1. Butun olam tortishish qonuni. Gravitatsion doimiy Og’irlik kuchi va vazn, vaznsizlik


Jismning Yerning tortish sferasidan chiqib ketib, Quyoshning sun’iy yo’ldoshi bo’lib, harakatlana olishi uchun zarur bo’lgan boshlang’ich



Download 122 Kb.
bet8/8
Sana28.11.2019
Hajmi122 Kb.
#27507
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
1. Butun olam tortishish qonuni. Gravitatsion doimiy Og’irlik ku


Jismning Yerning tortish sferasidan chiqib ketib, Quyoshning sun’iy yo’ldoshi bo’lib, harakatlana olishi uchun zarur bo’lgan boshlang’ich 11 tezlikka ikkinchi kosmik tezlik deyiladi.

Hisoblardan ma’lumki, ikkinchi kosmik tezlik birinchi kosmik tezlikdan 2 marta katta

son qiymatini hisoblasak

Jismning Quyoshning tortish sferasini tashlab chiqib ketishi va Galaktikaning sun’iy yo’ldoshi bo’lib harakatlanishi uchun zarur bo’lgan boshlang’ich 111 tezligiga uchinchi kosmik tezlik deyiladi. Uning harakat traektoriyasi parabola ko’rinishiida bo’ladi



Jism boshlang’ich tezligining qiymatiga qarab, quyidagi hollar kelib chiqadi:

  1. o= 1 bo’lganda jism ellips yoyi bo’ylab harakatlanib, Yerga qaytib tushadi.

  2. o=1 bo’lganda jism aylana bo’ylab harakatlanib, Yerning sun’iy yo’ldoshiga aylanadi.

  3. 1=o= 11 bo’lganda jism ellips bo’ylab harakatlanib, Yerning sun’iy yo’ldoshligicha qoladi.

  4. o= 11 bo’lganda jism parabola bo’ylab harakatlanib, Quyoshning sun’iy yo’ldoshi bo’lib qoladi.

  5. o=111 bo’lganda jism giperbola bo’ylab harakatlanib, Galaktikaning sun’iy yo’ldoshi bo’lib qoladi.

Xulosalar: Butun olam tortishish qonunini Jismlar bir-birini o’zlarining massalari ko’paytmasiga to’g’ri proporsional va ular orasidagi masofaning kvadratiga teskari proporsional kuch bilan tortadi.

Birinchi kosmik tezlik 7,9 km/s Ikkinchi kosmik tezlik

Uchinchi kosmik tezlik
Uyga vazifa: O’tilgan mavzuni o’qish, ko’rgazmali qurollar tarqatma materiallar (referat, boshqotirma, modellar yasash, plakatlar) tayyorlash:

Mavzuga oid didaktik va texnik vositalar, foydalanilgan jihozlar:

Kodoskop, slaydlar, turli massali aravachalar, plakat, kartochkalar,tarozi, tarozi toshlari, dinamametr,video lavhalar



O’qitish uslublari:

Aqliy hujum, savol-javob, 6x6x6 metodi, “Jumboq” ko’chasi.



Adabiyotlar:

A.G’.G’aniev, A.K. Avliyoqulov, G.A. Almardonova “Fizika” I –qism 45-53 bet

X.Axmedov, M.Doniyev,Z.Husanov.Fizikadan ma’ruza matni 2004 yil

Sinov savollari:



  1. Butun olam tortishish qonuni qanday ifodalanadi?

  2. Gravitasion doimiylikning fizik ma’nosi?

  3. Kosmik tezliklar deb nimaga aytiladi?

  4. Jismga qanday tezlik berilganda u Yerning sun’iy yo’ldoshiga aylanadi?

  5. Jismga qanday tezlik berilganda u Quyoshning sun’iy yo’ldoshiga aylanadi?

  6. Jismga qanday tezlik berilganda u galaktikaning sun’iy yo’ldoshiga aylanadi?




Aim.uz


Download 122 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish