1 бош илмий-методик марказ 2

36 
Илмий ва инновацион фаолиятни ривожлантириш 
ва бошқалар инновацион фаолиятни амалга оширишда лойиҳани бошқариш 
методологиясини энг мақбул деб билишади. 
Хорижий мамлакатларда лойиҳалар “дизайн” (design) дейилади, лойиҳа 
(project) эса қўйилган мақсадга мувофиқ муайян тизимни ўзгартиришга 
қаратилган фаолият соҳасини қамраб олади. Бу техник, иқтисодий, ижтимоий 
тизимни яратиш ёки уни ўзгартиришга доир фаолият, шунингдек янги бошқарув 
тузилмаси ёки илмий-техник ишларни яратиш бўйича фаолият бўлиши мумкин. 
Ўзлаштирилиш турига қараб сармоялар қуйидагиларга бўлинади: фондни 
ташкил қилувчи (фондларни шакллантириш ёки уларни янгилашга қаратилган), 
инновацион, илмий-тадқиқот. Таркиби ва кўламига қараб улар яхлит (моно), 
кўпқиррали (мульти) ва йирик (мега) лойиҳалар бўлиши мумкин. Яхлит 
лойиҳаларга унча катта бўлмаган саноат корхоналарига ёки мавжуд саноат 
ишлаб чиқаришини янгилашга (модернизациялаш)га қаратилган лойиҳалар 
киради. 
Лойиҳанинг турли таърифларини умумлаштириш ўз навбатида қуйидаги 
умумий тавсифларни ажратиб кўрсатишга имкон беради:
1) инновациявийлик;
2) аниқ мақсад ва натижа;
3) бажаришнинг аниқ бир давомийлиги (бошланиши, якунланиши); 
4) ресурслар бўйича чекланганлик;
5) турли мутахассисларнинг қатнашиши,
6) жамоавий иш (баъзан ташкилотнинг расмий тузилмасидан мустақил). 
 Лойиҳа таркиби қуйидаги учта бўлимдан иборат бўлиши мумкин:
2.5-расм. Лойиҳа таркиби бўлимлари 
Лойиҳани режалаштириш, мақсадли комплекс режалаштириш, мақсадли 
комплекс дастурлар - ташкилотнинг ривожланишини бошқариш ва 
1) тизим(ташкилот)нинг
келажакда
кутилаётган(хоҳлаётган) шакли
2) кутилаётган шаклга мос
келадиган тизим(ташкилот)нинг
ривожланиш салоҳитини таҳлил
этиш; 
3) тизимнинг ҳозирги ҳолатидан
кутилаётган ҳолатга ўтказиш
дастаги.

---