1-dars sana: 9-sinf Mavzu: Molekular –kinetik nazariya haqida tushuncha Darsning maqsadi

Yorug'likning bioiogik ta'siri. Fotosintez - Yorug'liksiz o'simliklar o'smasligini bilasiz. Daraxt va o'tlarning yorug'lik nurlari bilan la'sirlashishi ularning barglari orqali sodir bo'ladi.

Siz «o'simliklar bargi orqali nafas oladi, ichgan suvni bargi orqali bug'la- tadi», «o'simliklar havodan ham oziqlanadi», «o'simliklar havodan karbonat angidrid olib, o'zidan kislorod chiqaradi», degan gapni eshitgansiz. Bu gapda jon bor. Bu jarayon yorug'lik ta'sirida sodir bo'ladi.

O'simlik ildizi orqali ichgan suv tanasi bo'ylab ko'tarilib, bargiga yetib boradi. Quyoshdan kelayotgan yorug'lik energiyasi ta'sirida o'simlik bargidagi m ta suv molekulasi havodagi n ta karbonat angidrid molekulasi bilan reaksiyaga kirishadi. Reaksiya natijasida bargda organik birikma hosil bo'lib, n ta kislorod ajralib chiqadi. Bu reaksiyani quyidagicha yozish mumkin:

yorug 'lik

mH₂0 + nC0₂ → C„(H₂O)_m + nO₂.

Fotosintez yunoncha so'z bo'lib, fotos — yorug'lik, sinlez — qo'shish. birlashtirish degan ma'noni bildiradi.