlari etnogeneziga bag’ishlangan ilmiy sessiya o’tkazilgan vaqt
A) 1941 yil 21 iyun
B) 1942 yil 10 sentabr
C) 1945 yil 9 may
D) 1942 yil 21-29-avgust
3. «O’zbek xalqi etnogenezi masalasiga doir» risola muallifi ,
A) K.Shoniyozov
B) S.P.Tolstov
C) Ya.G’ulomov
D) A.Yu. Yakubovskiy
5. O’zbek xalqi antrapologiyasiga muhim hissa qo’shgan olim
A) B.X.Karmisheva
B) Q.Kubakov
C) A.Ashirov
D) L.V.Oshanin
6.U. Abdullayev monografiyasi nomi
A) «O’zbek qarluqlari»
B) «Kadimgi Xorazm»
C) «Qang’ davlati va qang’lilar»
D) «Farg’ona vodiysida etnoslar aro jarayonlar»
7. O’zbekiston janubiy viloyatlari aholisi etnogenizm va etnik tarixini mukammal o’rgangan tadqiqotchi
A) L.V.Oshanin
B) A.Yu.Yakubovskiy
C) S.P.Tolstov
D) B.X. Karmisheva
8. «Ko’chmanchi o’zbeklar davlati» kitobining muallifi
A) K.Shoniyozov
B) Z.Orifxonova
C) I.Jabborov
D) B.Ahmedov
9. Markaziy Osiyo qadimgi xalqlarini Xitoy manbalari asosida o’rgangan
tadqiqotchi
A) L.Gumilev
B) V.V. Radlov
C) V.V. Bartold
D) N.Ya.Bichurin
10. O’rta asrlarda Markaziy Osiyo xalqlari etnogenezini o’rgangan qomusiy olim.
A) Ibn Sino
B) Ibn Xavqal
C) Bobur
D) Beruniy
11. Abu Rayhon Beruniy asari
A) «Boburnoma»
B) «To’rt ulus tarixi»
C) «Shayboniynoma»
D) «Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar»
12. Markaziy Osiyo xalqlari tili va etnik tarixini o’rgangan tadqiqotchi
A) Beruniy
B) Bobur
C) Ulug’bek
D) Maxmud Qoshg’ariy
13. VII asr oxiri VIII asr o’rtalarida Turk hoqonligi halqlari haqidagi asosiy
manba.
A) Xitoy manbalari
B) Rus manbalari
C) Fors manbalari
D) Sibir hududidagi kabrtosh bitiklar
14. Ilk o’rta asrlarda Markaziy Osiyo aholisi haqida ma‘lumot beruvchi manbalar
A) Fors manbalari
B) G’arbiy Yevropa manbalari
C) Turkiy tilli manbalari
D) Xitoy manbalari
15. «Buxoro tarixi» asari muallifi
A) N.Ya. Bichurin
B) Beruniy
C) Qoshg’ariy
D) Narshaxiy
16. Markaziy Osiyo va o’zbek xalqlari etnogenezini mukammal o’rgangan rus
sharqshunosi
A) V.L. Vyatkin
B) L.V.Otashin
C) L. Potapov
D) V.V.Bartold
17.Xorazm vohasi aholisini etnografik tadqiq etgan olim.
A) K.Shoniyozov
B) A.Ashirov
C) V.V.Bartold
D) S.P.Tolstov
18. «Qadimgi turklar» asari muallifi
A) L.V. Oshanin
B) V.L. Vyatkin
C) A.Kononov
D) L.N.Gumilev
19. O’zbek qarluqlari va qipchoqlari haqidagi kitoblar muallifi
A) H.Ismoilov
B) I.Jabborov
C) U.Abdullaev
D) K.Shoniyozov
20. Etnik guruh bu…
A) Ma‘lum hududda yashovchi aholi
B) O’troq aholi
C) Yarim o’troq aholi
D) Aniq sharoitda, tabiiy-tarixiy taraqqiyot natijasida vujudga kelgan ijtimoiy uyushma
21. Etnos so’zi ma‘nosi
A) Millat
B) Elat
C) Qabila
D) Bu bir tilda so’zlashuvchi kelib chiqishi bir ekanligini tan oluvchi, urf-odatlar majmuasi hamda umumiy turmush tarziga ega bo’lgan kishilar guruhidir.
22. Etnik birlik bu…
A) Tog’ oldi aholisi
B) Kuchmanchi aholi
C) Yarim o’troq aholi
D) Muayyan etnik guruhga mansub etnik xususiyatlar majmuasi
23. Etnografik guruh bu…
A) Urug’
B) Elat
C) Xalq
D) Ma‘lum bir etnosning ajralmas sifatida bo’lib, tili, xo’jaligi va turmush tarzining ba‘zi tomonlari bilan farq qilishi.
24. Etnik guruh bu…
A) Sub etnos
B) Xalq
C) Elat
D) Ma‘lum bir xalqning alohida qismlarga bo’linishi natijasida vujudga kelishi
25. Etnik jarayon bu…
A) Yangilanish jarayoni
B) Birikish jarayoni
C) Qorishish jarayoni
D) Etnik guruhlar o’rtasidagi etnik, xo’jalik, iqtisodiy va ma‘naviy aloqalarining
rivojlanishi
30. Mil. avv. I asrlar o’rtasida Farg’ona vodiysida bo’lgan Xitoy sayyohi
A) Sima Tsyan
B) N.Ya.Bichurin
C) Sun Yat Sen
D) Chjop Tsyan
31. «Turk» atamasi qo’llanilgan davr
A) mil 460 yildan
B) mil 500 yildan
C) mil 600 yildan
D) mil 445 yildan
32. Markaziy Osiyoda eftaliylar davri
A) II-III asrlar
B) IV-V asrlar
C) VII-VIIIasrlar
D) IV-VI asrlar
33. Markaziy Osiyoda Turk xoqonligi davri
A) IX-X asrlar
B) XI-XII asrlar
C) III-IV asrlar
D) VI-VIII asrlar
34. Arab xalifaligi davri
A) IX asr
B) VII asr
C) XI asr
D) VII asr o’rtalari - IX asrlar
35. Ug’uzlar davri
A) IX-X asrlar
B) VII-VIII asrlar
C) V-VI asrlar
D) VIII-X asrlar
36. Qarluqlar davri
A) X-XI asrlar
B) XII-XIII asrlar
C) VII-VIII asrlar
D) IX-X asrlar
37. Somoniylar davri
A) VI-VII asrlar
B) VII-VIII asrlar
C) XI-XII asrlar
D) IX-X asrlar
41. Markaziy Osiyoda mug‘illar xukmronligi davri
A) V - VI asrlar
B) VI - VII asrlar
C) X - XI asrlar
D) XIII - XIV asrning birinchi yarmi
42. Sohibqiron Amir Temur qaramog’idagi aymoqlar soni
A) 50 ta
B) 30 ta
C) 20 ta
D) 40 ta
43. Shayboniyxon qo’shinlarining Movarounnahrga bosqinchilik yurishi davri
A) XIV asr
B) XV asr o’rtasi
C) XVII asr ikkinchi yarmi
D) XVI asr boshi
44. Abulg’ozi kitobi
A) «Shayboniynoma»
B) «Boburnoma»
C) «Zafarnoma»
D) «Shajarai turk»
45. «Totsiz turk bo’lmas boshsiz burk bo’lmas» iborasi qaysi muallif
kitobida mavjud
A) Yu.X.Xojib
B) Beruniy
C) Ahmad Yassaviy
D) Mahmud Qoshg’ariy
50. «O’zbek xalqi shakllanish jarayoni» monografiyasi muallifi
A) B.Ahmedov
b ) A.Ashirov
C) A.Asqarov
D) K.Shoniyozov
51. “Qadimgi xunlar” asarining muallifi
A) L. Potanov
B) L.Gumilev
C) N.N.Mikluxo-Maklay
D) L.Morgan
55. Uyg’urlar yashaydigan Xitoydagi tuman?
A) Qoshg’ariston
B) Sin’ Syan
C) Yorkent
D) Xutan
56. Xiyotda yashovchi musilmonlar
A) Uyg’urlar
B) Qoshg’arliklar
C) Yorkentliklar
D) Duygonlar
76. “Tojiklar” asari muallifi.
A) N. Tursunov
B) B. Gaffurov
C) Braginskiy
D) I. Muhiddinov
77. Tojik xalqi shakllangan davr?
A) X-XI asrlar
B) XIII-XIV asrlar
C) IX-X asrlar
D) X-XII asrlar
100. Markaziy Osiyo lo’lilarining asl vatani?
A) Eron
B) Pokiston
C) Turkiya
D) Afg’oniston
101.Barloslar-Onon va Kerulen daryosi bo‘yida daryosi bo‘yida yashab Chingizxon sidqidildan xizmat qilib uni boshlig‘i Kubalay nayon edi. Yana bir barlos Qorachur noyon bo‘lib, u Amir Temur ajdodlarining beshinchi (katta bobosi) bo‘lgan.
102.Har bir xalqning kelib chiqishi 3 bosqichdan iborat:
103. Har bir xalqning kelib chiqishi 3 bosqichdan iborat: 1.Etnogenetik jarayoni tarixi, 2.yuetnos, ya’ni elat, xalq tarixi, 3.millatlarning xalq tarixining etnogenez qismi uning elat, xalq bo‘lib shakllanishiga qadar bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi.
104. Xalqning ibtidosi qablidan boshlanadi
105. A.Y.Akubovskiy o‘zbek xalqni etnogenezining boshlang‘ich nuqtasini turk hoqonligi davriga,
106. S.P.Tolstov esa antik davriga,
107. akademik K.Shoniyozov esa Qang‘ davlati milloddan avalgi SH milodiy V asr Sirdaryoni o‘rta oqimiga joylashgan.
108. Akademik A.Asqarov esa so‘nggi bronza davri bilan belgilaydi. A.Asqarov fikriga o‘zbeklarning o‘q tomiri ikki tilda so‘zlashuvchi etnik qatlamlar (sug‘diy va turkiy)ning qorishuvi natijasi so‘nggi bronza davri deb izohlaydi.
109. 1.Milliy avtoxtonizm nazariyasiga ko‘ra “O‘rta Osiyo xalqlarining barchasi-hozirda yashab turgan hududlari bilan azaldan bog‘liqligi” deb o‘zbek xalq etnogenezining boshlang‘ich nuqtasini Turk hoqonligi bilan bog‘laydi.
110. O‘zbek xalqining kelib chiqishi haqidagi ilk bor ilmiy g‘oyani sharqshunos va arxeolog olim professor A.Y.Yakubovskiy o‘zini
111. A.Y.Yakubovskiy o‘zini 1941 yil “O‘zbek xalqining yuzaga kelishi masalasi haqida”
112. Shuningdek A.D.Udolsev, S.P.Tolstov “O‘rta Osiyo etnogenezning asosiy muammolari”,
113. L.V.Oshanin “Antropologiya ma’lumotlari O‘rta Osiyo xalqlari etnogenezi haqida”,
114. A.N.Bernitam “O‘rta Osiyo etnogenezida qadimiy turkiy elementlar”
115. V.V.Bartold 400 dan ortiq ilmiy ish yozgan.
116. O‘zR.FA Faxriy akademigi S.P.Tolstov 1937-1969 yil o‘zbek xalqi tarixini 300 dan oshiq ilmiy fikrlarda, o‘zbek Qoraqalpoq xalqlarining etnogenetik jarayonlarni, o‘g‘uz, peteneg, qang‘li qabilalarini shahar qishloqlarni o‘rganib chiqdi
117. Yahyo G‘ulomov “Xorazmning sug‘orish tarixi” T.1959,
118. L.N.Gumilev (Xunni M. 1960: Xunni v Kitaye M.1974; Otkritiye Xazarii. M. 1966 Drevniye tyurki. M. 1967)
119. 1991 yil B.A.Ahmedovning “O‘zbekiston xalqlari tarixi manbalari” kitobida uning ilk ajdodlari saklar, massagetlar, toxarlar, xorazmiylar, baxtarlar, xioniylar, usunlar, qang‘arlar, sug‘diylar va boshqalar haqida ma’lumot berilgan.
120. “Qonuni Ma’sudiy” mashhur asarida shaharlarning uzunlik va kengliklarni jadvallarda ko‘rsatish haqida Farg‘ona, Sirdaryo, Yettisuvdagi 30 shaharni, orol dengiziga tutash cho‘llar g‘o‘zlar, Volga bo‘ylarida, Qora dengiz yaqinidagi xazar haqida fikr bergan.
121. “Minerologiya” asarida Sharqiy turklar, Qobul, Hindiston shimolida Tibet, Kashmirga yaqin joylashgan turklar haqida ma’lumot bor.
122. Islom dinining tarqalishi (XSH asr), 1X-XP asrlardagi Buxoro shahar, qishloqlarning iqtisodiy, madaniy, ijtimoiy va siyosiy tarixiga oid manbalar. Narshaxiy asarida
123. Ma’lum bir xalqning elat bo‘lib shakllanish (etnogenez) jarayonning 2 ususli mavjud.
124. Mahmud Qoshg‘ariy “Turklar aslida yigirma qabiladir” deydi.
125. Antropolog L.V.Oshaninning ma’ruzasida “o‘zbek va tojiklarda o‘ziga xos yevropoid irqiy alomat (tip) mavjud”.
126. M.G.Vahobov (“O‘zbek sotsialistik millati” T.1960
127. Bu terminning asoschisi XVII asr boshlarida nemis yozuvchisi Iogann Zummer bo‘lib etnografiya
128. «har qanday millat - u naqadar kichik bo‘lmasin-insoniyatning boyligidir va har qanday milliy birlikning, uning til, madaniy va boshqa xususiyatlarining yo‘q bo‘lib ketishi yer yuzasidagi madaniy va genetik fondining shaxs imkoniyatlarining qashshoqlashuviga olib keladi» I.A.Karimov
129. X asrda shaharda 33-35 ming kishi istiqomat qilgan Termiz
130. Chag‘onrudning (Surxondaryoning nomi
131. O‘zbek elatining shakllanish jarayonida qarluq, chigil, xalach, qang‘li, qipchoq, o‘g‘uz, basmil, sariq, kun va boshqa etnoslar va etnik guruhlar xam qatnashganligini Akademik K.SH.Shoniyozov o‘z ilmiy tadqiqotlarida asoslab bergan.
132. Tilshunos olim Akademik Sh.Shoabdurahmonov “O‘zbek xalq shevalari bo‘limida hozirgi o‘zbek shevalarini uch guruhga bo‘lib,
“XV asrning ikkinchi yarmida taraqqiy etgan o‘zbek adabiy tili Alisher Navoiy davrida eng yuqori nuqtaga ko‘tarildi K.Shoniyozov
S.P.Tolstov, A.Y.Yakubovsiky, K.V.Trever, A.A.Freyman, V.A.Livshits va boshqalar sak, massagetlarni sharqiy Eron tiliga mansub etnoslar deydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |