1-dars. Morfologiya va uning o’rganish ob’yekti. So'Z turkumlari dars maqsadi

Faqat bir o'zakdan tashkil topgan so'zlar sodda so'zlar hisoblanadi. Masalan, keldi, yondirishdi, yigitlarga, g'allachilik, lalmikor, yeitinchi, o'rikzor kabi.
Ikki va undan ortiq o'zaklardan tashkil topgan so'zlar qo'shma so'zlar sanaladi. Masalan, shirinzabon, muzqaymoq, ishlab chiqarish, kungaboqar kabi.
Qo'shma so'zlar tilning tarixiy taraqqiyoti davomida aslida ikki va undan ortiq so'zlaming birikuvidan tashkil topgan, lekin hozirgi o'zbek tili nuqtayi nazardan bu birikuv o'z kuchini yo'qotib bir so'zga aylanib qolgan bo'ladi. Shuning uchun qo'shma so'z tarkibida alohida so'z bo'lib ko'ringan qismlar (kunga-boqar, beshik-tervatar, nomoz-shom-gul) hozirgi o'zbek tilida so'zlik xususiyatini yo'qotgan, bir so'z tarkibidagi ma'noli qism (morfema)lar sanaladi.
Qo'shma so'zlar bitta so'z bo'lganidan, ularning qismlari orasiga boshqa ma'noli qismni kiritib bo'lmaydi. Masalan, kungaboqar so'zining kunga qismidagi -ga ni boshqa kelishiklar bilan almashtirib bo'lmaydi. Shuningdek, bu qism egalik, ko'plik shakllarini ham olmaydi. Ana shu xususiyati bilan so'z birikmasidan va sodda so'zning ko'makchi fe'lli shaklidan farq qiladi. Solishtiring: uxlab chiqdi - uxlamay chiqdi; kunga qaradi — kun qaradi (so'z birikmasi). Qo'shma so'zlar qismlari birikib bitta so'zning tarkibiga aylangani uchun ular ko'pincha sodda so'zlar bilan sinonimik munosabatda bo'ladi. Masalan, o'sal qilmoq — uyaltirmoq, oq qilmoq — haydamoq, bayon qilmoq — so 'zlamoq; kamchiqim — pishiq, shifobaxsh — dori, hamnafas — va boshqalar.