1. Elektr yuritma koordinatalarini rostlashni asosiy ko`rsatkichlari. O`zgarmas tok dvigatellarini tezligini rostlash usullari. O`zgaruvchan tok dvigatellarini tezligini rostlash usullari

Magnit oqimini o`zgartirish (qo`zga`tish toki orqali) orqali dvigatel tezligi o`zgartirilsa 3-rasmdagi mexanik xarakteristikalar olinadi.

3-rasm. Parallel qo`zg`atishli dvigatel tezligini oqim orqali o`zgartirilgandagi mexanik xarakteristikalari.
Elektrodvigatelga qo`yilgan kuchlanishni o`zgartirish orqali tezlik rostlashdagi mexanik xarakteristikalar 4-rasmda ko`rsatilgan.
4-rasm. Parallel qo`zg`atishli dvigatel tezligini tarmoq kuchlanishi orqali o`zgartirilganda mexanik harakteristikalar.

Asinxron elektrodvigatellarni tezligini sozlash usullari.
Asinxron dvigatellarni tezligini rostlash usullarini o`rganishda quyidagi formuladan foydalanamiz:











bu erda - tok chastotasi, -juft qutblar soni;

- sirpanish koeffisienti;

- magnit maydonni aylanishlar soni;

-rotorni aylanishlar soni.

Quyidagi formuladan ko`rinib turibdiki, asinxron dvigatellarini aylanish sonini o`zgartirish uchun tok chastotasini, juft qutblar sonini o`zgartirish, hamda rotor zanjiriga qo`shimcha qarshilik kiritish kerak.
Tok chastotasi o`zgarganda dvigatel mexanik xarakteristikasini quyidagi ko`rinishga ega bi`ladi (5-rasm).

5-rasm. Asinxron elektrodvigatelni turli tok chastotalaridagi mexanik xarakteristikalari.
Asinxron elektrodvigatel stator cho`lg`amidagi qutblar soni o`zgarganda tezlik qog`onali o`zgaradi (6-rasm).
6-rasm. Asinxron elektrodvigatelni juft qutblar soni o`zgargandagi mexanik varakteristikalari.

Rotor zanjiriga aktiv qarshilik kiritib tezlikni rostlash faza rotorli asinxron dvigatellar uchun qo`llanadi. Rotor zanjiriga qarshilik kiritilganda dvigatel sirpanish koeffsienti oshadi, natijada jadak tezlik kamayadi (7-rasm).
7-rasm. Rotor cho`lg`amiga aktiv qarshilik kiritib tezlikni rostlash.

8-rasm. Faza rotorli asinxron dvigatelbi mexanik xarakteristikalari: -qarshilik momenti.

Asinxron dvigatel tezligini rostlashni boshqa usullari ham mavjud, yani ularni maxsusu talab qo`yilgan sharoitlardagina qo`llaniladi. Bunday usullar bilan adabiyotlar orqali tanishish mumkin.