1-dars. Mavzu: O'zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

Download 2,95 Mb. bet 149/591 Sana 28.06.2021 Hajmi 2,95 Mb. #103333

Bu sahifa navigatsiya:

• Darsning borishi
• Gapdagi fellar qanday shakliy va manoviy farqqa ega
• "Topqirlar va zukkolar bahsi"
• "Mardlik — mangulik"

Dars saylanma diktant o'tkazish bilan boshlanadi.

Saylanma diktant uchun taxminiy matn: 1) Turqi buzuqdan xulqi buzuq yomon 2) So'zni qog'ozga yozguncha miyaga yoz- 3) Birlashgan o'zar, birlashmagan to'zar. (Xalq maqollari) 4) Inson mehnatsevarlik, xushmuomalalik, mehribonlik va g'amxo'rlik ishlari bilan qattiq bog'lansa, to 'la baxtga erishishi mumkin (H.Ziyoyev)

Diktant matni asosida o'quvchilarga axloqiy tarbiya beriladi va baxtga erishish yo'llari tushuntiriladi. Diktant tekshiriladi, o'quvchilarning xatolarini to'g'rilashga oid tadbirlar belgilanadi.

Yangi mavzu suhbat, induktiv usulda tushuntiriladi. Mavzuga oid 1-topshiriqdagi gaplar yozuv taxtasiga yoziladi:

So'ng quyidagi savol asosida gaplardagi fe'llar tahlil qilinadi: Gapdagi fe'llar qanday shakliy va ma'noviy farqqa ega?

O'quvchilar birinchi gapdagi o'tishdi fe'li birdan ortiq shaxs tomo­nidan bajarilayotgan harakatning anglatayotganligini, yozdi fe'li esa aniq nisbatda ekanligini aniqlaydilar.

61O'qituvchi 2-topshiriqqa ko'ra mazkur fe'llarni tarkibiy qismlarga ajratishni topshirish bilan darsni davom ettiradi. O'quvchilar yozdi fe'lida nisbat shakli yasovchi qo'shimcha yo'qligini, o'tishdi fe'lida birgalik nisbat — ish qo'shimchasi vositasida yasalganligini ayladilai.

Tahlillarni umumlashtirib, o'qituvchi yangi mavzuni tushuntiradi.

Mavzuga oid 132-mashq "Topqirlar va zukkolar bahsi" o'yini asosida bajartiriladi.

Namuna: Gulandom o'rtoqlari bilan bir oz.gurunglashdi. (Oybek)

Gapda birgalik nisbatdagi gurunglashrnoqda fe'li qo'llangan, bu fe'l shakli fe'l asosiga -sh qo'shimchasini qo'shish bilan yasalgan.

133-mashqni bajarish asosida o'quvchilarda fe`l asoslariga birgalik nisbat qo'shimchalarini to'g'ri qo'shish ko'nikmalari shakllantiriladi.

134-mashqda o'quvchilar o'qituvchi yordamida birgalik nisbatdagi fe'llarni topib izohlasalar, 135-mashqda esa aniq nisbatdagi fe'llaridan birgalik nisbati shakli yasaladi. Namuna: bormoq — borishdi.

Dars so'ngida 136-mashqqa ko'ra "Mardlik — mangulik" mavzusida bog'lanishli matn tuzish, matnda qo'llangan fe'llarning qaysi nisbatdaligini aniqlash uyga vazifa qilib beriladi.

“Tasdiqlayman” O’TIBDO’: __________________