1 бош илмий-методик марказ 2

41 
БОШ ИЛМИЙ-МЕТОДИК МАРКАЗ 
аниқланган очиқ инновация моделининг асосий хусусиятлари
1
: 
–
бошқа соҳалар ва компаниялардан истеъдодли одамларни янада ҳар 
томонлама ва тажрибали жамоани жалб қилиш учун жалб қилиш; 
–
ташкилотнинг тадқиқотларидан фойда олиш учун уни ўзингиз 
ўтказишингиз шарт эмас; 
–
бозорда пайдо бўлиш тезлигига эмас, балки бизнес моделини яратишга 
кўпроқ эътибор берилади; 
–
нафақат янги ғояларнинг пайдо бўлиши, балки уларни ташқи муҳитда 
излаш ҳам содир бўлади; 
–
ташкилотлар интеллектуал мулк ҳуқуқларини сотиш ва таъминлаш 
орқали технологияларни оммавий тижоратлаштиришга интилишади; 
–
тегишли интеллектуал мулк компанияси бозорда пайдо бўлганда, 
компания уни ўз фойдаланиши учун сотиб олади. 
Инновацияларни яратиш учун янги моделнинг пайдо бўлиши туфайли 
компанияларнинг шерик тармоғи сезиларли даражада кенгаймоқда, яратилган 
инновациялар ва потенциал тижорат муваффақиятли технологиялар сони 
сезиларли 
даражада 
ошмоқда. 
Очиқ 
инновациялар, 
саноат 
ва 
университетларнинг ўзаро ҳамкорлиги мумкин бўлганда, компаниялар 
университетларга тижоратлаштириш учун мавжуд бўлган янги технологиялар ва 
янгиликларни излашда, шунингдек янги истиқболли ишчиларни излашда 
мурожаат қила бошлайдилар. Университетлар ва бизнес биргаликда яратган 
инновацияларнинг ҳаётий цикллари ҳақида гапирганда, биз қуйидаги 
босқичларни ажратишимиз мумкин: 
– Асосий (фундаментал) тадқиқотлар – бу аниқ амалий ёки тижорий 
мақсадларсиз (фан учун фан) экспериментал ёки назарий тадқиқотлар. Ушбу 
турдаги тадқиқотлар бизнес учун алоҳида қизиқиш уйғотмайди, чунки бу жуда 
қийин ёки молиявий фойда олишнинг иложи йўқ. 
– Амалий тадқиқотлар - "техник ва ижтимоий муаммоларни амалий ҳал 
этишга қаратилган илмий тадқиқотлар"
2
. Ушбу турдаги тадқиқот амалий иш 
муаммоларини (бизнеснинг амалий масалаларини) ҳал қилиш учун 
қўлланилиши мумкин. 
– Тажриба-конструкторлик ишлари (ТКИ) - бу “техник шартларга мувофиқ 
янги маҳсулот турини яратишда бажариладиган маҳсулотнинг намунаси учун 
конструкторлик ва технологик ҳужжатларни ишлаб чиқиш бўйича ишлар 
мажмуи”
3
. Ушбу турдаги иш университетлар ва бизнеснинг инновацион 
ҳамкорлигида устунлик қилади. 
1
Чесбро, Г. Открытые инновации. Создание прибыльных технологий / М.: Поколение, 2007. 336 с. 
2
Философский энциклопедический словарь. М.: Советская Энциклопедия, 1983. 405 с. 
3
Аникейчик, Н. Д. Планирование и управление НИР и ОКР. Учебное пособие / Н. Д. Аникейчик, И. Ю. 
Кинжагулов, А. В. Федоров. СПб.: Университет ИТМО, 2016. 192 с. 

---