1 бош илмий-методик марказ 2

19 
БОШ ИЛМИЙ-МЕТОДИК МАРКАЗ 
университетларнинг эскирган модели учун жиддий рақобатчиларга айланди. 
Университетларнинг ривожланишида янги ИТ-компаниялар ва уларда юқори 
технологияли стартапларнинг пайдо бўлиши, илмий изланишлар ва 
битирувчилар учун янги иш жойлари яратилиши бўлди. Университетлар ва 
давлат ишсизлик муаммосини камайтирадиган, иқтисодий ривожланиш ва 
инновацион салоҳиятни оширадиган технологик кластерларни яратишга 
интилмоқда. Кўпинча бундай компаниялар битирувчилар ва талабаларнинг 
ўзлари томонидан яратилади. Шу билан бирга, университетлар ва ишлаб 
чиқариш компаниялари ўртасида корпоратив буюртмалар ва ишланмаларнинг 
бир қисмини таъминлайдиган ҳамкорлик машҳурлик касб этмоқда. 
Университет 2.0 нинг функциялари таълим хизматлари ва илмий 
изланишларни тақдим этиш билан чекланган, ихтироларни тижоратлаштириш 
талаб қилинмаган - бу амалий тадқиқотлар ва илмий-техник ишланмалар билан 
боғлиқ ташкилотларнинг вазифаси эди. 
Тадбиркорлик университети – университет ривожланишининг 
замонавий босқичи сифатида – 3.0 концепциясининг замонавий 
ривожланиш босқичи сифатида. 
Университет - бу фундаментал ва кўпгина 
амалий фанлар бўйича мутахассислар таҳсил оладиган олий таълим 
муассасидир. Қоидага кўра у илмий-тадқиқот ишларини ҳам олиб боради. 
Кўпгина замонавий университетлар ўқув-илмий-амалий компекс сифатида 
фаолият юритадилар. Университетлар ўз таркибига илмий биламлар асосларини 
ташкил этувчи турли хил фанлар йиғиндисини намоён этувчи бир нечта 
факультетларни бирлаштиради.
Бугунги кунда олий таълим тизими бозор томонидан сезиларли даражадаги 
босимга дуч келмоқда: давлат ва нодавлат молиялаштириш нисбати ўзгармоқда, 
олий таълим муасасалари борган сари бюджет маблағларини кам миқдорда олиб, 
улар ҳомийларни кўпроқ фаол равишда жалб этиш ҳисобига молиялаштириш 
манбаларини дверсификациялашга, ўқиш учун тўловлар миқдорини оширишга, 
шунингдек ўз тадбиркорлик фаолияти ва бошқа хўжалик фаолияти турлари 
ҳисобига маблағлар топишга мажбур бўлмоқдалар. 
Замонавий университет жамиятнинг фаол, кўпқиррали ва самарали фаолият 
юритувчи институти бўлиб, бир вақтнинг ўзида учта йирик вазифаларни ҳал 
этиши лозим: таълим, илмий ва инновацион-тадбиркорлик. Бундай 
университетларда академик таълим олиш билан бир қаторда битирувчиларнинг 
тадбиркорлик фаоллигини ҳам рағбатлантириш лозим, бу ўз навбатида
университетнинг ижтимоий-иқтисодий ривожланиш маркази бўлишига имкон 
яратади
1
. 
1
Самойленко 
К.А. 
Перспективы 
развития 
инновационнопредпринимательских 
университетов: 
http://ir.znau.edu.ua/bitstream/123456789/1983/1/
 Nauk_chut_2014_3_177182.pdf. 

---