1 бош илмий-методик марказ 2

56 
Илмий ва инновацион фаолиятни ривожлантириш 
илмий-технологик парклари, бизнес-инкубаторлар, ахборот технологиялари 
марказлари тармоғи, инновацион кластерлар ва бошқа инфратузилмалар 
яратилмоқда.
Биринчи бўлимда тавсифланган АҚШда Бай-Доле қонуни қабул 
қилингандан сўнг, кафедралар университетларнинг интеллектуал мулкни 
лицензиялаш 
ва патентлашга 
ихтисослашган 
университетларида ва 
технологияларни лицензиялаш идоралари, технологияларни узатиш идоралари 
ёки технологияларни ривожлантириш идоралари деб номлана бошладилар. 
Патент бериш ва стартапларни яратиш учун маълумот маркази Массачусетс 
технология институти бўлиб, у технологияни узатиш жараёнини "Массачусетс 
технология институти кучлари томонидан ишлаб чиқарилган билим 
маҳсулотларининг жамоат майдонига ҳаракати" сифатида белгилайди
1
ва 10 
босқичдан иборат. 
Биринчи босқич - бу кашфиёт ёки ихтирога олиб келган тадқиқотлар. 
Иккинчи босқич - тадқиқотчи интеллектуал фаолиятнинг мумкин бўлган 
натижасини мулк ҳуқуқини баҳолаш ва ҳимоя қилиш учун лицензиялаш маркази 
билан муҳокама қилади.
Учинчи босқич технологияни узатиш жараёнини тўғридан-тўғри ишга 
туширади - ихтиро ҳақидаги маълумотларни очиб берадиган ёзма ариза. 
Тўртинчи босқич кейинги узатиш стратегиясини белгилайди - кашфиётнинг 
тўлиқ баҳоси, шу жумладан патент тадқиқотлари ва тижорат потенциалини 
баҳолаш учун бозорни таҳлил қилиш. Керакли таҳлилни ўтказгандан сўнг, 
мавжуд бўлган компанияга технологияни сотиш ёки стартап яратиш тўғрисида 
қарор қабул қилинади. Бешинчи босқич - тижоратлаштириш жараёнида, шу 
жумладан патентга талабнома топширишда ҳуқуқий ёрдам. 
Олтинчи босқич - технологияни сотиш ёки стартап яратиш учун муносиб 
компанияни топиш учун маркетинг тадқиқотлари.
Еттинчи босқич - янги компанияни ташкил этиш ёки потенциал 
харидорларни қидириш ва бизнес-режа тузишда ҳуқуқий ва бошқарув ёрдами.
Саккизинчи босқич - бу стартап яратиш ёки компания технологияларини 
сотишдан қатъий назар, университет ва учинчи томон ўртасида лицензия 
шартномасини имзолаш.
Тўққизинчи босқич 
- 
бу технологияни тижоратлаштириш ва 
такомиллаштириш. 
Ўнинчи босқич - бу университет томонидан фойда олиш. 
Массачусетс технология институтининг технология узатиш модели Ғарб 
университетларида классик ҳисобланади. 
1
An Inventor's Guide to Technology Transfer at the Massachusetts Institute of Technology / MIT Technology 
Licensing office. Cambridge: 2010. 36 p. 

---