1-dars. Mavzu: O'zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Mevalar, sovg'amiz, ishchining, sersuvroq, gulladi, qorayibdi, lug'atchilikda, temirchilikdan, to'qimachilikka, eslatmani, bugungidaylar, qo'llanmaga.

Mashq. Berilgan har bir so'zdagi shakl yasalish asosi bilan shakl yasovchi qo'shimchani aniqlab, shu so'zning morfologik tarkibini ko'rsating.

Sinfdoshlarimiz, hosildorlikni, savolingga, bormoqchiman, farzandlarimizda, ko'rsatmoqning, o'simliklardan, tepkilashib, qo'shiqchilarimiz.

Mashq. Matnni o'qing. Undagi ot va fe'l so'zlarni ajratib, shakl yasovchi qo'shimchalarini aniqlang.

Akram dadasi aytgan bu sodda qoidani ko 'ngliga mahkam tugdi. Maktabda darsdan zerikkanda xayoli xokkeyga keta boshlasa, o 'ziga-o 'zi: «Churr! Qoidani buzding!» - deb qo 'yadi. Shu bilan yana butun diqqatini darsga qaratadi. Uyda darsni yaxshilab tayyorlagandan keyin omborchaga chiqadi. Dadasi olib kelib qo 'ygan yog 'och, bolg 'a, arra va mixni oladi. O 'zi istaganday qilib chavgon yasaydi, unga ko 'k izolatsiya lentasidan o 'rab zeb beradi. Xokkey o 'ynashga ketayotib:

- Oyi, men ko'p o'ynamayman, - deydi. - Agar kechiksam chaqiring. Xo 'pmi?

(P. Qodirov. «Akramning sarguzashtlari»)

Mashq. Berilgan 1-guruh so'zlariga 2-guruhdan mos keluvchi so'zlarni tanlab so'z birikmalari hosil qiling, so'ng so'zlarning bog'lanishiga vositabo'lgan qo'shimchalarni ayting.

I.Yong'oqni, dadasidan, quyoshning, kitobxonlar, paxtazorda, Axrorning, radiodan, tilaklariga, kitobdan, Navoiyning.

II. So'ramoq, uchratmoq, g'azallari, termoq, anjumani, do'sti, etdilar, ko'chirmoq, eshitmoq, nurlari.

Uyga vazifa. 84-mashq. «Konstitutsiya — baxtimiz qomusi» mavzusida matn tuzish. Matnda qo'llangan so'zlar tarkibidagi qo'shimchalar tartibiga e'tibor berish.
“Tasdiqlayman” O’TIBDO’: __________________