- Ишлаб чиқариш муносабатларининг ривожланиб бориши натижасида махсус меҳнат жараёни, яъни бошқариш жараёни сифатидаги меҳнат тури вужудга келди.
-
- « Агар қўл остингизда сизга бўйсунадиган одамлар бўлмаса ва сиз ўз ишингизни ўзингиз ташкил этсангиз, унда сиз ишлаб чиқарувчисисиз.
- Агар қўл остингизда бўйсунувчилар бўлса ва сиз уларга вазифалар берсангиз, йўл-йўриқ кўрсатсангиз, воситалар ва ахборотлар билан таъминласангиз ва ниҳоят ишларини назорат қилсангиз, унда сиз бошқарувчисиз.
-
- Ким ишлаб чиқарса – у бошқармайди, ким бошқармаса - у ишлаб чиқармайди.
-
- Бошқарув – бу ҳар қандай жамият учун хос бўлган фаолият бўлиб, у ҳаётий эҳтиёждан келиб чиқади.
- Бошқарув – бу аниқ масадга эришиш учун бошқариш субъектини бошқариш объектига бевосита таъсир кўсатиш жараёнидир.
- Бошқарув — бу турли корхона, ташкилотларда кишиларга раҳбарлик қилишга қаратилган фаолиятдир.
-
- Бошқаришнинг мақсади ва вазифалари
- Бошқаришнинг асосий мақсади - ишлаб чиқаришни ривожлантириш ва шу асосда ишчи-ходимларнинг моддий ва маънавий эҳтиёжларини қондириш.
- Бошқариш вазифалари – режалаштириш, прогнозлаштириш, тартибга солиш, ташкил этиш, мувофиқлаштириш, рағбатлантириш, назорат ва бошқалар.
- Бошқариш субъектлари ва объектлар
- бу нисбатан кенгроқ тушунча бўлиб, у ўз ичига давлат ва жамоа ташкилотларини бошқаришни ҳам олади.
- бозор иқтисодиёти шароитида фақат фирмалар даражасида ижтимоий-иқтисодий жараёнларни бошқаришга нисбатан қўлланилади.
- Бошқарув тамойиллари – бу бошқариш жараёнида амал қилинадиган асосий қоидалар, йўл йўриқ ва хулқ меъёрларидир. Бошқарув тамойиллари иктисодиёт конунлари таъсири остида бошқарув усулларига боғлиқ ҳолда юз берадиган жараёнлар мохиятини акс эттиради.
- Бошқарув механизми схемасини куйидагича ифодалаш мумкин:
- конунлар тамойиллар усуллар услублар.
- Бошқарув тамойиллари ўзаро боғлик ва биргаликда қўлланилиши лозим.
- 3. Бошқарувнинг функциялари
- ва ташкилий тузилмалари
- Бошқарувнинг умумий функциялари
- 1-функцияси – Режалаштириш
- Режалаштириш бошқарув мақсадлари ва вазифалари, уларни амалга ошириш муддатларини белгилайди.
- Стратегик (узоқ муддатли) ва тактик(қисқа муддатли)режалаштиришни фарқлайдилар.
- Ташкил этиш: бу қандайдир структура (ташкилот)ни яратиш.
- Ташкил этиш – бу корхонани ташкил этиш жараёни бўлиб, кишиларга ўз мақсадларига эришиш йўлида биргаликда самарали меҳнат қилиш имконини беради.
- 3-функция «Мотивлаштириш»
- Мотивлаштириш: бу кишиларни ўз мақсадларига эришиши учун у ёки бу фаолият (ҳаракат) га ундашдир.
- Назорат: бу корхона мақсадига эришини таъминловчи жараёндир. У корхонада бўлган турли хато ва камчиликларни топиш ва уларни бартараф этиш учун амалга оширилади.
- 5-функция Истиқболни белгилаш (прогнозлаштириш)
- Истиқболни белгилаш (прогнозлаштириш): жорий фаолиятни самарали тарзда олиб бориш ҳамда истиқболни кўра олиш ва бошқарув тизимини истиқболга мослаштириш.
- Тартибга солиш: ишлаб чиқаришни, жамоани бошқаришда белгиланган кўрсаткичлардан четга оғишларни тўғрилаб бориш.
- Ҳисобга олиш: корхонанинг маълум бир вақт давомида бажарган ишларига якун ясаш
- Таҳлил: маълумотларни йиғиш, сақлаш, қайта ишлаш ҳамда улардан бошқарувни асослаш ва бошқа вазифалари учун фойдаланиш.
Do'stlaringiz bilan baham: |