1. Debitorlik, kreditorlik qarzlari tahlilining mazmuni

Kreditorlik qarzlarining umumiy hajmi, tarkibi va tashkil topish muddati bo’yicha tahlili. Kreditorlik qarzlarining aylanuvchanligini tahlili.

• Kreditorlik majburiyatlari qarshi tomonga korxonaning to’laydigan majburiyatlarini xarakterlaydi. Biz yuqorida uning tarkibiga nimalar kirishini va ularning yuzaga kelish sabablarini tarkiblab o’tgan edik. Kreditorlik majburiyatlarining yuzaga chiqishining asosiy sababi sifatida bevosita debitorlik majburiyatlarining vaqtida kelib tushmasligini ham tarkiblash mumkin.

• Kreditorlik majburiyatlarining tarkibi tahlilida qarzdor bo’lgan tomonlar bo’yicha majburiyatlarning qatorlanishi, ularni to’lash muddatlari bo’yicha tarkiblanishiga baho beriladi. Shuningdek, debitorlik majburiyatlarining aylanish koeffitsiyenti va aylanish davrini aniqlashdagi kabi bunda ham kreditorlik majburiyatlarining aylanishi koeffitsiyenti va davri aniqlanadi. Lekin, bunda qatnashuvchi ko’rsatkichlar farqlanadi. Kreditorlik majburiyatlari aylanishini o’rganishda assosiy ko’rsatkichlar sifatida nasiyaga olingan yoki hali puli to’lanmagan mollar, ashg’lar, ish va xizmatlar summasiga hamda kreditorlik majburiyatlarining haqiqiy ko’rsatkichlariga murojaat qilinadi.

Kreditorlik majburiyatlarining to’lash muddatlari bo’yicha quyidagi tarkibini berib o’tish mumkin:

-To’lash muddati kelgan majburiyatlar;
-To’lash muddati o’tib ketgan majburiyatlari. Yil kalendar davrining taqsimi bo’yicha kreditorlik majburiyatlarining quyidagi shakllarini berish mumkin:
- 1 oygacha bo’lgan majburiyatlar;
- 1 oydan 2 oygacha bo’lgan majburiyatlar;
- 2 oydan 3 oygacha bo’lgan majburiyatlar;
- 3 oydan 6 oygacha bo’lgan majburiyatlar;
- 6 oydan 1 yilgacha bo’lgan majburiyatlar;
- 1 yildan ortiq mududatga bo’lgan majburiyatlar.

A d a b i yo t l a r

1. “Davlat byudjetining g’azna ijrosi to’g’risida”. O‘zbekiston Respublikasining qonuni, 26 avgust 2004 yil.

2. “Avtomobil yo’llari to’g’risida”. O‘zbekiston Respu-blikasining qonuni, 1992 yil.
3. “Aholi bandligi to’g’risida”. O‘zbekiston Respubli-kasining qonuni, 1998 yil.
4. O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksi. – T.: O‘zbekiston, 2008.
5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2009 yil 22 dekabrdagi PP-1245-sonli “O‘zbekiston Respublika-sining 2010 yilgi asosiy makroiqtisodiy ko’rsat-kichlari prognozi va Davlat byudjeti parametrlari to’g’risida”gi Qarori.

Internet saytlari:

www.minfin.ru
www.mf.uz
www.budget.ru
www.df.ru
www.gov.uz
www.mfa.uz
www.mfer.uz
www.cer.uz