1-dars. Mavzu: O'zbekistonda davlat tili va boshqa tillarning rivoji

«T» chizmasi asosida, «Charxpalak» texnologiyasi hamda tushunchalar tahlili orqali o'tilgan mavzular bo'yicha o'quvchilar bilimi tekshiriladi (har ikki o'quvchiga, yoki texnik vosita orqali quyidagi chizma berib chiqiladi yoki ko'rsatiladi.) Bu texnologiya orqali o'quvchi o'z-o'zini baholashga o'rgatiladi, qisqa vaqt ichida barcha oquvchilarning egallagan bilimlarini baholashga erishiladi.

O'quvchilarning bilishi lozim bo'lgan BKMlar	O'timli fe'llar	O'timsiz fe'l	Fe'l nisbati
Bajaruvchining harakat va holat jarayoniga qay darajada ishtirok etishini bildiruvchi fe'l shakllari...
Tushum kelishigidagi so'zlar bilan bog'lanadigan fe'llar...
Bunday xususiyatga ega boimagan fe'llar...
Fikringizni bildiring Tushunchalar tahlili
supurdi...
supurildi...
supurtirdi...
supurishdi...

O'quvchilarning javobni quyidagicha belgilashlari kutilad

O'quvchilarning bilishi lozim bo'lgan mavzular	O'timli fe'llar	O'timsiz fe'l		Fe'l nisbati
Bajaruvchining harakat va holat jarayoniga qay darajada ishtirok etishini bildiruvchi fe'l shakllari...				+
Tushum kelishigidagi so'zlar bilan bog'lanadigan fe'llar...	+
Bunday xususiyatga ega bo'lmagan fe'llar...		+
	Fikringizni bildiring Tushunchalar tahlili
supurdi...	Supurish harakatining bajaruvchisi aniq
supurildi...	Harakat bajaruvchisi noaniq
supurtirdi...	Boshqa shaxs vositasida bajarilyapti
supurishdi...	Harakatni bajaruvchi birdan ortiq

2-bosqich. Uyga berilgan yozma topshiriq 2-3 o'quvchiga o'qittirilib, nisbatini aniqlash bo'yicha bahs o'tkaziladi.

3-bosqich. Yangi mavzuni o'rganish mashqlari. «So'zdan so'zning farqi bor» o'yini asosida 1-topshiriq bajariladi. Yozuv taxtasiga quyidagi so'zlar yoziladi va o'quvchilar tomonidan so'zlar bir-biriga qiyoslanadi, bir xil va farqli tomonlari aniqlanadi. Bajaruvchisi aniq bo'lib, tarkibida maxsus qo'shimchalari bo'lmagan so'zlar ajratib olinadi.
O`qidi,o`qitdi,yozyapti,o`qishdi o`qildi,kuyladi,tikturdi,tikdi
Aniq nisbatdagi so`zlar:




«Bilib oling»da berilgan ta'rif bir o'quvchi tomonidan o'qiladi; «Aqliy hujum» usuli asosida ta'rifning mazmuni o'zlashtiriladi. Aniq nisbatdagi fe'llarning boshqa nisbatlardan farqi nimada ekan? kabi savollar o'rtaga tashlanadi. Javob quyidagicha boiishi mumkin.Bajaruvchisi aniq bo'lgan harakat yoki holatni bildirgan fe'l shaklidir.Maxsus fe'l nisbati qo'shimchalariga ega bo'lmaydi.

4-bosqich. Mustahkamlash. Darslik bilan ishlash:

111-mashq bajariladi. Matn bir o'quvchi tomonidan o'qiladi, aniq nisbatdagi fe'llar ishtirok etgan gaplar ko'chiriladi.

112-mashq bajariladi; so'zlar aniq nisbatga qo'yiladi. («Nur» chizmasi asosida bajarilsa qiziqish uyg'onadi). Har bir guruh 2 tadan so'zga gap tuzadilar, fe'l nisbatiga izoh beradilar.

kuylayapti

o`yladi

gullagan



pishdi
chaqnadi


turdi
101-mashq. Gaplar ko'chiriladi, nisbatlarni aniqlashadi. Aniqlash jarayonini qavs ichida har bir gapdan so'ng yozib boradilar. Masalan, Kampir tong qorong 'usida xamir qilgani turib,ho 'kizidan xabar oldi, (aniq nisbat).

Dars so'ngida ballar e'lon qilinadi, uyga vazifa topshiriladi: 114-mashq «Mening kutubxonam» mavzusida matn yaratish.

“Tasdiqlayman” O’TIBDO’: __________________

32-dars.MAVZU: O'ZLIK NISBATI
DARSNING TEXNOLOGIK XARITASI

Mavzu:	O'ZLIK NISBATI
Mavzuga oid tayanch tushunchalar:	O'zlik nisbati, o'timli fe'llardan o'timsiz fe'llarning hosil bo'lishi, o'zlik nisbatining orttirma nisbat shakllari bilan zidlanishi, orttirma nisbat qo'shimchalarining o'timsiz fe'llarni o'timli fe'llarga aylantirishi. Harakatning bajaravchining o'zida qolishi.