1. Dunyoqаrаsh tushunchаsi

166.    Predikatga qarama –qarshi quyish bu.......

III. Predikatga qarama-qarshi qo’yish (lot.– contrapositio) bevosita xulosa chiqarishning mantiqiy usullaridan biri bo’lib, bu usul qo’llanilganda berilgan mulohaza avval aylantiriladi, so’ngra almashtiriladi. Natijada hosil qilingan mulohazaning (xulosaning) subyekti asos mulohaza predikatiga zid, predikati esa uning subyektiga mos bo’ladi:

Bunda, xulosada S ning inkor shaklida bo’lishi xulosa bog’lovchisining inkor etilishi natijasidir. Predikatga qarama-qarshi qo’yishda A-Ye ga, Ye-I ga, 0-I ga o’zgaradi.

Turli mulohazalardan bu usul vositasida xulosa chiqarish quyidagi shaklda ko’rsatilgan:

		Xulosa asosi	Xulosa
1	A	Hamma S-P	Hyech bir R emas S emas
2	Ye	Hyech bir S - P emas	Ba’zi R emas S dir
3	O	Ba’zi S - P emas	Ba’zi R emas S dir

Masalan:

1. A. Hamma musulmonlar Islom diniga e’tiqod qiladilar.Islom diniga e’tiqod qilmaydiganlar musulmon emas.

Juz’iy tasdiq (I) mulohazadan predikatga qarama-qarshi qo’yish usuli bilan xulosa chiqarib bo’lmaydi. Chunki, «Ba’zi S-P mulohazani aylantirsak «Ba’zi S-P mas emas», ya’ni juz’iy inkor hukm kelib chiqadi. Undan almashtirish orqali xulosa chiqarib bo’lmaydi.