1. Delete operatori

LTRIM (<сатр>), [ <кисм сатр>]);

RTRIM (<сатр>), [ <кисм сатр>]);

Бу функцияларни вазифаси мос равишда чапдаги (унгдай) чегаравий символ олиб ташлашдан иборат. Олиб ташланган символлар кисм сатрда курсатилади. Агар кисм сатр ишламаса, пробеллари олиб ташланади.

8. SUBSTR (<сатр>, <бошланиш>, [<сони>]

Куйидаги бу функциялари сатрдан берилган позициядан бошлаб берилган сондаги символлари ажратиб олинади. Агар сони курсатилмаган булса сатрни бошидан охиригача ажратиб олинади.

Мисол: SUBSTR(xurmatlidostim: 10,6)=>dostim

9. Length(<сатр>) - сатрни узунликини аниклаб боришдан иборат

Select lpad (Surname, 10, D) LPad (Name, 10,8), from STUDENT Where kurs=3 and stipend>0	Петров Петр $$$$$$ Павлов Андрей $$$$ Лукин Артем $$$$$
8. Select substr (name, 1,1) Surname; City length (City) from STUDENt Where krus in (2,3,4) and stipend>0;	City А.Петров Курск 5 С.Сидоров Москва 6 ….
Select Surname, Name, Brithday; Tochar (birthday, DD MM, YY) From STUDENT	Surname Name Birthday Иванов Иван 3/11/992 3.12.92

19. select Case bir qiymatni tanlash uchun ishlatiladigan operator ya`ni when qachonki bajarilsa end bilan tugatiladi fromda qaysi jadvalligi ko`rsatiladi.

Sentaksisi

Case

When condiction1 then result1

When condition2 then result2

When condition3 then result3

Else result

End;

Misol uchun:

Select CustomerName, City, Country

From Customers

Order by

(CASE

WHEN is null THEN country

ELSE City

End);
20.Normal formalar:

Formalar ikkiga bo`linadi; Normal formalar va normal bo`lmagan formalar.Normal formalarning o`zi ham ma`lum turlarga bo`linadi.

1.-Normal formalar
Birinchi normal forma:


Jadval birinchi normal formada deyiladi , qachonki undagi hech bir qatorning istalgan maydonda bittadan ortiq qiymat joylashmagan bo‘lmasa va birorta kalit maydoni bo‘sh (NULL қийматга) bo‘lmasa

Бошқача айтганда биринчи нормал форма бу ҳар бир сатр ва устун кесишмасида битта бўлинмас атомар қиймат жойлашган муносабат ёки жадвалдир.

Ikkinchi normal forma:

Jadval ikkinchi normal formada deyiladi , qachonki agar u birinchi normal formadagi ifodalarni,maydonlarni qanoatlantiradi va birlamchi kalit bo‘lmaganda hamda birlamchi kalitga to‘liq funksional qaram bolmaganda ;

Uchinchi normal forma:

Jadval uchinchi normal formada deyiladi, qachonki u 2NF ning barcha shartlarini qanoatlantirsa va birorta ham uning kalitsiz maydonlari boshqa bir kalitsiz maydonlar bilan bog‘liq bo‘lmasa;

Bоysa-Kоdd normal formasi

Jadval Bоysa-Kоdd normal (BKNF) formasida bo‘ladi, agar maydonlar orasidagi har qanday funktsional bog‘lanish to‘liq funktsional bog‘lanishga ega bo‘lsa.

Beshinchi normal forma:

Jadval beshinchi normal formada (5NF) bo‘ladi, qachonki har bir to‘liq dekompozitsiya barcha proektsiyalari mumkin bo‘lgan kalitlarni saqlasa. Birorta to‘liq dekompozitsiyaga ega bo‘lmagan jadval ham beshinchi normal formada (5NF) bo‘ladi.

To‘rtinci normal forma agar to‘liq dekompozitsiya ikkita proektsiya birlashmasidan iborat bo‘lsa beshinchi normal formaning xususiy holi bo‘ladi.
21.berilgablar bazasi haqidagi asosiy tushunchalar


Axborat texnalogiyasi sohasida eng tez rivojlanayotgan jarayon bu berilganlar bazasi аxboratlarning umumiy soni, beril-ganlar bazasidagi axboratlarning hajmini katta miqdorda oshirish imkonini beradi. Bugungi kunda bir necha yuz minglab tashkilotlar berilganlar bazasi tizimidan foydalanishadi, bu shunday jarayonki kompyu-terlashtirish tizimida ma’lumotlarni yozish va saqlash demakdir. Bu dastur o’zi bilan quyidagi amallarni bajaradi, yani kom-pyuterlar ichki tizimi bilan aloqa o’rnatish va ma’lumotlarni tak-rorlash va ma’lumotlarning saqlanish joyini aniqlash. Berilganlar bazasining alohida bo’limlaridan turli foydalanuvchilar qismlarga ajratib foydalanishlari mumkin, berilganlar bazasining asosiy kompanent tizimi bu ma’lumotlar hisoblanadi.