1. Buyruqlar tizimi arxitekturalarining tasnifi. Operandlarning turlari va formatlari

3. Buyruqlarning turlari

Turli xil HMlar o’zlarining buyruq tizimlarida har xil turdagi operatsiyalarga ega bo’lishi mumkin. SHunga qaramay, buyruqlarning asosiy turlari ajralib turadi:

1) ma’lumotlarni uzatish buyruqlari;

2) arifmetik va mantiqiy ishlov berish buyruqlari;

3) satrlar bilan ishlash buyruqlari;

4) SIMD buyruqlari;

5) o’zgartirish buyruqlari;

6) kirish / chiqarish buyruqlari;

7) tizimni boshqarish buyruqlari;

8) buyruq oqimini boshqarish buyruqlari.

1. Ma’lumotlarni uzatish buyruqlari

Bunday buyruqlar quyidagi ma’lumotlarni o’z ichiga olishi kerak:

1) operandlarning manbalari va ularni qabul qiluchining manzili;

2) aniq yoki bilvosita berilgan uzatilishi zarur ma’lumotlarning uzunligi (odatda baytlarda yoki so’zlarda);

3) operandlarning har biriga murojaat qilish usuli.

2. Arifmetik va mantiqiy ishlov berish buyruqlari

Ushbu guruhga ma’lumotlarni taqdim etishning turli shakllarida arifmetik va mantiqiy ishlov berishni ta’minlovchi buyruqlar kiradi. Raqamlarni tasvirlashning har bir shakli uchun (butun sonlar, suzuvchi nuqta bilan va boshqalar) BTA odatda ma’lum bir standart operatsiyalar to’plamini taqdim etadi.

Natija hisoblashdan tashqari, arifmetik va mantiqiy amallarning bajarilishi AMQda ushbu natijani tavsiflovchi belgilar (bayroqlar) shakllanishi bilan birga keladi.

Ushbu guruhdagi buyruqlar quyidagilarni o’z ichiga oladi.

butun sonli amallar

suzuvchi nuqta operatsiyalari

mantiqiy operatsiyalar

siljitish operatsiyalar

o’nli sonlar ustidagi amallari

3. Satrlar bilan ishlash buyruqlari

BTA-dagi satrlar bilan ishlash uchun odatda satrlarning harakatlanishi, taqqoslanishi va izlanishini ta’minlaydigan buyruqlar beriladi.

4. SIMD buyruqlari

Ikkala raqamda ishlaydigan oddiy buyruqlardan farqli o’laroq, SIMD buyruqlari bir vaqtning o’zida ikkita guruh sonlarini qayta ishlaydi (printsipial jihatdan ularni guruh buyruqlari deb atash mumkin). Bunday buyruqlarning operandlari odatda qadoqlangan formatlarning birida taqdim etiladi.

5. O’zgartirish buyruqlari

O’zgartirish buyruqlari ma’lumotlar taqdimot formatini o’zgartiradi.

6. Kiritish-chiqarish buyruqlari

Ushbu guruh buyruqlari quyidagilarga bo’lingan:

- periferik qurilmani (PQ) boshqarish buyruqlari;

- uning holatini tekshirish;

- kirish va chiqish.

7. Tizimni boshqarish buyruqlari

Ushbu guruhdagi buyruqlar imtiyozga ega va faqat HM ning markaziy protsessori imtiyozli holatda bo’lganida yoki imtiyozli xotira sohasida joylashgan dasturni bajarayotganda bajarilishi mumkin (odatda imtiyozli rejim faqat operatsion tizim tomonidan qo’llaniladi).
8. Buyruqlar oqimini boshqarish

HM buyruqlar tizimida hisob-kitoblar ketma-ketligini o’zgartirishi mumkin bo’lgan uch turdagi buyruqlarni ajratish mumkin:

- shartsiz o’tishlar;

- shartli o’tishlar (tarmoqlanish);

- protseduralarni chaqirish va protseduralardan qaytish.