1. Ekoturizmning ta’rifi va mohiyatini tushuntiring

75. Ekoturizmni rivojlantirishda mahalliy aholining o‘rni qanday?
Ekoturizmning tamoyillarini “Xalqaro ekoturizm tashkiloti” ishlab chiqqan. Bu tamoyillar jahondagi barcha davlatlarning rahbarlariga tarqatilgan bo‘lib, har bir davlatlar ekoturizmni tashkil qilganda ushbu tamoyillarga amal qilish talab qilinadi:

1. 
   Ekoturizm tabiatga qaratilgan va tabiiy resurslardan foydalanishga asoslangan bo‘lishi.
   
2. 
   Ekoturizm ekologik barqaror rivojlanishga va yashash muhitimizga keltirilayotgan ziyonlarni minimallashtirishga asoslangan bo‘lishi.
   
3. 
   Ekoturizm ekologik ta’lim va ma’rifatga yo‘naltirilgan bo‘lib, tabiat bilan teng hamkorlikka asoslangan bo‘lishi.
   
4. 
   Ekoturizm mahalliy ijtimoiy madaniyatni saqlashga va yordam berishga asoslangan bo‘lishi.
   
5. 
   Ekoturizm faoliyat ko‘rsatgan hududlarning barqaror rivojlanishini va iqtisodiy samaradorligini ta’minlashiga asoslangan bo‘lishi kerak.
   

76. Ekologik parvarishxonalarni tushuntiring.
Ekologik parvarishxonalar (pitomniklar) – ekologik parvarishxonalar xalqaro “Qizil kitob” ro‘yxatiga tushgan, butunlay yo‘qotilish arafasiga kelgan noyob hayvon turlarini saqlab qolish va ko‘paytirish uchun maxsus tabiiy sharoitlarda hamda maxsus rejimda davlatlar tomonidan va tabiatni muhofaza qilish xalqaro tashkilotlari tomonidan tashkil qilinadi. Mamlakatimizda Buxoro viloyatida xalqaro “Jayron” parvarishxonasi va Toshkent viloyatida “Sayxun tabiat xo‘jaligi” parvarishxona maqomiga tenglashtirilgan va tabiatni muhofaza qilish bo‘yicha xalqaro talablar darajasida faoliyat ko‘rsatmoqda. 1976-yilda respublikada birinchi marta Buxoro viloyatida 5145 ga maydonda jayronlarni boqish bo‘yicha ixtisoslashtirilgan pitomnik tashkil qilindi. 1989-yilda pitomnik noyob hayvon turlarini ko‘paytirish bo‘yicha respublika ilmiy- ishlab chiqarish markazi – «Jayron» ekomarkaziga aylantirildi va Davlat tabiat qo‘mitasi tarkibiga qo‘shildi.
77. BMT ning xalqaro ekoturizm yilini e’lon qilinishi.
XXI asr – global miqyosda ekoturizmning rivojlanish davri. 2001-yilda Rossiyada ekoturizm assotsiatsiyasi tashkil etildi. 2002-yil BMTning atrof-muhit dasturi (YUNEP) va Butunjahon Turistik tashkilotining (BTT) tashabbusi bilan “Xalqaro ekoturizm Yili” deb e’lon qilindi. Ana shu tashkilotlar tashabbusi bilan Ekoturizm yilida Kanada turistik komissiyasi hamda Kvebek Shahrining turistik boshqarmasi homiyligida Butunjahon Ekoturistik Sammiti 2002-yil 19–22-may kunlari bo‘lib o‘tdi. Unda 132 mamlakatdan davlat, nodavlat va xususiy sektordan Mingdan oshiq vakillar ishtirok etdilar. Kvebek Sammiti Ekoturizmni global miqyosida aks ettiruvchi hamda yangi turistik Yo‘nalishni tubdan yangi yo‘sinda boshlash nuqtasi edi. U 2002- Yil avgust-sentabr oylarida o‘tkazilgan Butunjahon barqaror Rivojlanish Sammitidagi tegishli turistik yo‘nalishdagi asosiy Taktik va strategik vazifalarni yaqin o‘n yillikkacha aniqlab berdi. Sammitda qabul qilingan Deklaratsiya BMTga jo‘natildi. Milliy, mintaqaviy va mahalliy organlarga Kvebek Deklaratsiyasi orqali tavsiya etilayotgan ko‘rsatmalar 19 ta bo‘lib, Ular deyarli ekoturizmning barcha jabhalarini o‘z ichiga qamrab Oladi. Deklaratsiyada Xususiy sektor namoyandalariga 14 ta Banddan iborat bo‘lgan tavsiyanomalar taqdim etiladi. Ularning Aksariyati xususiy kompaniyalar, turoperatorlar yoki tashkilotlarni Ekoturizmni tashkil etish, uni boshqarish hamda ekolo