1-dars. Mavzu: O'zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Download 2,95 Mb. bet 162/591 Sana 28.06.2021 Hajmi 2,95 Mb. #103333

Bu sahifa navigatsiya:

• Darsning borishi
• "mustahkamlash daqiqasi"ni

Dars tashkil etilib, uy vazifasi tekshiriladi va baholanadi. So'ng yangi mavzuga oid topshiriqlar bajartiriladi. O'quvchilar o'qituvchi yordamida topshiriqqa ko'ra berilgan fe'llarni asos va qo'shimchalarga ajratadilar hamda ulardagi tovusli o'/garishlarini aniqlaydilar.

Namuna: tashuv-tashi+v. Bunda tashi asosiga harakat nomi yasovchi -v qo'shinichasi qo'shilganda asosning oxirgi bo'g'inidagi i unlisi u ga aylangan.

O'qituvchi o'quvchilarga ma'lum vaqt berib, topshiriqdagi harakat nomlari qanday yasalganligini va fe'l asoslariga harakat nomlari yasovchiqo'shimchalarqo'shilgandaqandaytovusho'zqarishlarihosilbo'lganliginikuzatishnitopshiradihamdaquyidagisavollar

Asosida o'quvchilarni yangi mavzuga oid nazariy xulosalarga olib keladi:

1 Harakat nomi qanday qo'shimchalar bilan yasaladi?

2.Harakat nomi yasovchi qo'shimchalarning unli va undosh bilan tugagan fe'l asoslariga qo'shilish tartibi qanday?

3.Harakat nomi qo'shimchalari fe'l asoslariga qo'shilganda qanday tovush o'zgarishlari kuzatiladi?

So'ng o'qituvchi o'quvchilarning javoblarini umumlashtiradi va mavzu yuzasidan nazariy bilimlar beradi.

Yangi mavzu mashqlar bajarish asosida yanada mustahkamlanadi. 144-mashqda berilgan gaplardagi nuqtalar o'rniga harakat nomlaridan mosini qo'yib ko'chirtirish asosida o'quvchilarda harakat nomi yasovchi qo'shimchalarni to'g'ri qo'llash ko'nikmalari shakllantiriladi.

Namuna: Birovlarning gapini zimdan tinglash odobdan emas. (S.Anorboyev)

O'qituvchi bu gap asosida o'quvchilarga axloqiy va Cho'lponning vatan haqidagi fikrlari asosida vatanparvarlik tarbiyasini beradi.

145-mashq topshirig'iga ko'ra o'quvchilar awalgi darslardagidek uch guruhga bo'linib, harakat nomi shakllariga oid ko'p so'z topish va ular asosida gap tuzish yuzasidan bahslashadilar. Demak, mashq "Topqirlar va zukkolar bahsi" tarzida bajariladi.

146-mashq topshirig'iga ko'ra o'quvchilar harakat nomi shakllariga egalik va kelishik qo'shimchalarini to'g'ri qo'shish bilan shug'ullanadilar.

Mashqlar bajarilgach, o'qituvchi mavzu uchun berilgan savol va topshiriqlar asosida "mustahkamlash daqiqasi"ni o'tkazadi.

147-mashq topshirig'iga ko'ra "Mening do'stim" mavzusida harakat nomlarini qatnashtirib, qisqa ijodiy matn tuzish uyga vazifa qilib beriladi.