1. Егер экономикада кәрхана, фирма, үй-хожалығы өз алдына алынған базарлар машқаласын tadqiq қылынса, бундай анализ

1-вариант
1. Егер экономикада кәрхана, фирма, үй-хожалығы өз алдына алынған базарлар машқаласын tadqiq қылынса, бундай анализ

1. 
   норматив
   
2. 
   позитив
   
3. 
   илимий абстарктив
   
4. 
   микроэкономикалық
   
5. 
   

2. Қураъаны Каримде көрсетилген тийкарғы идея неден ибарат?

1. 
   инсанларға дийқаншылық ҳәм өнерментшилик пенен шуғылланыўы қадаған етилген.
   
2. 
   “зәрүрлик” түсиниги тәрипленген ҳәм жәмийет турмысында материаллық зәрүрликлер әҳмийети көрсетип берилген.
   
3. 
   мусылманлар бирлиги идеясы алға қойылған, мүлк әҳмийетлилиги айтылған, саўдаға үлкен орын берилген ҳәм жәмийет теңсизлиги алдыннан деп тән алынған.
   
4. 
   материаллық байлық жаратыўда мийнет ҳәм мийнет қуралларының орны белгилеп берилген.
   

3. Орта Азия алламаларынан кимниң көз қарасларында инсан зәрүрликлерине мүнәсийбет билдирген?

1. 
   A.Навои
   
2. 
   Фаробий
   
3. 
   Ибн Сино
   
4. 
   Абу Райхон Беруний
   

4. Төмендегилерден қайсы бири экономикалық ҳәдийсе есапланады?

1. 
   ислеп шығарыў
   
2. 
   хызмет көрсетиў
   
3. 
   алмаслаў
   
4. 
   кризис
   

5. Төмендегилерден қайсы бири экономикалық процесс есапланады?

1. 
   Жумыссызлық
   
2. 
   Кризис
   
3. 
   Инфляция
   
4. 
   ислеп шығарыў
   

6. Ресурслар шекленгенлиги машқаласын толық шешиў мүмкин:

1. 
   егер ҳәмме адамлар ресурсларды тежесе
   
2. 
   егер ҳәмме ықтыярый түрде өз зәрүрликлерин шеклесе
   
3. 
   келешекте илим ҳәм техника прогресси товар ислеп шығарыўды көбейтиў мүмкиншилигин берсе
   
4. 
   машқаланы шешип болмайды
   
5. 
   материаллық зәрүрлик
   

7. Төмендегилердиң қайсы бири биргеликте қандырылатуғын зәрүрлик есапланады?

1. 
   материаллық зәрүрлик
   
2. 
   мәдений зәрүрлик
   
3. 
   социаллық зәрүрлик
   
4. 
   мәнәўий зәрүрлик
   

8. Экономикалық ресурсларға, тутыныў товарлары ҳәм хызметлерге болған зәрүлик экономиканың қайсы субъект зәрүрлигин билдиреди?

1. 
   жәмийет ағзалары (инсанлар)
   
2. 
   кәрхана (фирма)
   
3. 
   мәмлекет
   
4. 
   тармақ
   

9. Мүлкти мәмлекет қарамынан шығарыў, бул ...

1. 
   мәмлекет мүлкин пуқараларға сатыў
   
2. 
   мәмлекет мүлкин жеңилликли бөлип бериў
   
3. 
   мәмлекет мүлкин мәмлекетлик емес мүлк ҳәм басқа хожалық жүритиў түрлерине айландырыў
   
4. 
   мәмлекет мүлкин жеке мүлкке айландырыў
   

10. Мүлкли қатнасықлардың қайсы тәрепи толық мүлкдарлық орнын тәмийнлейди?

1. 
   мүлкке ийелик етиў
   
2. 
   мүлктен пайдаланыў
   
3. 
   мүлкти қарамынан шығарыў
   
4. 
   мүлкти ижараға бериў
   

11. Мүлктиң төмендеги түрлеринен қайсы бири өз алдына алынған мүлк объекти ҳәм оның нәтийжелери түрли мүлкдарлар қатнасында өзлестирилиўин билдиреди?

1. 
   Жеке
   
2. 
   Тармақ
   
3. 
   Жәмәәт
   
4. 
   Аралас
   

12. Төмендеги түсиниклерден қайсы бири адамлардың сатып алыўға болған қәлеўин ҳәм оның ҳақ төлеў қәбилетин анықлайды?

1. 
   зәрүрлик
   
2. 
   өзин көрсетиў
   
3. 
   жеке
   
4. 
   қәлеўи
   

13. Адамлардың өнимлерди қосымша түрде арзан сатып алыўға таярлығы ...
орнын басыў нәтийжесинде
нормативтиң төменлеўинде
дәрамат нәтийжесинде
усыныс нызамында

14. Товар ҳәм хызметлер базары тең салмақлылық жағдайда болады, егер...
талап усынысқа тең болса
баҳа ҳәм пайдаға тең болса
технология дәрежеси әсте ақырынлық пенен өзгерсе
талап көлеми усыныс көлемине тең болса

15. Егер товарғa усыныс ҳәм талап артса, ондай жағдайда ...
товардың улыўма муғдары артады
баҳа көтериледи
баҳа турақлы болады
жәмийеттиң пәраўанлығы артады

16. Талап ҳәм усыныстың баҳасын тәртипке салыўдағы ролин түсиндириў ушын мысал етип қайсы базарды көрсетиў мүмкин?
товар базарын
ресурслар базарын
валюта базарын
ҳәр қандай базарды

17. Егер еки товар бир-бириниң орнын басса, ондай жағдайда бириниң баҳасының артыўы...
екинши товарғa талаптың төменлеўине
екинши товарғa талаптың өзгермеслигине
екинши товарғa талап көлеминиң артыўына
екинши товарғa талап көлеминиң төменлеўине


18. Товар усынысының қысқәрыўы неге алып келеди?
өз-ара орын басыўшы товарларға талаптың артыўына
егер баҳаға қарағанда товарғa талап көп болса, улыўма түсимниң артыўына
егер дәрамат бойынша товарғa талап көп болмаса, улыўма түсимниң артыўына
бул товарға талаптың артыўына

19.Маркетинг сөзиниң мәниси?

базарды басқарыў
реклама ҳәм сатыў
компания дәраматы.
жыллық пайда

20. Маркетинг пенен шуғылланыўшы шахс?

маркетолог
экономист
юрист
бизнесмен

21. банк системасында депозит түрлери қайсылар?

аз ҳәм көп процентли
жыллық ҳәм айлық
қурамалы ҳәм әпиўайы
юридикалық ҳәм экономикалық

22. АЖ кәрханалары акциядан келетуғын жыллық дәрамат?

Процент пулы
Акция қәрежети
Айлық
Дивидент

23. менежмент сөзиниң мәниси?

Басқарыў
Ис жүритиў
Фирманы басқарыў
Бизнесмен

24. менежмент сөзи қайсы тилден алыған?

инглизше (management)
инглизше (menegment)
русс тили (менеджмент)
грекше (managmention)
2-вариант
25. нешинши жыллардан баслап менежмент өзбекистанда пән сыпатында өтиле баслады?
19 әсир ақыры
19 әсир ақыры 20 әсир баслары
20 әсир ақыры 21 әсир баслары
20 әсир баслары

26. мәмлекетлердиң шет мәмлекетлерге шығаратуғын товарлары?

Экспорт
Импорт
Өним шығыўы
Товар саўдасы

27. Шет елден келетуғын өним?

өним саўдасы
экспорт
товар саўдасы
импорт

28. Үлкен компаниялар бирлеспеси?

Корпорация
Акционерлик жәмийет
Компания
Бирлескен жәмийет

29. Мәмлекеттиң экономикалық тәрептен қулаўы?

банкрот
кризис
байкот
банкнота

30. Фирманың финанслық тәрептен қулаўы?

банкрот
кризис
банкнота
Финанс

31. Банкнота не?

орайлық банк тәрепинен тән алынған жаңа пул
мәмлекет валютасы
пул төлеми
айланыстағы пул

32. капитал ресурсларға нелер мысал бола алады?

компьютерлер
технологиялар
Финанслық русурслар
хызметкерлер

33. Жаңа үй алыў ушын берилетуғын процент ставкасы?

үй-жай ставкасы
Ипотека ставкасы
Жыллық ставкалар
Тийкарғы ставкалар

34. Институт депозитлери сақлаў процент муғдары

жыллық институт ставкасы
Үлкен институтлар ставкасы
Депозит сертификаты ставкасы
дәрамат ставкасы

35. инвесторлар тәрепинен компанияға киритилетуғын финанс

инвестиция
финанс
Финанслық жәрдем
Қарыз

36. патентлер не?

депозит чертификаты ставкасы.
товарды шет мәмлекетке шығарыўға рухсатнама
дүнья жүзи базарынa шығатуғын товарлар
компания тәрепинде жаратылған өнимди ислеп шығарыўға рухсатнама

37. функция сөзи қайсы тилден алынған

латын
инглиз
юнон
француз

38. Функция сөзиниң мәниси?

жуўапкершилик
лаўазым
түрлениў
ис ҳәрекет

39. Өзбекистанда исбилерменлер ҳуқықлары ҳаққындағы нызам қашам имзаланды?

1997 жыл 21 – ноябр
1996 жыл 23-ноябр
1995 жыл 21-декабр
1999 жыл 23- ноябр

40. жаратыўшы өз жаратқан нәрсесин қорғаў ҳуқықы

финанслық ҳуқық
экономикалық ҳуқық
авторлық ҳуқық
инсаныйлық ҳуқық

41. Xызметкерлерди жанлы мийнет хызметине хошаметлеўши күшли қурал бул -

ис ҳәрекет
лаўазым
мотивация
жуўапкершилик

42. Өним яки хызмет көрсетиўге қаратылған ўазыйпа бул -

ис ҳәрекет
кәсип
мотивация
жуўапкершилик

43. Кәсип яки бир қатар кәсиплер арқалы исти толық орынлайтуғын мақсет бул -

ерисилген абырой
лаўазым
мотивация
жуўапкершилик

44. Шөлкемдеги ең әҳмийетли мәнәўий ҳәрекетбул –

жетекшилик
лаўазым
мотивация
жуўапкершилик

45. Ислеп шығарыў факторларына төмендегилерден қайсы бири киреди?

ислепшығарыўдың нәтийжелери
экономикалық ресурслар
материаллық өнимлер ҳәм хызметлер
жеке инсаныйлық

46. Материаллық ислеп шығарыўға төмендегилердиң қайсы бири киритилмейди?

санаат, транспорт
материаллық хызмет тараўлары
байланыс, қурылыс
аўыл хожалығы

47. материаллық емес ислеп шығарыўға төмендегилердиң қайсы бири киритилмейди?

медициналық хызмет тараўлары
материаллық хызмет тараўлары
санаат, транспорт
хызмет көрсетиў тараўлары

48. Мийнет өнимдарлығының факторларына төмендегилердиң қайсы бири киритилмейди?

инфляцияның көтерилиўи
ислеп шығарыўдың техника-технология дәрежеси
ислеўшилердиң билими, қәнигеси
ислеп шығарыўдың тәбийий жағдайлары
3-вариант
49. Миллий байлық түсинигине төмендегилерден қайсы бири сәйкес?
әўләдлар мийнети менен жаратылған ҳәм жәмийетте топланып келинген затлар ҳәм тәбият тәрепинен берилген өнимлер жыйындысы
халық қолында топланған қаржылар
жер асты ҳәм жер үсти байлықлары
аўыл хожалығында жаратылған өнимлер

50. Товар ислеп шығарыў дегени…

базар ушын жаратылған өним
алмаслаў, базар ушын, пул қуралында алды-сатты етиў ушын өним ислеп шығарыў
өнимлерди жәҳән базарынa алып шығылыўы
өнимди бартер тийкарында алмаслаў процесси

51. Товар ислеп шығарыў неге тийкарланады

халық дәраматы ҳәм салықлары
мийнет өнимдарлығы ҳәм интенсивлиги
мийнет бөлистирилиўи, ислеп шығарыўшылардың бир-биринен өз алдына болыўы
жеке ҳәм материаллық факторларға

52. Пул не?

қымбат баҳалы қағаз
Арнаўлы товар
Улыўма эквивалент ўазыйпасын орынлаўшы арнаўлы товар
Валюта

53. Мүлкшилик объектини төмендегилердиң қайсы бири киритилмейди?

жергиликли бирлеспелер, ҳәр қыйлы шөлкемлер
жер, суў, кәнлер
өсимлик ҳәм ҳайўанат дүньясы
машиналар, үскенелер

54. Қайсы жағдай базар экономикасына сай емес?

баҳалардың либералласыўы
Экономикалық плюрализм
Экономикалық монополизм
Новацияға сәйкеслик

55. Социал-экономикалық зәрүрлик бул...

инсанлардың жасаўы, мийнет етиў ҳәм экономикалық абыройға ийе болыўы ушын тутыныўы керек товарлар ҳәм хызметлер жыйындысы
ислеп шығарыў процессинде жүзеге келген зәрүрлик
социал тараўда жүзеге келген зәрүрликлер жыйындысы
мәдений ҳәм мәнәўий зәрүрликлер жыйындысы

56. Зәрүрликлердиң шексизлиги неден ибарат?

зәрүрликлердиң қысқа дәўирде даўам етиўден ибарат
зәрүрликлердиң тар көлемде екенлигинен ибарат
зәрүрликлердиң жаңаланып барыўынан ибарат
зәрүрликлердиң тоқтаўсыз жаңаланып барыўынан ибарат

57. Turmush darajasi nima?

*халықтың азық-аўқат өнимлерине болған зәрүрлигиниң қандырылыўы
зәрүрликлердиң артыўы
халықтың зәрүрлигиниң қандырылыў нормалары
тутыныў товарларына болған зәрүрликлердиң қандырылыўы

58. Социал-экономикалық зәрүрликлерге төмендегилердиң қайсы бири кирмейди?

социал-мәнәўий зәрүрлик
материаллық зәрүрлик
Физиологиялық зәрүрлик
мийнет зәрүрлиги

59. Зәрүрлик қандай факторларға байланыслы?

бюджет қаржылары, пенсиялар дәрежесине
инсанның жасы, жынысы, дәрежесине
ислеп шығарыў қәрежетлери, пайда, ис ҳақы дәрежеси
исбилерменлердиң алып атырған дәраматына байланыслы

60. Финанстың ўазыйпаларына көрсетилгенлерден қайсы бири киритилмейди?

Ислеп шығарыў менен тутыныўшыларды байланыстырыў
Бөлистириў
Хошаметлеў
Социал қорғаў

61. Менежменттиң әҳмийети төмендегилерден ибарат?

бул басқарыў ҳаққындағы пән
қойылған мақсетке ерисиў
бул функция хызмети көриниси
бул инсан билимлери тараўы

62. Менежмент предмети илим сыпатында?

адамларды умтылыў ҳәм өзи орынланыўын тәмийнлейди
адамларды басқарыўға үйретеди
басқарыў қатнасықлары ҳәм методлары, тәреплери ҳәм нызамлылықларды үйретеди
мақсетке бағдарланған теория ҳәм тәреплерди түрлендиреди

63. Басқарылыўшы объект объектлер менен өз-ара байланыста ҳәм байланыслылықта үйренилмекши болса, ондай жағдайда менежмент илими?

Комплексли жандасыў усылын қолланады
Системалы жандасыў усылын қолланады
Қурамлы жандасыў усылын қолланады
социаллық гүзетиў усылын қолланады

64. Басқарыў процессинде керекли қарарлар қабыл қылыў мақетинде менежмент илими төмендеги усыллардың қайсы бирин қоллайды?

интеграциялық жандасыў усылы
экономикалық математикалық жандасыў усылы
социологиялық гүзетиў усылы
системалы жандасыў усылы

65. X ҳәм Y теориясының тийкаршысы ким?

Америкалық инженер Ф. Тейлор
америкалық менежер Г. Форд
*америкалық алым Д. Maк-Грегор
француз алымы A. Файол

66. X теориясына қарай жалланба хызметкер-…

*тәбияттан жалқаў болады
тәбияттан актив, шөлкемлестириўши болады
мийнеткеш болады
өз мойнына жуўапкершилик алыўға таяр болады

67. Y теориясына қарай жалланба хызметкер-…

*тәбияттан актив, мийнеткеш шөлкемлестириўшең болады
тәбияттан жалқаў болады
ҳүрмет талап болады
ақыл пәрасатлы болады

68. X теориясы жағдайында менежер-…

Хызметкерлерди хошаметлеп турса болды
*хызметкерлерди барлық ўақыт жазалаў ҳәм жәрийма салыў менен қорқытып турыў зәрүр
Хызметкерлерге қолайлы орталық жаратып берсе болды
Қарар қабыл қылыўдан алдын хызметкерлер менен мәсләҳәтлеседи

69. Y теориясы жағдайында менежер-…

хызметкерлерди турақлы мәжбүрлеў
*хызметкерлерди хошаметлеп турса болды
хызметкерлерди турақлы қадағалап турыў керек
хызметкерлерди турақлы жазалаў, жәрийма салыў менен қорқытып турыў зәрүр

70. Басқарыўдың шөлкемлескен – административлик методлары -…

буйрықлар, пәрманлар ҳәм қолланбалар шығарыў олардың орынланыўын қадағалаўға тийкарланады
Басқарыўдың белгили системасын дүзиўге тийкарланады
Экономикалық мәплерден пайдаланыўына тийкарланады
Улыўма жәмийет мәплеринен пайдаланыўға тийкарланады

71. Заманагөй базарда маркетингти қолланыў мүмкиншиклери шегарасы нелерден ибарат?

*Базарда тек ғана нызамсыз маркетинг болыўы мүмкин
Маркетинг Өзбекистан экспорт базарының абзаллығына тийкарланған
Маркетинг базардың абзаллығына тийкарланған
Квалификациялы маркетинг тек ғана билимли шет ел қәнигелери басшылығы астында бар болыўы мүмкин

72. Қашан маркетинг модели пайда болмайды (артықшасын көрсетиң)?

*Базардағы идеал түрдеги экономикалық активликте
Басқарыў принциплери комплексинде
Базарды анализлеў инструментлеринде
Базарды анализлеўде