1. Ер танлаш. Ўтмишдош экинларга муносабати. Алмашлаб экиш тур ва шакллари

Алмашлаб экиш тур ва шакллари.

• Картошкачиликда, ўсимликшуносликдаги каби алмашлаб экиш дейилганда, қишлоқ хўжалик экинларини ва тоза шудгорни йиллар ва далалар бўйича муайян тартибда илмий асосланган ҳолда навбатлаш тушунилади. Ҳар бир алмашлаб экиш маълум сондаги звенолардан (бир-бирига мос келадиган 2-3 экиндан) ва далалардан (экин етиштириш учун ажратилган ерни бир ёки бирнеча майдонини, шунингдек бир қисмини эгаллаши мумкин) ташкил топади.

Деҳқончиликни ташкил этишда алмашлаб экиш уни ядроси бўлиб хизмат қилади ва у картошкачиликда қуйидагиларни таъминлаши керак
мунтазам мўл ҳосил олишни таъминлаш
етиштирилаётган экинни яхши фитосанитар ҳолатинитаъминлаш.
далани бегона ўтлардан тозалаш, шунингдек касаллик қўзғатувчиларни ва зараркунандаларни кескин камайтириш, йўқотиш
экинларни ўтмишдошда энг қулай шароит яратиш учун тупроқ унумдорлигини доимо ошириб бориш
органик ва минерал ўғитларни самарали қўллаш ҳамда тупроққа рационал ишлов бериш

Ўзбекистоннинг сабзавот етиштирадиган хўжаликларида беда уч йил ўстириладиган саккиз далали алмашлаб экиш қабул қилинган, беда биринчи йили арпа билан аралаштириб экилади. Қуйида сабзавот, полиз ва картошка етиштиришга ихтисослашган уч йўналишдаги алмашлаб экиш тизими ёритилган. Бир хўжаликда уни ихтисоси ҳисобга олинган ҳолда алмашлаб экиш схемаларидан бир нечатаси жорий этилиши мумкин.

• Ўзбекистоннинг сабзавот етиштирадиган хўжаликларида беда уч йил ўстириладиган саккиз далали алмашлаб экиш қабул қилинган, беда биринчи йили арпа билан аралаштириб экилади. Қуйида сабзавот, полиз ва картошка етиштиришга ихтисослашган уч йўналишдаги алмашлаб экиш тизими ёритилган. Бир хўжаликда уни ихтисоси ҳисобга олинган ҳолда алмашлаб экиш схемаларидан бир нечатаси жорий этилиши мумкин.

Ўзбекистоннинг сабзавотчилик хўжаликлари учун саккиз далали алмашлаб экиш схемаси

№

Сабзавот алмашлаб экиш