1-dars. Morfologiya va uning o’rganish ob’yekti. So'Z turkumlari dars maqsadi



Download 0,51 Mb.
bet44/51
Sana23.09.2021
Hajmi0,51 Mb.
#182561
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   51
Bog'liq
1-dars. Morfologiya va uning o’rganish ob’yekti. So'Z turkumlari

Bog’lovchi turlari

T/r

Bog’lovchilarning turlari

Vazifasi

Bog’lovchilar

Teng bog’lovchilar

1.

Biriktiruv bog’lovchilari

Uyushiq bo’lak va bog’langan qo’shma gap qismlarini bog’lab, biriktiruv munosabatini ifodalaydi.

va, hamda bog’lovchi vazifasida kelgan bilan ko’makchisi, ham yuklamasi




2.

Zidlov bog’lovchilari

O’zaro zid ma’noli uyushiq bo’laklarni va qo’shma gap qismlarini bog’laydi.

Ammo, lekin, biroq, lek, vale




3.

Ayiruv bog’lovchilari

Uyushiq bo’lak va qo’shma gap qismlarini bog’lab, ayiruv va galma-gallik munosabatini bildiradi.

Yo, yoki, yoxud, yoinki, yo…yo, goh-goh, dam…dam, ba’zan… ba’zan

Ergashtiruvchi bog’lovchilar

1.

Aniqlov bog’lovchilari

Ajratilgan bo’laklarni ajratilmish bo’lakka, ergash gapni bosh gapga bog’lab aniqlov munosabatini bildiradi.

ya’ni, -ki (-kim)




2.

Sabab bog’lovchilari

Sabab ergash gapni bog’lab, ular o’rtasidagi sabab-natija munosabatini ifodalaydi.

Chunki, shuning uchun, shu sabab (dan), shu sababli, shu tufayli




3.

Shart bog’lovchilari

Shart, to’liqsiz hol hamda ergash gaplarni hokim bo’lak yoki bosh gaplarga bog’lab, ular o’rtasidagi shart va to’siqsizlik munosabatini ifodalaydi.

Agar, basharti, mabodo, garchi




4.

Chog’ishtiruv bog’lovchilari

Gap bo’laklari va gaplarni o’zaro bog’lab, ular o’rtasidagi bog’lanishda qiyoslash ma’nosini ifodalaydi.

Go’yo, go’yoki, xuddi

Yuqorida keltirilgan bog'lovchilarning har bir ma'no turiga bir necha bog'lovchilar mansub. Har qaysi guruhga mansub bo'lgan bog'lovchilar bir-biridan uslubiy xoslanishga egaligi bilan farq qiladi.

Biriktiruvchi bog'lovchi sifatida oddiy so'zlashuv uslubida ko'proq bilan (minan) ko'makchisi ishlatiladi. Va, ham, hamda yordamchilari esa yozma nutq uslublari uchun xoslangan.
Zidlov bog'lovchisi sifatida so'zlashuv uslubi uchun ammo, lekin bog'lovchilarining birikkan holida ammo-lekin (ammolek) shakli ko'proq ishlatiladi. Lekin bog'lovchisining lek, vale (valekin) shakllari ham badiiy uslub uchun xoslangan.
Ayiruv bog'lovchilaridan yoxud, yoinki yozma nutq uslubi (publitsistik, badiiy uslub)dagina qo'llaniladi. Aniqlov bog'lovchilari faqat yozma nutq uslubida qo'llaniladi.
Sabab bog'lovchilaridan chunki, shu sabab, shu tufayli ko'proq yozma nutq uslubida qo'llaniladi.
Shart bog'lovchilaridan garchi yozma nutq uslubi uchun xoslangan. Chog'ishtiruv bog'lovchilaridan xuddi uslubiy betaraf, go'yo yozma nutq uchun xoslangan.


Download 0,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish